Καταφύγια Κητωδών (Dolphin Sanctuaries)

Νικόλαος Μπόκαρης
Πρόεδρος του Δ.Σ της ΠΕΔΔΥ
Μέλος Δ.Σ ΓΕΩΤΕΕ

Το τελευταίο χρονικό διάστημα βλέπουμε να δημοσιεύονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καταγγελτικές επιστολές Μ.Κ.Ο το περιεχόμενο των οποίων θίγει τον τρόπο λειτουργίας Δημοσίων Υπηρεσιών ή συλλογικών οργάνων της διοίκησης που συγκροτούνται με τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων και χειρίζονται αιτήματα που έχουν υποβάλει οι ίδιες και αφορούν στις δραστηριότητες περίθαλψης ειδών της Άγριας Πανίδας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση Μ.Κ.Ο που έχει καταθέσει στο ΥΠΕΝ αίτημα για τη δημιουργία Κέντρου Περίθαλψης θαλάσσιων θηλαστικών (κητώδη, φώκιες) και χελωνών στο νησί των Λειψών. Η υπόθεση αυτή τους τελευταίους μήνες έχει προκαλέσει το δημόσιο ενδιαφέρον εξαιτίας της δημοσιότητας που έχει πάρει το θέμα, όχι μόνο λόγω των επιστολών που διακινούνται μεταξύ των αρμοδίων υπηρεσιών για την ουσία του συγκεκριμένου αιτήματος, αλλά και λόγω της εμπλοκής φιλοζωικών σωματείων, περιβαλλοντικών οργανώσεων και ενεργών πολιτών, Ελλήνων και αλλοδαπών, που όμως (όπως αποδεικνύεται) αναφέρονται σε κάτι εντελώς διαφορετικό από τη δημιουργία ενός κέντρου περίθαλψης, αλλά στη δημιουργία στο νησί των Λειψών ενός ανοιχτού θαλάσσιου πάρκου (καταφυγίου Κητωδών- Dolphin Sanctuary) με το κλείσιμο ενός κόλπου με σκοπό εκεί να φιλοξενηθούν μόνιμα δελφίνια που σήμερα φιλοξενούνται σε Ενυδρεία και Ζωολογικά πάρκα του εσωτερικού και κυρίως του εξωτερικού.

Το θέμα αυτό, δυστυχώς με την αρνητική του πλευρά, συνδέθηκε με κατηγορίες για διοικητικές καθυστερήσεις στη σχετική αδειοδότηση της Μ.Κ.Ο και έχει απασχολήσει τόσο το γραφείο του Πρωθυπουργού και τα αρμόδια Υπουργεία αλλά και Πολιτικούς φορείς της αντιπολίτευσης που έχουν καταθέσει και σχετικές ερωτήσεις στη διαδικασία του κοινοβουλευτικού ελέγχου και φιλοζωικές οργανώσεις πανελλήνιας εμβέλειας.

Ελπίζουμε η αρμόδια υπηρεσιακή και πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ να απαντήσουν επί της ουσίας των αιτιάσεων που προβάλει η εν λόγω Μ.Κ.Ο και αφορούν στη σαφήνεια του αιτήματος και τον πραγματικό χαρακτήρα της υποδομής που σκοπεύει να δημιουργήσει. Να κοινοποιηθεί δημόσια η επιστημονική και τεχνική αξιολόγηση της πρότασής που έχει υποβάλλει ο εν λόγω Φορέας και τα ευρήματα – συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή που εξέτασε την πρόταση για να αντιληφθούμε τα πραγματικά προβλήματα που υπάρχουν. Να δούμε τη σκοπιμότητα, ακόμη και τα στοιχεία οικονομικής βιωσιμότητας του εγχειρήματος, αλλά και τα λοιπά προβλήματα που υπήρχαν και είναι γνωστά στη διοίκηση και αφορούσαν είτε στο κτίσμα που χρησιμοποιείται για το σκοπό του αιτήματος αφού πρώτα παραχωρήθηκε στην Μ.Κ.Ο από το Υπουργείο, είτε στην παραχώρηση της χρήσης της περιβάλλουσας έκτασης δασικού χαρακτήρα, αλλά και τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης, πριν βγάλουμε εύκολα συμπεράσματα για τη λειτουργία της διοίκησης και να αποφασίσουμε σαν πολίτες αν θέλουμε μια υπηρεσία που να λειτουργεί θεσμικά και δίκαια με οριζόντιους κανόνες δικαίου που να ισχύουν έναντι όλων ή αν θέλουμε να διαλύσουμε στην πράξη τις δημόσιες υπηρεσίες προκειμένου να εξυπηρετούμε κατά περίπτωση και κυρίως χωρίς καμία επιστημονική αξιολόγηση αιτήματα που υποβάλλονται από διάφορες ΜΚΟ που προφανώς έχουν τη δική τους ατζέντα και στόχους και τη διεκδικούν με τρόπους εμφανώς αντιδεοντολογικούς.

