Τιμή στην γυναίκα Εξοδίτισσα. Το χρονικό της απαξίωσης

Θλίψη και αγανάκτηση προκάλεσε η άρνηση της Δημοτικής Αρχής να παραχωρήσει τον Κήπο των Ηρώων για την υλοποίηση του δοξαστικού του «Εργαστηρίου Συλλογικής Αφήγησης» που αναφέρεται στις Μεσολογγίτισσες ηρωίδες του αγώνα.

Η Δημοτική Αρχή όπως φαίνεται δεν μπήκε στην διαδικασία να κατανοήσει την σύνδεση του περιεχομένου της εκδήλωσης με το συγκεκριμένο μνημείο δηλ. τον Κήπο των Ηρώων και για τον λόγο αυτόν τα μέλη του Εργαστηρίου θέλοντας να ενημερώσουν τον κόσμο ότι η μη υλοποίηση της εκδήλωσης στο πλαίσιο των Γιορτών Εξόδου, οφείλεται στην κακή οργάνωση του Δήμου, που δεν φρόντισε να ειδοποιήσει έγκαιρα το Εργαστήρι ότι δεν θα παραχωρήσει τον Κήπο, απέστειλαν σχετική επιστολή στον Αντιδήμαρχο.

Πριν όμως φθάσουμε σε αυτό το αποτέλεσμα προηγήθηκε το αίτημα του Εργαστηρίου που κατατέθηκε στις 13 Μαρτίου προς τον Δήμο και απευθυνόταν προς τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού Δημήτρη Πετρόπουλο, αναφέροντας τα εξής: «Παρακαλούμε όπως συμπεριλάβετε στο Πρόγραμμα Γιορτών Εξόδου 2024, το έργο του Εργαστηρίου Συλλογικής Αφήγησης, με θέμα «Θαυμάζω τες γυναίκες μας και στ’ όνομά τους μνέω» / Αφιέρωμα στις ηρωίδες του Μεσολογγίου. Σε αυτό το αφιέρωμα στις ηρωίδες του Μεσολογγίου, παρουσιάζουμε τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες έδρασαν και βίωσαν τη ζοφερή πραγματικότητα των πολιορκιών και της Εξόδου, αλλά και την αντιμετώπισή τους στα μετέπειτα χρόνια και ως σήμερα.

Η συμμετοχή των ηρωίδων του Μεσολογγίου είναι ίσως η μαζικότερη συμμετοχή της Ελληνικής Επανάστασης. Όταν οι ανάγκες του αγώνα τις κάλεσαν να συμμετέχουν, έσπασαν τα στερεότυπα και αποδείχτηκαν γενναίες ανώτερες των μέχρι τότε προσδοκιών της κοινωνίας γιατί «Οι γυναίκες είχαν μάθει να θυσιάζονται πριν μάθουν να πολεμούν» Θα δούμε την ιστορία και μέσα από τις ιστορίες τους.

Εισαγωγή γυναίκες και επανάσταση

1. Το ρόλο των γυναικών στον αγώνα (κατασκευή του τοίχους- κατασκευή και μεταφορά πολεμοφοδίων-ιατροφαρμακευτική περίθαλψη)

2. Γυναίκες της αυτοθυσίας (γυναίκες που θυσίασαν τα παιδιά τους, γυναίκες που έδωσαν τέλος στη ζωή τους)

3. Γυναίκες ένοπλες στις μάχες (Τασούλα Γυφτογιάννη, Πιτούλαινα, Αλεφάντω Ζάνα…)

4. Γυναίκες θύματα της ιστορικής συγκυρίας (αιχμαλωσία και η επίδρασή της)

Επιθυμούμε να παρουσιάσουμε το έργο στον κήπο τον Ηρώων, αν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν, διαφορετικά η παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί σε κλειστό χώρο.

