Fonografos.net Ειδησεογραφικό portal Φθιώτιδας και Κεντρικής Ελλάδας
του συμπατριώτη μας Δήμου Γ. Παπαδήμα
Το καλεί η μέρα , γονατιστό και ενωμένο , το έθνος να τιμήσει την ηρωϊκή γενιά που νηστική κι παγωμένη από τον βαρύ χειμώνα του ’40 στα βουνά της Αλβανίας , συνέτριψε την στρατιωτική δύναμη μιας αυτοκρατορίας και γελοιοποίησε τον παρανοϊκό δικτάτορά της.
Χιλιάδες Έλληνες θυσιάστηκαν για να κρατήσουν ελεύθερη την πατρίδα , προσφέροντας ταυτόχρονα ανεκτίμητη βοήθεια στους συμμάχους , στον κοινό αγώνα μας , ενάντια στον φασισμό.
Με τις αναμνήσεις ενός 10χρονου , τότε , μαθητή της πρώτης τάξης τον οκτατάξιου ιδιωτικού γυμνασίου της Ιτέας , θα προσπαθήσω να σας περιγράψω τα γεγονότα εκείνης της εποχής , όπως τα έζησα .
Ήταν Δευτέρα πρωί μιας ηλιόλουστης Φθινοπωρινής ημέρας , μόλις είχαμε ξυπνήσει και ετοιμαζόμουν να φύγω για το σχολείο, όταν ξαφνικά άνοιξε η εξώπορτα του σπιτιού μας και μια γειτονοπούλα , βαπτισιμιά του πατέρα μου, εισέβαλε κλαίγοντας ..: ..«Νονέ πόλεμος..»
Ξεχυθήκαμε στους δρόμους . Τον γαλανό ουρανό μας , αυλάκωνε σμήνος Ιταλικών αεροπλάνων που πήγαινε να βομβαρδίσει το λιμάνι του Πειραιά.
Ψύχραιμος και ενωμένος ο λαός αντιμετώπιζε τον πόλεμο.
Το σχολείο δεν άνοιξε εκείνη τη μέρα , αλλά ούτε και τις επόμενες…καθώς οι καθηγητές μας με σύσσωμη τη νεολαία , με το χαμόγελο στα χείλη τραγουδώντας , επιβιβάζονταν στα επιταγμένα φορτηγά και λεωφορεία που κατευθύνονταν στα στρατόπεδα και από κει κατευθείαν στ΄Αλβανικά βουνά.
«Κορόιδο Μουσολίνι , ο φασισμός σου σβήνει , εσύ και η πατρίδα σου Ιταλία η γελοία , τρέμετε όλοι το χακί» , τραγουδούσε με την στεντόρεια και εμψυχωτική φωνή της η Βέμπο . « Παιδιά της Ελλάδας παιδιά με το όπλο ψηλά στα βουνά πολεμάτε για τη λευτεριά ..»
Θαύμασαν οι σύμμαχοι μας την πρώτη νίκη της μικρής Ελλάδας ενάντια στο φασισμό. Ο στρατός μας στα Αλβανικά βουνά ξανάγραφε «Μαραθώνα» και «Θερμοπύλες» , που δυστυχώς το φυλετικό μικρόβιο του διχασμού τις επισκίασε κατόπιν , ενώ οι πρώην σύμμαχοι μας την αυτοθυσία του λαού , αντάμειψαν με ένα εμφύλιο πόλεμο…
Δυσανασχετούσε ο Χίτλερ , για την πανωλεθρία των λεγεώνων του συμμάχου του , Ιταλού φασίστα Μουσολίνι , από μια χούφτα «ξυπόλυτων» Ελλήνων στα παγωμένα Αλβανικά βουνά . Την ήττα του ο Μουσολίνι δικαιολογούσε στον Χίτλερ επικαλούμενος την βαρυχειμωνιά και τον καθησύχαζε υποσχόμενος πως θα ανακόψει την προέλαση του Ελληνικού στρατού , κάνοντας μάλιστα περίπατο με τις λεγεώνες του στην Αθήνα εξαπολύοντας την μεγάλη «Εαρινή αντεπίθεση» που σχεδίαζε.
Για το σκοπό αυτό συγκέντρωσε στην Αλβανία 500.000 στρατό , 400 πυροβόλα και διέθεσε 200 αεροπλάνα , ενώ ανέλαβε ο ίδιος ο δικτάτορας την διοίκηση της στρατιάς αυτής , μη εμπιστευόμενος τους στρατηγούς του , συνοδευόμενος μάλιστα και από αρκετά μέλη της οικογένειας του.
Με τον Μουσολίνι στο παρατήριο της πρώτης γραμμής , εκδηλώθηκε η μαζική «Εαρινή αντεπίθεση» με κατεύθυνση τον οδικό άξονα Τίρανα-Ελληνικά σύνορα. Ο δρόμος αυτός διέρχονταν μέσω μιας χαράδρας , όπου στην μια πλευρά της υψώνεται ο λόφος-Ύψωμα 731 . Θέση που επέλεξε για την οχύρωση του ο Ελληνικός στρατός.