Για όλους αυτούς τους λόγους εκτιμούμε ότι το αρμόδιο, (σύμφωνα με τα δημοσιεύματα), Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα πρέπει να απαντήσει όχι μόνο για τη βασιμότητα των δημοσιευμάτων, αλλά προκαταρκτικά και επί της διαδικασίας για τα εξής θέματα:

Ασκεί το ΥΠΕΝ κάποια αρμοδιότητα που ξεπερνά το θεσμικό πλαίσιο για τα κέντρα περίθαλψης που το ίδιο έχει δημιουργήσει, δηλαδή αρμοδιότητα που να κινείται πέρα από τις ρυθμίσεις της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/88658/2929/02-09-2022 ΚΥΑ «Κριτήρια και διαδικασία αναγνώρισης και εποπτείας Κέντρων Περίθαλψης (ΚΕ.Π.Ε.Α.Π.) και Σταθμών Πρώτων Βοηθειών Ειδών της Άγριας Πανίδας (Σ.Π.Β.Ε.Α.Π)» (Β΄4744);
Ασκεί το ΥΠΕΝ και με βάση ποιο θεσμικό πλαίσιο, αρμοδιότητα που να αφορά στη δημιουργία ζωολογικών πάρκων, κήπων ενυδρείων ή θαλάσσιων πάρκων για τη μόνιμη φιλοξενία θαλασσίων ειδών (καταφυγίων Κητωδών- Dolphin Sanctuaries);
Ποιές είναι οι σχετικές αρμοδιότητες της οικείας κατά περίπτωση Περιφέρειας για το ίδιο θέμα;
Έχει διατυπωθεί θεσμικά και υπεύθυνα η διάθεση του Υπουργείου ή της Κυβέρνησης να δημιουργήσει στη Χώρα μας (σε οποιοδήποτε χώρο) Καταφύγια Κητωδών- Dolphin Sanctuaries και βάσει ποια Οδηγίας ή Κανονισμού της ΕΕ για τη φιλοξενία δελφινιών και γενικότερα κητωδών που σήμερα φιλοξενούνται σε Ενυδρεία ή Ζωολογικούς κήπους ή πάρκα σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Έχει υπολογιστεί το κόστος δημιουργίας, λειτουργίας και συντήρησης ενός τέτοιου θαλάσσιου πάρκου καθώς και το κόστος φιλοξενίας και κτηνιατρικής φροντίδας των συγκεκριμένων ειδών και έχει αποφασιστεί η κάλυψη του από δημόσιους πόρους (και μάλιστα μιας χρεοκοπημένης χώρας);
Έχει δηλώσει κάποιος φορέας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου τη διάθεση και τη δυνατότητα να υποστηρίξει βιώσιμα (οικονομικά και τεχνικά) κάποιο τέτοιο εγχείρημα;
Στην περίπτωση που το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή και η Κυβέρνηση εξετάζουν το ενδεχόμενο αυτό, έχουν να παραθέσουν παραδείγματα επιτυχημένης λειτουργίας αναλόγου τύπου πάρκων στην Ευρώπη ή οπουδήποτε αλλού;
Αν πράγματι έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες για τη δημιουργία καταφυγίων Κητωδών -Dolphin Sanctuaries στη Χώρα μας, θα ήταν σκόπιμο να δοθούν εξηγήσεις γιατί αποφεύγουν οι ίδιες να δημιουργήσουν στη δική τους επικράτεια αυτές τις υποδομές, δεδομένου ότι τα θαλάσσια θηλαστικά φιλοξενούνται σήμερα σε ζωολογικά πάρκα που λειτουργούν στις χώρες αυτές.
Ποια η επιστημονική άποψη της Επιστημονικής Επιτροπής της Διακρατικής Συμβάσης ACCOBAMS για το θέμα αυτό;
Υπάρχει ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για τη δημιουργία τέτοιων υποδομών με το κλείσιμο θαλάσσιων κόλπων ή την ανάπτυξη τους πάνω στη ζώνη αιγιαλού και παραλίας που η όποια κατασκευαστική παρέμβαση τους ανάγεται στην αρμοδιότητα άλλων Υπουργείων;
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος οφείλει να αξιολογήσει τα προαναφερόμενα ερωτήματα, Σε κάθε περίπτωση όμως δεν μπορεί να παρακολουθεί απαθές αυτό τον καταιγισμό στοχευμένων δημοσιευμάτων που έμμεσα και κυρίως άδικα στρέφονται εναντίον του με αφορμή την εξέλιξη αυτής της υπόθεσης. Η πολιτική ηγεσία οφείλει να υποστηρίξει το δικό της έργο στο μείζον θέμα της περίθαλψης ειδών της άγριας πανίδας, αλλά και το έργο των υπηρεσιών του, το οποίο είναι αξιοπρόσεκτα σημαντικό και το αναγνωρίζουν όλες οι ΜΚΟ που ασχολούνται θεσμικά με την περίθαλψη.

