Ωφέλιμη επένδυση η εγκατάσταση πληθυσμών πεδινών περδίκων

H πεδινή πέρδικα (Perdix perdix perdix) πριν από τη δεκαετία του 1960 αφθονούσε σε πολλές περιοχές της χώρας. Ο πληθυσμός της εξαπλωνόταν μέχρι και τη Στερεά Ελλάδα και αποτελούσε θήραμα για τους Έλληνες. Σήμερα παραμένει σε περιοχές της Μακεδονίας και Θράκης. Κύριοι περιοριστικοί παράγοντες είναι η ελλειμματική θηραματική διαχείριση και η μη εφαρμογή των ενδεδειγμένων αγροπεριβαλλοντικών μέτρων.Του Δρος

του Χρήστου Κ. Σώκου

Στην Ιταλία το υποείδος Perdix perdix italica φτάνει να έχει ιστορική εξάπλωση μέχρι το Νότο (Χάρτης 1), σε γεωγραφικό πλάτος αντίστοιχο της Πελοποννήσου. Συνεπώς εκτιμάται ότι οι βιοκλιματικές συνθήκες δεν αποτελούν περιοριστικό παράγοντα για την εγκατάσταση του είδους σε όλο το εύρος της ηπειρωτικής Ελλάδας σε κατάλληλα ενδιαιτήματα.
Επίσης λαμβάνοντας υπόψη πως δεν υβριδίζει με άλλα είδη ορνιθομόρφων και πως η παρουσία ορνιθομόρφων υφίσταται στα ελληνικά οικοσυστήματα, εξου και επιτρέπονται οι απελευθερώσεις φασιανών παντού, θα πρέπει να εξεταστεί η εισαγωγή πεδινών περδίκων ακόμα και σε περιοχές που δεν υπήρχε κατά το πρόσφατο παρελθόν.

Χάρτης 1. Ιστορική εξάπλωση της ιταλικής πεδινής πέρδικας με μαύρο χρώμα.

Βασικές προϋποθέσεις για την εγκατάσταση βιώσιμου πληθυσμού
Όταν μιλάμε για εγκατάσταση πληθυσμού, μιλάμε για βιώσιμο πληθυσμό, δεν αναφερόμαστε σε 50 άτομα που σήμερα υπάρχουν και αύριο εξαφανίζονται. Στόχος της διαχείρισης λοιπόν τίθεται ένας πληθυσμός 400-500 αναπαραγόμενων περδίκων. Αυτό σημαίνει ότι ο απαιτούμενος χώρος πρέπει να ανέρχεται σε εμβαδόν τουλάχιστον 20km2 κατάλληλου βιοτόπου ή ορθότερα ενδιαιτήματος.

Η δεύτερη περιοριστική παράμετρος είναι η κάλυψη. Ειδικά κατά την περίοδο της αναπαραγωγής. Η πεδινή πέρδικα δεν αναπτύσσει πληθυσμούς σε ποτιστικές γόνιμες εκτάσεις και όπου συνήθως κατά την κρίσιμη εαρινή περίοδο εφαρμόζεται κατεργασία του εδάφους (όργωμα, φρεζάρισμα) και χορτοκοπή σε μεγάλη έκταση.

Το ιδανικό ενδιαίτημα παρέχεται συνήθως σε περιοχές με χειμερινά σιτηρά τα οποία δεν διαταράσσονται την άνοιξη και συγκομίζονται τον Ιούνιο, μετά το τέλος της φωλεοποίησης. Επίσης στην Ελλάδα και Ιταλία το είδος απαντά και σε ανοιχτές περιοχές λιβαδιών σε μεγαλύτερα υψόμετρα.

Άρα λοιπόν, ή θα εντοπιστούν ημιάγονες περιοχές, με αδυναμία άρδευσης όπου υπάρχουν πολλά χέρσα και σιτηρά ή θα αναζητήσουμε το κατάλληλο ενδιαίτημα σε μεγαλύτερο υψόμετρο με ανοιχτά λιβάδια και μικρή παρουσία ορεινής πέρδικας.

