Μαζί με τον Δημήτρη Κουφοντίνα, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θεμελιώνουν δικαίωμα υφ΄ όρων απόλυσης άλλα έξι ακόμα μέλη της 17Ν – Τι προβλέπει ο Ποινικός Κώδικας – Ποιοι καταδικάστηκαν και ποιοι έχουν αποφυλακιστεί μέχρι τώρα
Σε επτά μήνες, ο 63χρόνος «Λουκάς» της «17 Νοέμβρη» Δημήτρης Κουφοντίνας θεμελιώνει δικαίωμα υποβολής αιτήματος για υφ’ όρων απόλυση, καθώς συμπληρώνει 19 χρόνια έκτισης της ποινής του. Φυσικά ανάλογο δικαίωμα θεμελιώνουν και τα άλλα έξι μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης που έχουν καταδικαστεί και παραμένουν ακόμα έγκλειστα.
Το ότι παρέχει η ποινική νομοθεσία στην Δημήτρη Κουφοντήνα, την δυνατότητα να υποβάλλει αίτημα υφ΄ όρων απόλυσης, δεν σημαίνει ότι αυτομάτως ανοίγουν οι πόρτες της φυλακής για να πάει σπίτι του.
Καθοριστικό «κλειδί» στην σχετική διάταξη του Ποινικού Κώδικα, αποτελεί το «δύναται» να απολυθεί, που αναφέρεται, καθώς υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος «εάν» και «εφόσον».
Το μεσημέρι της 5ης Σεπτεμβρίου του 2002, ο μελισσοκόμος Δημήτρης Κουφοντίνας, επιστρέφοντας από το Αγκίστρι που είχε βρει καταφύγιο μέσα σε αντίσκηνο, πήγε με ταξί στην ΓΑΔΑ και παραδόθηκε ως μέλος του κεντρικού πυρήνα της 17Ν, η δράση της οποία ξεκίνησε το 1974 και τερματίστηκε το 2002.
Προηγουμένως, τον Ιούνιο του 2002, ένας εκρηκτικός μηχανισμός, εξερράγη στα χέρια του Ικαριώτη Σάββα Ξηρού (του τρίτου από τα αδέλφια Ξηρού που ήταν μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης) και από εκεί και πέρα, μετά από μια σειρά γεγονότων, εξαρθρώθηκε η τρομοκρατική οργάνωση.
Ο Δημήτρης Κουφοντίνας, ο οποίος φέρεται ως βασικός εκτελεστής της 17Ν, από το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθηνών (δεύτερος βαθμός) έχει καταδικαστεί 11 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη, για: 1) συγκρότηση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση, 2) διακεκριμένη οπλοκατοχή, 3) προμήθεια και κατοχή εκρηκτικών, 4) απόπειρες ανθρωποκτονίας και 5) 11 δολοφονίες. Με ανάλογες, κατά περίπτωση, ποινές είχαν καταδικαστεί και τα άλλα μέλη του κεντρικού ηγετικού πυρήνα της τρομοκρατικής οργάνωσης.
Στις 6 Σεπτεμβρίου 2021 ο «Λουκάς», όπως έχει δηλώσει και η δικηγόρος του Ιωάννα Κούρτοβικ, αλλά και τα άλλα μέλη της 17Ν, συμπληρώνουν 19 χρόνια κράτησης (το διάστημα προφυλάκισης –προσωρινής κράτησης προσμετράτε επί δύο). Και αυτό, ανεξάρτητα από την όποια λύση εξευρεθεί για το ζήτημα της απεργίας πείνας στο έχει κατέλθει ο Δημήτρης Κουφοντίνας.
Τώρα, η απόφαση για την υφ΄ όρων απόλυση ή μη του «Λουκά» και των άλλων μελών της τρομοκρατικής οργάνωσης, δεν είναι στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας, αλλά στα χέρια των δικαστών. Τον πρώτο και τελευταίο λόγο για την απόλυση κρατουμένου έχει το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο, το οποίο απαρτίζεται από έναν πρόεδρο Πρωτοδικών και δυο Πρωτοδίκες, το οποίο καλείται να εφαρμόσει τον Ποινικό Κώδικα.
Το δικαστικό συμβούλιο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 106 και 110Α του Ποινικού Κώδικα, θα αποφανθεί για το εισιτήριο, υπό όρους, προς την ελευθερία τόσο του Δημήτρη Κουφοντίνα όσο και των άλλων έγκλειστων μελών της οργάνωσης, που είναι ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος
(που φέρεται ως ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης και αρχηγός της 17 Νοέμβρη), ο Βασίλης Τζωρτζάτος, ο Ηρακλής Κωστάρης, ο Σάββας και ο αδελφός του, Χριστόδουλος Ξηρός.