Στην ίδια βάση, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ οφείλει να στηρίξει έμπρακτα με δημόσια δήλωσή της το έργο των θεματικών υπηρεσιών του, των συναδέλφων και των ειδικών επιστημόνων που, συμμετέχουν αφιλοκερδώς και αμερόληπτα στα συλλογικά όργανα που το ίδιο έχει συγκροτήσει για την αξιολόγηση με επιστημονικό και δίκαιο τρόπο των αιτημάτων που υποβάλλουν οι διάφοροι περιβαλλοντικοί φορείς.

Σημειώνουμε ότι τα μέλη της Κεντρικής Γνωμοδοτικής Επιτροπής για την ίδρυση και λειτουργία Κέντρων Περίθαλψης Ειδών της Άγριας Πανίδας (ΚΕ.Π.Ε.Α.Π) που δέχονται αντιδεοντολογικά και άδικα δημόσια κριτική επειδή κάνουν σωστά το έργο που τους έχει ανατεθεί, είναι διαπρεπείς επιστήμονες και συνάδελφοι Γεωτεχνικοί που εκπροσωπούν Υπουργεία (ΥΠΕΝ και ΥΠΑΑΤ), Πανεπιστημιακά Τμήματα (Κτηνιατρικής και Δασολογίας ) σχολών του Α.Π.Θ, Οργανισμούς (ΕΛΓΟ Δήμητρα) και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και η οποιαδήποτε αρνητική αναφορά στον τρόπο λειτουργίας των φυσικών προσώπων που συγκροτούν την επιτροπή θίγει εμμέσως και τους προαναφερόμενους φορείς που όρισαν τους εκπροσώπους τους στην Επιτροπή.

Οι αδικαιολόγητες και δημόσια διατυπωμένες αναφορές εκπροσώπου ΜΚΟ εναντίον του έργου της δημόσιας διοίκησης και κατ΄ επέκταση των θεσπισμένων διαδικασιών για την εφαρμογή του ισχύοντος νομικού πλαισίου, θα πρέπει να προκαλέσουν την αντίδραση του ΥΠΕΝ ώστε να διαφυλαχθεί στο ακέραιο η απρόσκοπτη λειτουργία, το κύρος και η αξιοπρέπεια των υπηρεσιών του αλλά και των εκπροσώπων του και από την άλλη πλευρά να διασφαλισθεί η εμπιστοσύνη των διοικούμενων στις υπηρεσίες και τα γνωμοδοτικά όργανα που έχει συγκροτήσει το ΥΠΕΝ ώστε να επιτευχθεί η επιζητούμενη αποτελεσματικότητα και η σταθερότητα στην εφαρμογή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, με οριζόντιο και δίκαιο τρόπο, έναντι όλων και χωρίς εξαιρέσεις.

Αναφορικά δε με το θέμα των «Καταφυγίων Θαλασσίων Θηλαστικών» που προέρχονται από αιχμαλωσία, θεωρούμε ότι το ΥΠΕΝ με δική του πρωτοβουλία θα πρέπει να προχωρήσει στη διοργάνωση ευρείας διυπουργικής τεχνικής σύσκεψης με υπηρεσιακά στελέχη, έγκριτους επιστήμονες, εκπροσώπους χωρών σε Διεθνείς Συμβάσεις και επιστημονικούς φορείς τη ημεδαπής και αλλοδαπής, ώστε να συζητηθεί και να ξεκαθαριστεί το θέμα αυτό, που τα τελευταία έτη απασχολεί εκτενώς την επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία.

Με την τελική εκτίμηση ότι έχει ήδη καθυστερήσει η απάντηση του ΥΠΕΝ για όσα προαναφέρθηκαν θα πρέπει να παρακολουθούμε τις εξελίξεις αναμένοντας τις σχετικές υπηρεσιακές και πολιτικές απαντήσεις στηρίζοντας σε κάθε περίπτωση τους συναδέλφους, ειδικούς επιστήμονες Γεωτεχνικούς που συμμετέχουν στα γνωμοδοτικά όργανα του Υπουργείου και τις δασικές υπηρεσίες που έχουν αναλάβει το έργο της υποστήριξης και αυτών των διαδικασιών χωρίς να τους παρέχονται τα απαραίτητα μέσα και το εξειδικευμένο προσωπικό και παρόλα αυτά δέχονται αναίτια επιθέσεις.

dasarxeio.com