“Η ιστορία της θρυλικής ΕΠΟΝ παράδειγμα και διδαχή για τη νεολαία μας”

Κείμενο από την  Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ) – Παράρτημα Λαμίας

“Η ίδρυση της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων(ΕΠΟΝ) στις 23 Φλεβάρη 1943 έχει αναγνωριστεί ως το σημαντικότερο γεγονός στην ιστορία της ελληνικής νεολαίας όλων των εποχών.

Ένα πρωτοφανέρωτο κίνημα αγκάλιασε τους νέους και τις νέες στα ζοφερά χρόνια της τριπλής φασιστικής ναζιστικής Κατοχής και δημιούργησε το νέο άνθρωπο του αγώνα, της θυσίας και του πολιτισμού. Και, χρόνια μετά, εξακολουθεί να προβάλλει ζωντανά και ελπιδοφόρα τα μηνύματα και τα οράματά της στα σημερινά νιάτα.

Η Ε.Π.Ο.Ν. ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του ΚΚΕ. Εντάχτηκαν σε αυτήν η Ένωση Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας(ΟΚΝΕ) και νέοι ορισμένων μικρότερων πολιτικών δυνάμεων. Μετά από μια πρωτοφανή, θρυλική διαδρομή για τα ελληνικά δεδομένα, το 1947 τέθηκε εκτός νόμου και διαλύθηκε από την αστική δικαιοσύνη. Μία από τις βασικές κατηγορίες ήταν η …«υποκλοπή των μυστικών της ατομικής βόμβας και η παράδοσή τους στους Σοβιετικούς». Ήταν η εποχή που οι μαυραγορίτες, οι συνεργάτες των κατακτητών, οι κουκουλοφόροι, οι δωσίλογοι, οι Χίτες, οι ταγματασφαλίτες, οι γερμανοτσολιάδες, οι απόντες του απελευθερωτικού αγώνα αυτοβαφτίστηκαν εθνικόφρονες και πατριώτες, ενώ σ’ εκείνους που κατά την Κατοχή έμειναν στον τόπο τους, μπήκαν μπροστά και θυσίασαν τα πάντα για τη λευτεριά, έριξαν το ανάθεμα του «μιάσματος».

Η ΕΠΟΝ ήταν στενά συνδεδεμένη με την ύπαρξη του ΕΑΜ. Στα σπλάχνα της ανδρώθηκαν χιλιάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Γαλουχήθηκαν με τα ιδανικά μιας ελεύθερης πατρίδας, ενάντια σε κάθε ξένο κατακτητή. Πολέμησαν, με το όπλο στο χέρι, στην πρώτη γραμμή κατά των χιτλερικών και φασιστών κατακτητών. Στάθηκαν με αυτοθυσία, μπροστά στα τανκς των Εγγλέζων το Δεκέμβρη του ’44. Αγωνίστηκαν – κάτω από βαριά παρανομία – για την εξάπλωση των προοδευτικών ιδεών, των αγωνιστικών αξιών για τη ζωή, με έναν πρωτοφανή εκδοτικό οργασμό και μια πρωτόγνωρη πολιτιστική ανάπτυξη. Μεγάλες στιγμές και κατορθώματα της ΕΠΟΝ ήταν: Η μάχη ενάντια στην πολιτική επιστράτευση(καταναγκαστική εργασία στις βιομηχανικές παραγωγικές μονάδες της Γερμανίας) που επιχείρησαν οι χιτλερικοί με τους ντόπιους συνεργάτες τους. Αυτή, μάλιστα, αποτέλεσε και την πρώτη αγωνιστή δοκιμασία της ΕΠΟΝ. Η συμβολή της στον ένοπλο αγώνα του ΕΛΑΣ. 35.00 ανταρτοεπονίτες εξοπλίστηκαν και 1300 από αυτούς έπεσαν στο πεδίο της τιμής. Η μάχη κατά της πείνας που θέριζε τα παιδιά και τη νεολαία. Η εκπολιτιστική της προσφορά. Μέσα στις φλόγες των μαχών, η ΕΠΟΝ, επιτέλεσε ένα δύσκολο έργο, που παραμένει φωτεινός σηματοδότης μέχρι και σήμερα. Με σχολεία και σχολές, θέατρο και διασκέδαση, με διάδοση του αθλητισμού και των αθλητικών ιδεωδών σε συνδυασμό με τη μάχη κατά των ναρκωτικών, με θαυμαστή εκδοτική δραστηριότητα.
Κι όταν το μεγαλειώδες κίνημα της Εθνικής Αντίστασης κλήθηκε να παραδοθεί στον αγγλικό – αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τη ντόπια αστική τάξη, απάντησε με το σύνθημα: «Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα». Τότε, πάρα πολλοί ΕΠΟΝίτες και ΕΠΟΝίτισσες έγιναν μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας παίρνοντας μέρος στην τρίχρονη ένοπλη ταξική πάλη για μια Ελλάδα του λαού της(1946-1949). Ενώ στην πολιτική προσφυγιά συνέχισαν τη δράση τους για κάποια χρόνια ακόμα.