Κατ΄ αρχάς να διευκρινισθεί ότι για τον Δημήτρη Κουφοντίνα, όπως και για τα άλλα μέλη της ηγεσίας της τρομοκρατικής οργάνωσης, δεν εφαρμόζονται οι τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα που έγιναν επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας (ισχύουν από την 1η Ιούλιο 2019) και προβλέπουν ότι στους πολυισοβίτες παρέχεται η δυνατότητα να αιτηθούν την υφ΄ όρων απόλυσή τους αφού έχουν εκτίσει 25 χρόνια κράτησης.
Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ που είχε καταθέσει στην Βουλή λίγα 24άρα πριν κλείσει λόγω των εκλογών ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου και νυν διευθυντής του γραφείου του Αλέξη Τσίπρα, οι πολυϊσοβίτες μπορούσαν να αιτηθούν υφ΄ όρων απόλυση, εφόσον είχαν συμπληρώσει 20 χρόνια κράτησης.
Όμως, μεταξύ των σχετικών διατάξεων των δύο Ποινικών Κωδίκων ισχύει η ευνοϊκότερη διάταξη, που στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι για την υφ΄ όρων απόλυση προϋπόθεση είναι να έχουν εκτιθεί τα 20 έτη.
Ως υφ’ όρων απόλυση νοείται η αποφυλάκιση του κρατουμένου με τους όρους που θα του επιβάλλει το δικαστικό συμβούλιο. Οι περιοριστικοί όρου που μπορούν να επιβληθούν είναι η απαγόρευση εξόδου από την χώρα, η εμφάνιση (το “παρόν” δηλαδή) στο Αστυνομικό Τμήμα του τόπου κατοικίας τους, τοπικοί περιορισμοί, δηλαδή να μην μετακινείται σε άλλο νόμο ή Δήμο, χρηματική εγγύηση και το ηλεκτρονικό βραχιολάκι. Αυτονόητο είναι ότι μπορεί να επιβληθούν και συνδυασμοί περιορισμών, εκ των εν λόγω περιορισμών.
Σύμφωνα με το άρθρο 106 του Ποινικού Κώδικα, «η απόλυση υπό όρο μπορεί να μη χορηγηθεί αν κριθεί με ειδική αιτιολογία ότι η διαγωγή του καταδικασθέντος, κατά την έκτιση της ποινής του, καθιστά απολύτως αναγκαία τη συνέχιση της κράτησής του για να αποτραπεί η τέλεση από αυτόν νέων αξιόποινων πράξεων» και προσθέτει ότι «μόνη η επίκληση πειθαρχικού παραπτώματος κατά την έκτιση της ποινής δεν αρκεί για τη μη χορήγηση της απόλυσης».
Σύμφωνα με το επίμαχο άρθρο 106, το δικαστικό συμβούλιο, μπορεί να μην δεχθεί το αίτημα της υπό όρων απόλυσης, εφόσον στο βούλευμα που θα εκδώσει επί του αιτήματος του έγκλειστου, με ειδική αιτιολογία κρίνει ότι:
-η διαγωγή του καταδικασθέντος, κατά την έκτιση της ποινής του, αλλά και της προσωρινής κράτησής του, καθιστά απολύτως αναγκαία τη συνέχιση της κράτησής του για να αποτραπεί η τέλεση από αυτόν νέων αξιόποινων πράξεων,
-το διάστημα της προσωρινής κράτησης και της έκτισης της ποινής του, η διαγωγή του δεν υπήρξε καλή ή υπήρξε κατ΄ επίφαση μόνο καλή και ως εκ τούτου υπάρχει κίνδυνος τέλεσης νέων πράξεων και για αυτό καθίσταται αναγκαία η συνέχιση της κράτησής του,
-κατά την αξιολόγηση της επικινδυνότητας του πολυισοβήτη προς τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο χαρακτήρας του, σε συνδυασμό με την ηθική βελτίωση του καταδίκου κατά το διάστημα κράτησή του και την κοινωνική του αποκατάσταση.
Ακόμη, μπορεί μεν να προβλέπεται από τον Ποινικό Κώδικα ότι η επίκληση πειθαρχικού παραπτώματος κατά την έκτιση της ποινής δεν αρκεί για τη μη χορήγηση της υφ΄ όρων απόλυσης, αλλά το δικαστικό συμβούλιο έχει την υποχρέωση να κρίνει την βαρύτητα του παραπτώματος ή των παραπτωμάτων και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τελέστηκαν.
Πάντως, έμπειροι ανώτατοι δικαστές υπενθύμιζαν απόφαση του Αρείου Πάγου, η οποία επισημαίνει ότι από πουθενά δεν προέκυψε ότι «έχει επέλθει πράγματι ποινικός σωφρονισμός και ηθική βελτίωση και ότι έχει αναπτύξει αίσθημα μετάνοιας και ανοχής για τις πράξεις που έχει τελέσει».
Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Δικαιοσύνης δεν προτίθεται να λάβει καμιά νομοθετική πρωτοβουλία για τροποποιήσει του Ποινικού Κώδικα ως προς το κεφάλαιο των προϋποθέσεων, κ.λπ. των υφ΄ όρων απολύσεων. Και αυτό, γιατί οποιαδήποτε τροποποίηση και εάν γίνει (πολύ περισσότερο δυσμενής) στον Ποινικό Κώδικα, πλέον του ότι θα δημιουργήσει πολιτικές αντιδράσεις, καθώς στην συγκεκριμένη χρονική στιγμή θα θεωρηθεί «φωτογραφική», η σχετική τροπολογία, δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί, καθώς υπάρχει αρχή της αναδρομικής ισχύος του ηπιότερου για τον κατηγορούμενο νόμου (ευνοϊκότερη ρύθμιση).
Ποιοι έχουν αποφυλακιστεί και οι άδειες που έλαβαν
Μέχρι στιγμής, έχουν αποφυλακιστεί οι: Βασίλης Ξηρός (το τρίτο από τα αδέλφια που μετείχαν στην τρομοκρατική οργάνωση), Ηρακλής Κωστάρης, Κώστας Καρατσώλης, Νίκος Παπαναστασίου, Θεολόγος Ψαραδέλλης , Θωμάς Σερίφης, Πάτροκλος Τσελέντης, Παύλος Σερίφης, Διονύσης Γεωργιάδης, Σωτήρης Κονδύλης και Κώστας Τέλιος.
Όμως, το μεγαλύτερο μερίδιο των αδειών από τις φυλακές το έχει ο Δημήτρης Κουφοντίνας, ο οποίος μετά τα 15 χρόνια κράτησής του, το 2017, ξεκίνησε να λαμβάνει άδειες, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που του παρείχε ο «νόμος Παρασκευόπουλου».
Άδειες ελάμβαναν και άλλα μέλη της 17Ν. Μάλιστα, ο Χριστόδουλος Ξηρός, μετά από μία άδεια του, δεν επέστρεψε στο κατάστημα κράτησης και σχεδίαζε το «σχέδιο Γοργοπόταμος» για να ανατινάξεις τις φυλακές Κορυδαλλού και να αποδράσουν τα μέλη της οργάνωσης «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς».
Αντίθετα, καμία άδεια δεν έχει λάβει Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, παρά το γεγονός ότι έχει καταθέσει 7 αιτήσεις για χορήγηση άδειας. Επίσης, έχει απορριφθεί και το αίτημά του να μπορεί να έχει στο κελί του Ιντερνέτ, για επιστημονικούς σκοπούς, όπως επικαλέστηκε.
Ποινολόγιο των μελών της 17 Νοέμβρη
Οι ποινές οι οποίες επιβλήθηκαν στα μέλη της 17Ν από το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αθηνών, είναι οι εξής:
Αλέξανδρος Γιωτόπουλος: 17 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για ηθική αυτουργία σε 17 δολοφονίες, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στην τρομοκρατική οργάνωση 17Ν.
Δημήτρης Κουφοντίνας: 11 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 11 δολοφονίες, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στη 17Ν.
Χριστόδουλος Ξηρός: 6 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 6 δολοφονίες, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στην οργάνωση.
Σάββας Ξηρός: 5 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 5 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις και συμμετοχή στην οργάνωση.
Βασίλης Τζωρτζάτος: 4 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 4 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις και συμμετοχή στην οργάνωση.
Βασίλης Ξηρός: 25 χρόνια κάθειρξη για απλή συνέργεια σε δολοφονία, συμμετοχή σε ληστείες, έκρηξη και συμμετοχή στην οργάνωση.
Ηρακλής Κωστάρης: 1 φορά ισόβια και 23 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη, ληστεία και συμμετοχή στην οργάνωση.
Θωμάς Σερίφης: 8 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε μια ληστεία, αθώος για όλες τις άλλες πράξεις με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Κώστας Τέλιος: 22 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε δολοφονία και ληστεία, με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Κώστας Καρατσώλης: 17 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στην οργάνωση, σε ληστεία και έκρηξη.
Διονύσης Γεωργιάδης: 8 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή στην οργάνωση, σε ληστεία και έκρηξη.
Πάτροκλος Τσελέντης: 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε υποθέσεις δολοφονίας και σε ληστεία με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Σωτήρης Κονδύλης: 11 χρόνια και 3 μήνες κάθειρξη για συμμετοχή σε υπόθεση ληστείας και έκρηξη με το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.
Νίκος Παπαναστασίου: Έπαυσε η ποινική του δίωξη λόγω παραγραφής (σε πρώτο βαθμό είχε καταδικαστεί σε 8 χρόνια φυλάκισης για συμμετοχή στην οργάνωση).
Γιάννης Σερίφης: Αθώος (είχε αθωωθεί και στον πρώτο βαθμό από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, αλλά είχε ασκηθεί έφεση από τον εισαγγελέα).
Αγγελική Σωτηροπούλου: Αθώα (είχε αθωωθεί και στον πρώτο βαθμό, αλλά είχε ασκηθεί έφεση από τον εισαγγελέα).
Θεολόγος Ψαραδέλλης και Ανέστης Παπαναστασίου είχαν αθωωθεί από τον πρώτο βαθμό.