Αυτή την τοποθεσία επέλεξε η ιστορία να αναδείξει τις «νέες Θερμοπύλες» . Στο ύψωμα αυτό ετάχθη , για να ανακόψει την επίθεση των Ιταλών , ένα τάγμα 400 Θεσσαλών υπό την διοίκηση του εμπειροπόλεμου ταγματάρχη ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΣΛΑ , με βοηθό του δε ένα ικανό επιλοχία , στρατιωτική ιδιοφυΐα , τον Θ.ΖΗΚΟ.
Η διαταγή της Ανωτάτης Στρατιωτικής Διοίκησης φτάνει στο Ύψωμα 731: «Επί των θέσεών σας αμυνθήτε μέχρις εσχάτων, Η Πατρίς, η Ανωτάτη Διοίκησις απαιτεί να κρατήσητε ψηλά την τιμήν των όπλων».
Ο διοικητής Δ.Κασλάς , του 2ου Τάγματος του 5ου Συντάγματος Τρικάλων απαντά: «Οτιδήποτε και αν συμβή δεν θα εγκαταλείψωμεν το 731 και έχω πεποίθησιν ότι δεν θα περάσουν οι Ιταλοί» και διατάζει την οργάνωση της θέσης με το σκάψιμο ορυγμάτων , την κάλυψη των πολυβόλων με κουβέρτες για να μη γεμίσουν από χώματα λόγω των αναμενόμενων εκρήξεων.
Κατόπιν γυρνά στους άντρες του και φωνάζει: «Όποιος γυρίσει την πλάτη στον εχθρό θα τουφεκίζεται».
Η εντολή του ταγματάρχη Κασλά σφράγισε άλλη μια ηρωική σελίδα στην πολεμική εποποιία του 1940, ένα από αυτά τα περιστατικά αυταπάρνησης και ανδρείας που επιφυλάσσονται συνήθως για τον Μαραθώνα, τη Σαλαμίνα και την Επανάσταση του 1821.
Για 7 μέρες , 400 πυροβόλα και διακόσια αεροπλάνα με τις οβίδες και τις βόμβες τους σφυροκοπούν το ύψωμα 731 .
Ο Μουσολίνι από το παρατήριό του καμάρωνε για το παρανάλωμα πυρός και οραματιζόταν τον περίπατό του στο βράχο της Ακρόπολης.
Όταν έσβηνε ο αχός από το σφυροκόπημα πυροβολικού και αεροπορίας άρχιζε η επίθεση του πεζικού . Έχουν καταγραφεί όχι λιγότερες από 18 Ιταλικές επιθέσεις.
Κανείς δεν πίστευε ότι , μετά από το μπαράζ τόσων όπλων που έπεσαν και το «φάγωμα» του λόφου κατά πέντε (5) μέτρα από τις εκρήξεις των βομβών , θα υπήρχε πιθανότητα να επιζήσουν και να αντισταθούν νικηφόρα επ αυτού , ταλαιπωρημένοι Έλληνες στρατιώτες.
Είναι ιστορικά τεκμηριωμένο πως επί του Υψώματος 731 έπεσε η μεγαλύτερη ποσότητα εκρηκτικών ,κατά τ.μ ,στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Οι γενναίοι Θεσσαλοί που επέζησαν με περίσσιο κουράγιο και δύναμη πετάχτηκαν έξω από τα ορύγματα τους , ξεσκέπασαν τα πολυβόλα και έδωσαν την τελική νικηφόρα μάχη τους , θερίζοντας το επιτιθέμενο Ιταλικό πεζικό. Η χαράδρα είχε γεμίσει πτώματα (1000 Ιταλοί νεκροί και 3000 τραυματίες , 125 Έλληνες νεκροί , 28 εξαφανισθέντες , 425 τραυματίες).
Από μαρτυρίες επιζησάντων τις κάνες των πολυβόλων που πυρακτώνονταν , οι Θεσσαλοί φαντάροι ουρούσαν για να κρυώσουν…
Όσοι επιτεθέμενοι Ιταλοί πατώντας στα πτώματα των συναδέλφων τους κατόρθωναν να φτάσουν στις γραμμές των αμυνόμενων Ελλήνων , έβρισκαν οικτρό θάνατο από τις ξιφολόγχες των όπλων.
Το Ύψωμα 731 δεν έπεσε.
Οι Ιταλοί οπισθοχώρησαν, παρά τα φιλόδοξα σχέδιά τους. Η τύχη του ελληνο-ιταλικού πολέμου έχει κριθεί. Ο ίδιος ο Μουσολίνι καταντροπιασμένος, παρά τα φιλόδοξα σχέδιά του ,επέστρεψε αεροπορικώς στη Ρώμη αφήνοντας ανεκπλήρωτο το όνειρο του να βαδίσει με τις λεγεώνες του στην γη του Παρθενώνα.