Για την παρουσίαση του έργου θα χρειαστούμε:

Για το φωτισμό (ηλεκτρολόγο και κατάλληλο εξοπλισμό για το χώρο όπως προβολείς, σποτ)
Για τον ήχο ( ηχολήπτη και κατάλληλο εξοπλισμό όπως κονσόλα μικρόφωνα ή ψείρες)
Καρέκλες για το κοινό και για το σκηνικό
Προσκλήσεις και αφίσες Καλό θα ήταν επίσης να γίνουν 2 πρόβες με πλήρη εξοπλισμό
Με εκτίμηση

Dr. Ελένη Καρανικόλα Τσουβέλα

(για το Εργαστήρι Συλλογικής Αφήγησης)».

Το ιστορικό της απαξίωσης

Σύμφωνα με τα μέλη του Εργαστηρίου που είχαν την ευθύνη των επαφών με τον Δήμο, ακολούθησε μια διαδικασία που οδήγησε τελικά σε αδιέξοδο. Επειδή πολλά ακούστηκαν, το Εργαστήρι θέλησε να βάλει τα πράγματα στην θέση τους γι’ αυτό και στις 10 Απριλίου, απέστειλε επιστολή προς τον Αντιδήμαρχο την οποία ταυτόχρονα δημοσιοποιεί, εξηγώντας ολο το ιστορικό και τους λόγους που οδήγησαν σε αυτό το δυσάρεστο αποτέλεσμα. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει: «Σε συνέχεια της επικοινωνίας που είχαμε σχετικά με τη μη συμπερίληψη του αφιερώματός μας για τις γυναίκες της Εξόδου στις Εορτές 2024, συντάξαμε την παρακάτω επιστολή αφενός προς διευκρίνιση, των όσων συνέβησαν τις τελευταίες εβδομάδες αναφορικά με την πρόταση συμμετοχής μας και αφετέρου με την ελπίδα η επιστολή αυτή να γίνει αφετηρία, ώστε να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός και γόνιμος διάλογος για την εξελικτική πορεία της ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης μας δια μέσου των Εορτών Εξόδου.

Προς αποκατάσταση λοιπόν των πραγματικών γεγονότων της συμμετοχής μας θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε τα εξής:

Στις 11/3/2024 το Εργαστήριο Συλλογικής Αφήγησης ήρθε σε προφορική επικοινωνία, δια μέσου της εκπροσώπου μας κ. Ελένης Καρανικόλα, με τον υπεύθυνο των Εορτών Εξόδου 2024, κ. Κουτσαγγέλη, με τον οποίο και συζητήσαμε την πρότασή μας για τη συμμετοχή του έργου μας «Θαυμάζω τες γυναίκες μας και στ’ όνομά τους μνέω» στο πρόγραμμα των Εορτών, καθώς και πιθανούς τόπους διεξαγωγής. Ο κ. Κουτσαγγέλης συμφώνησε, ότι ο Κήπος των Ηρώων είναι η καλύτερη επιλογή, ενώ μας προέτρεψε και στην άμεση έγγραφη και αποστολή του αιτήματός μας.

Στις 13/3/2024 η κ. Ελένη Καρανικόλα απέστειλε εγγράφως το αίτημα συμμετοχής μας στο πρόγραμμα και επεσήμανε την επιθυμία της ομάδας να διεξαχθεί στον χώρο του Κήπου των Ηρώων. Ακολούθως, σε επικοινωνία που είχε η κ. Καρανικόλα με την κ. Α. Βήττα ενημερωθήκαμε ότι διαθέσιμη ημερομηνία ήταν η 22 Απριλίου, την οποία και αποδεχτήκαμε. Ωστόσο, η ημερομηνία αυτή άλλαξε διότι, όπως μας ενημέρωσαν τηλεφωνικά, δόθηκε στον κύριο Βαλτινό για την παράστασή του σε άλλο χώρο. Ενώ η δική μας θα μεταφερόταν στις 18 Απριλίου και πάλι στον Κήπο των Ηρώων. Η αλλαγή έγινε και πάλι αποδεκτή από μέρους μας.