Η ιστορία της ΕΠΟΝ και όλης της δεκαετίας του 1940 διδάσκει πως όταν ο λαός συνειδητοποιήσει τη δύναμή του και αποφασίσει να στηριχτεί στις ανεξάντλητες δυνάμεις του, μαζί με τους κομμουνιστές, ακόμα και σε συνθήκες που ο ιμπεριαλιστικός καπιταλισμός φαντάζει ανίκητος, μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω, να αλλάξει τους συσχετισμούς και να νικήσει. Κάτι που είναι ζητούμενο και επίκαιρο τούτο τον καιρό που η ζωή του ελληνικού λαού περνάει μέσα από μια απέραντη «κοιλάδα των Τεμπών» μέσα στη χώρα μας και διεθνώς.

Η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ), το Παράρτημα Λαμίας, οι φίλοι και απόγονοι της Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, οι επαναπατρισμένοι πολιτικοί πρόσφυγες, είμαστε περήφανοι για την ΕΠΟΝ και την συνεισφορά της στην Απελευθέρωση της πατρίδας μας. Η θρυλική ΕΠΟΝ με τη δράση της στις συγκεκριμένες συνθήκες της δεκαετίας του 1940, συνεχίζει να εμπνέει και σήμερα τη μαθητική και φοιτητική, την εργαζόμενη νεολαία που με την Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας αγωνίζεται για τα δίκαια και τα δικαιώματά της στη μόρφωση και τα εργασιακά της δικαιώματα στις σύγχρονες συνθήκες. Στους αγώνες ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και τη συμμετοχή της χώρας μας σ’ αυτούς, με τεράστιους κινδύνους για το λαό μας και τους γειτονικούς λαούς. Η ΕΠΟΝ αποτελεί παράδειγμα αγωνιστικής στάσης και προσφοράς, αλληλεγγύης και αυτοθυσίας ενάντια στην ηττοπάθεια και τον συμβιβασμό μπροστά στις δυσκολίες της λαϊκής πάλης, μπολιασμένη από τις αξίες, τα ιδανικά, τη δράση των στελεχών και των μελών της ΟΚΝΕ.

Θα τιμάμε πάντα την ηρωική ΕΠΟΝ και τους αγώνες της νεολαίας μας. Θα παλεύουμε ενάντια στην παραχάραξη της Ιστορίας του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και της μοναδικής συνεισφοράς της ΕΣΣΔ και του Κόκκινου στρατού της και των αντιστασιακών κινημάτων, της συνεισφοράς της Αντίστασης ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ και ΔΣΕ, στην ήττα του χιτλεροφασισμού και το διώξιμο του κατακτητή.

Θα αγωνιζόμαστε για να διδάσκεται η αληθινή ιστορία της Αντίστασης του λαού μας για να διαπαιδαγωγείται και να μαθαίνει η νεολαία μας. Στεκόμαστε δίπλα στα νιάτα της ΚΝΕ που συνεχίζουν μαζί με το ΚΚΕ τον αγώνα της ΟΚΝΕ, της ΕΠΟΝ, για τα σύγχρονα δικαιώματα της νεολαίας μας, για ένα άλλο κόσμο δίκαιο, χωρίς πολέμους και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.”

ΛΑΜΙΑ 23 ΦΛΕΒΑΡΗ 2025