Ελληνόπουλα , μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίων και Λυκείων :
έχετε ποτέ διαβάσει στα σχολικά σας βιβλία για τις νεότερες «Θερμοπύλες» που γράφτηκαν στο Ύψωμα 731 της Αλβανίας ;
Έχετε ακούσει ποτέ για τον νεώτερο «Λεωνίδα» της ιστορίας μας , τον ταγματάρχη Δημήτρη Κασλά αλλά και τον επιλοχία Θ.Ζήκο ;
καθώς και όλων αυτών των γενναίων Θεσσαλών του 2ου τάγματος του 5ου Συντάγματος Τρικάλων που έγραψαν τις χρυσές σελίδες στην εποποιία του ’40;
Προ αρκετών ετών , παρευρέθηκα εκεί στο ύψωμα 731 , που ο γιός του Δ.Κασλά σε οικογενειακό περιβάλλον έκανε μνημόσυνο πεσόντων σε ανύπαρκτο μνημείο .
Όταν διάβασε την ημερήσια διαταγή του πατέρα του προς τους στρατιώτες , πριν την έναρξη της μάχης (από αυθεντικά χειρόγραφα του) , στα βουρκωμένα μάτια μου ήρθε σαν οπτασία ο Λεωνίδας που υπαγόρευε το κείμενο της ημερήσιας διαταγής και στ’ αυτιά μου ηχούσαν οι επευφημίες των 300 Σπαρτιατών προς τους 400 γενναίους Θεσσαλούς .
Το όνομα του Δ.Κασλά γίνεται θρύλος, παρέχοντας μια τελευταία ηρωική αντίσταση απέναντι στην κατακτητική λαίλαπα του Άξονα. Μπαρουτοκαπνισμένος ο ίδιος , ήδη από τα χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής, κράτησε το Ύψωμα 731 και με το παραπάνω, στέλνοντας το ελληνικό ηθικό για άλλη μια φορά στα ύψη. Η πορεία της ζωής του μέλλει όμως να συναντηθεί με σημεία-κλειδιά της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, όπως η Αντίσταση και το ταραγμένο κλίμα της μετεμφυλιακής Ελλάδας.
Η προσωπική του ιστορία δεν θα έχει ευχάριστη εξέλιξη. Μετά τον Πόλεμο του ΄40 εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση, στην αρχή με τον ΕΔΕΣ και μετά με τον ΕΛΑΣ, και είδε τη ζωή του να παίρνει την κάτω βόλτα. Τώρα ήταν στιγματισμένος κομμουνιστής και ως εχθρός του έθνους οδηγείται στην εξορία από το 1945-1948.
Έτσι τον αντάμειψε η πατρίδα , με αυτούς που την κυβέρνησαν αλλά και κυβερνούν ακόμη , τους έχοντες ευήκοα ώτα στις προσταγές των ξένων. Όπως ακριβώς αντάμειψαν τον Κολοκοτρώνη , τον Πλαπούτα , τον Ματρώζο , τον Καποδίστρια , τον αρχηγό της εθνικής αντίστασης Άρη Βελουχιώτη και τόσων άλλων που ο τράχηλός τους δεν υπέμενε τον ζυγό των ξένων..
Μετά την απελευθέρωσή του, κάνει ό,τι δουλειά βρει για να επιβιώσει και ζει βουτηγμένος στην ντροπή. Όταν τον αναγνωρίζει κάποιος από τα ηρωικά του παλικάρια, εκείνος καμώνεται πως δεν είναι ο θρυλικός διοικητής του 731. Νιώθει ατιμασμένος και προδομένος απ’ όλους, κυρίως όμως από την πατρίδα του , που τόσο λυσσαλέα πολέμησε για την ελευθερία της.
Οι τίτλοι τέλους για τον Κασλά θα πέσουν κάπου είκοσι χρόνια μετά τον θάνατό του, όταν το ελληνικό έθνος τον ξαναθυμήθηκε το 1985 και τον έκανε ταξίαρχο, σε μια εποχή που τα μετεμφυλιακά πάθη είχαν καταλαγιάσει. Μέχρι τότε βέβαια κανείς δεν θυμόταν τον ήρωα του 1940, αυτόν που μας χάρισε έναν από τους λαμπρότερους πολεμικούς άθλους του ελληνο-ιταλικού πολέμου.
Έγραψα , αυτό το κείμενο γιαυτή την ιστορική μέρα για να κάνω γνωστό στους νεότερους ότι χιλιάδες ανώνυμοι ήρωες είχαν την μεταχείριση που είχε ο Δ.Κασλάς και να τονίσω για μια ακόμη φορά ότι πρέπει να αποφύγουμε στο μέλλον κάθε διχασμό και πως πρέπει ενωμένοι να αντιμετωπίσουμε ένα βάρβαρο ανατολίτη δικτάτορα με πρωτόγονο και φανατισμένο λαό που με συνεχείς απειλές , σαν άλλος Μουσολίνι , αμφισβητεί την ακεραιότητα της πατρίδας μας.
Διότι όταν ανάβει ο διχασμός ψηλά στον Παρθενώνα να τους θυμίζεις το γιατί τον εικοστό αιώνα ένας λαός πανίσχυρος μια Ελλάς μεγάλη , Ελλάς των πέντε θαλασσών , εμίκρυνε και πάλι.
Δήμος Γ.Παπαδήμας , Οκτώβριος 2023