Σε κάθε περίπτωση, πριν από οποιοδήποτε εγχείρημα, αναγκαίο κρίνεται να γίνει μια σοβαρή μελέτη αξιολόγησης του ενδιαιτήματος και να εξετάζονται όλοι οι παράγοντες συστηματικά. Παράλληλα, προτείνονται τα ενδεδειγμένα μέτρα διαχείρισης, όπως και το ετήσιο κόστος αυτών. Οι ενέργειες αυτές προβλέπονται θεσμικά ώστε να υπάρχει η σχετική αδειοδότηση.
Ειδικά όμως η απελευθέρωση με σκοπό την εγκατάσταση πληθυσμού – δεν πρέπει να είναι μια δουλειά του ποδαριού – αλλά να οργανωθεί συστηματικά, με υπευθυνότητα και σε επιστημονική βάση.

Ορεινά λιβάδια στα οποία διαβιεί η πεδινή πέρδικα στην Ιταλία.

Το κυναγωγικό όφελος από την εγκατάσταση πληθυσμών
Η συμπεριφορά της πεδινής πέρδικας είναι ιδανική για την εκπαίδευση των σκύλων φέρμας και οι κυναγωγοί επισκέπτονται περιοχές όπου διαβιεί η πεδινή πέρδικα, ακόμα και εάν αναγκάζονται να διανύσουν πολλά χιλιόμετρα.

Συγκεκριμένα εκτιμάται ότι τουλάχιστον 3000 κάτοχοι σκύλων φέρμας, τριών έως πέντε γειτονικών νομών, θα έχουν την πρόθεση να επισκεφθούν μια περιοχή στην οποία εγκαταστάθηκε επιτυχώς πληθυσμός πεδινής πέρδικας. Αν ληφθεί υπόψη ότι:

1) αυτή η προθυμία πληρωμής εκτιμάται στο ελάχιστο ετήσιο ποσό των 100-200ευρώ/κυνηγό/έτος, το οποίο συναρτάται με την προθυμία πληρωμής για τη συντήρηση και αξιοποίηση των σκύλων φέρμας και τις αποστάσεις που διανύονται, και

2) η δυνατότητα της περιοχής, εφόσον αναπτυχθεί βιώσιμος πληθυσμός, είναι να εξυπηρετήσει 500 – 1000 κυνηγούς – επισκέπτες ετησίως, τότε το ετήσιο εκτιμώμενο όφελος από την εγκατάσταση πληθυσμού σε μια περιοχή εκτιμάται ότι ανέρχεται στα 100.000 – 200.000€/έτος.

Θα πρέπει κάποια πράγματα και στον τομέα της θήρας, να εκτιμώνται σε χρήμα ώστε να καθίσταται αντιληπτή η ζημιά η οποία γίνεται εάν τα χάνεις ή εάν δε φροντίζεις να τα έχεις κοντά σου. Στο πλαίσιο ανάπτυξης και προώθησης της εκπαίδευσης του σκύλου φέρμας θα είχε λοιπόν τεράστια οφέλη η εγκατάσταση πληθυσμών πεδινής πέρδικας σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα για κυναγωγικούς σκοπούς.

Γίνονται προσπάθειες, αλλά αποσπασματικές σε επίπεδο ομοσπονδιών και χωρίς, σε κάποιες περιπτώσεις, να δίνεται η πρέπουσα βαρύτητα. Εάν όμως σχεδιαζόταν ένα πανελλαδικό πρόγραμμα για εγκατάσταση σε π.χ. 30 περιοχές και με αναμενόμενο κυναγωγικό όφελος 3.000.000 ευρώ/έτος θα δινόταν άλλη διάσταση και πιθανόν αξιοποιούνταν καλύτερα η εμπειρία και τεχνογνωσία.

Η πλέον αποτελεσματική μέθοδος εγκατάστασης ορνιθομόρφων είναι με τη σύλληψη και μεταφορά αγρίων ατόμων, τη λεγόμενη ζώγρηση. Η μέθοδος εφαρμόστηκε επιτυχώς πριν από δέκα έτη από την ΚΟΜΑΘ και τον Κυνηγετικό Σύλλογο Κασσάνδρας και σήμερα υπάρχει βιώσιμος πληθυσμός πεδινής πέρδικας.

www.ihunt.gr