Εν συνεχεία ο κ. Ραΐδης Δημήτρης, αρμόδιος τεχνικός για τις φετινές εκδηλώσεις του Δήμου, επικοινώνησε τόσο με την κ. Καρανικόλα όσο και με τη σκηνοθέτη μας κ. Τρικενέ Ιωάννα ώστε να ορίσουμε τις τεχνικές ανάγκες της παράστασής μας, πάντα στον Κήπο των Ηρώων.

Στις 30 Μαρτίου πια δεχόμαστε ένα ακόμα τηλεφώνημα, με το οποίο μας ενημέρωσαν ότι η προγραμματισμένη παράστασή μας στον Κήπο, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί εκεί γιατί ο χώρος δεν θα είναι έτοιμος. Τότε και μόνον τότε μας προτάθηκαν οι εναλλακτικοί χώροι (Συνεδριακό κέντρο Περιφέρειας & Οικία Τρικούπη), στους οποίους αναφερθήκατε γραπτώς.

Η άρνησή μας για τις επιλογές που μας δόθηκαν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, και για τις οποίες είχαμε λίγες ώρες μόνο να απαντήσουμε (βλ. e-mail από Δήμο Ι.Π. Μεσολογγίου προς κ. Καρανικόλα Ελένη στις 2/4/2024 18:48 «…σας προτείναμε δύο εναλλακτικές παρακαλούμε να μας απαντήσετε έως τις 23:59 σήμερα. »), δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου πείσματος.

Η άρνησή μας ήρθε πρωτίστως διότι πιστεύουμε, ότι οι δύο αυτοί χώροι δεν ταιριάζουν στην παρουσίαση αυτών των αφηγήσεων. Η απόφαση να ζωντανέψουν ξανά, μετά την εκδήλωση του 2023 στο κτίριο Χρυσόγελου, οι ιστορίες των γυναικών αυτών και να γίνουμε και πάλι η φωνή τους, ήρθε από τη βαθιά επιθυμία όλης της ομάδας να ακουστούν οι ιστορίες αυτές στον τόπο μνήμης των ηρώων του τόπου μας, ως φόρος τιμής από τις Μεσολογγίτισσες του σήμερα στις Εξοδίτισσες.

Εάν είχε απαντηθεί εγκαίρως το ερώτημά μας, είτε εγγράφως από τις 13/3/2024 οπότε και κατατέθηκε η πρόταση, είτε προφορικά από τους υπεύθυνους, με τους οποίους είμασταν σε επαφή και μας διαβεβαίωναν, ότι έχουμε το χώρο, σαφώς και θα είχαμε προγραμματίσει τη δράση μας διαφορετικά και θα είχαμε εξετάσει τις επιλογές μας με τον τρόπο και το χρόνο που εμείς θεωρούμε κατάλληλο.

Αδυνατούμε να αντιληφθούμε πως δεδομένα όπως η αδυναμία του Δήμου να καλύψει τις βασικές τεχνικές ανάγκες μιας εκδήλωσης, οι χρόνοι προετοιμασίας του σημαντικότερου μνημείου της πόλης, αλλά και η εξαιρετικής σημασίας απόφαση της δημοτικής αρχής να μην πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στον Κήπο των Ηρώων, δεν είχαν επικοινωνηθεί στους συμμετέχοντες των φετινών εορτασμών νωρίτερα από τις 30 Μάρτη, οπότε και μας έγινε η σχετική ενημέρωση, φέρνοντάς μας προ τετελεσμένων.

Εάν όντως οι υπεύθυνοι σε κάθε καίρια θέση δεν ήταν ενήμεροι για τα δεδομένα του Δήμου ένα μήνα πριν την έναρξη των Εορτών, τότε αυτό δημιουργεί εξαιρετική ανησυχία για το επίπεδο της οργάνωσης και της ετοιμότητας των πολιτιστικών εκδηλώσεων του τόπου μας.

Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η απάντηση σας, για τη μη διάθεση του ιερού χώρου για εκδηλώσεις, εγείρει αρκετά καίρια ερωτήματα για το πως οργανώνεται το σπουδαιότερο πολιτιστικό και ιστορικό γεγονός της πόλης, ερωτήματα όπως:

1. Πότε αποφασίστηκε η μη διάθεση του χώρου σε εκδηλώσεις που τιμούν την ιστορία του τόπου μας;

2. Η απόφαση τέθηκε ως ερώτημα και αποφασίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο; Εάν ναι πότε έγινε αυτό το Δημοτικό Συμβούλιο;

3. Με βάση ποια παραδείγματα άλλων μνημείων ανά την Ελλάδα και καλές πρακτικές ενίσχυσης της πολιτιστικής ταυτότητας ενός τόπου, πάρθηκε η απόφαση αυτή;

4. Και το κυριότερο όλων, ποιοι είναι οι κανονισμοί και οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται από φορείς ή φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να συμμετάσχουν στις Εορτές Εξόδου και πόσο μάλλον να κάνουν χρήση του Κήπου των Ηρώων;

5. Ποιος επιλέγει τις προτάσεις; Ποιος θέτει τα κριτήρια επιλογής και με ποια προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία έχει στον πολιτισμό;

6. Εάν υπάρχουν οι κανονισμοί αυτοί, ποιος τους έχει θέσει και που έχουν δημοσιοποιηθεί, ώστε να έχει πρόσβαση σε αυτούς ο κάθε ενδιαφερόμενος;

Εν κατακλείδι, η απόφαση για «δραστικό περιορισμό και, αν είναι δυνατόν, μη πραγματοποίηση εκδηλώσεων στον Κήπο των Ηρώων» χωρίς καμία αιτιολόγηση, χωρίς στήριξη του επιχειρήματος με παραδείγματα άλλων καλών πρακτικών και χωρίς παράλληλη παρουσίαση της στρατηγικής του Δήμου για τη διάδοση της ιστορίας του τόπου και την ενίσχυση της πολιτιστικής μας ταυτότητας μέσα από τις Εορτές Εξόδου, δημιουργεί μεγάλη σύγχυση στην εμπιστοσύνη μας ως δημότες στη κρίση, τις γνώσεις και τις προθέσεις της εκάστοτε Δημοτικής Αρχής.

Ας μην ξεχνάμε πως ο Κήπος των Ηρώων, ο Τύμβος όπου βρίσκονται τα οστά των αγωνιστών και των αγωνιστριών, ισχυροποιούν το βαθμό της ιστορικής συνείδησης. Είναι ένας ορατός δεσμός με το παρελθόν, η υλική βάση για της συντήρηση της συλλογικής μνήμης.

Και όπως πολύ σοφά έγραψε ο Νικηφόρος Βρεττάκος: «Εκείνο που θα επιθυμούσαν οι νεκροί, αν μπορούσαν να πιθυμούν ακόμη, θα ήταν να ερχόμαστε εδώ και να τους εξιστορούμε τα πεπραγμένα μας. Να τους λέμε τι την κάναμε την ελευθερία που μας έδωσαν. Τι φτιάξαμε με αυτή.»

Με εκτίμηση,

Εργαστήρι Συλλογικής Αφήγησης Ι. Π. Μεσολογγίου.

*Την παρούσα επιστολή υπογράφουν οι: Ελένη Καρανικόλα – Τσουβέλα, Μαρία Φιλιπποπούλου, Αθανασία Φιλίππου, Θεοδώρα Χασιώτη, Βασιλική Ραφτογιάννη, Ευαγγελία Μανθάτη, Ιωάννα Τρικενέ».

www.aixmi-news.gr