Η τραγωδία του Διστόμου δεν ξεθωριάζει

Γράφει ο Νίκος Βατόπουλος

Το έφερε έτσι η τύχη και όταν ανέβηκα στο Μαυσωλείο του Διστόμου, επάνω στον λόφο, ήμουν μόνος. Αέρας, ήλιος, πουλιά, σκιές, θροΐσματα, φυλλωσιές. Από κάτω η κωμόπολη του Διστόμου, κεραμοσκεπής και γαλήνια. Στην αρχαία γη της Βοιωτίας, γινόμουν κομμάτι ενός μηχανισμού μνήμης. Η τραγωδία του Διστόμου δεν ξεθωριάζει.

Οσο πλησίαζα το Δίστομο προσπαθούσα να φανταστώ το τοπίο, τα χωριά και τους ανθρώπους όπως θα ήταν το 1944. Και συγκεκριμένα στις 9 Ιουνίου εκείνης της χρονιάς, την παραμονή της θηριωδίας των ναζί. Το τοπίο ημιορεινό, στις μέρες μας αραιοκατοικημένο, τα σύννεφα έτρεχαν στον γαλανό ουρανό, στεφάνωναν τους λόφους. Πάνω στο Μαυσωλείο έχεις την εντύπωση μιας κάθαρσης. Με τον ίδιο τρόπο που μια κηδεία κορυφώνει το τελετουργικό του πένθους.

Σκεφτόμουν τον βόμβο και τον θόρυβο που παράγει η νεοελληνική καθημερινότητα. Εδώ, πάνω στον λόφο του Μαυσωλείου η όραση καθάριζε και ένιωθες πως ήσουν κοντά σε όσα έχουν αξία να μνημονεύονται. Ενιωθες καλύτερος δίπλα στη μνημόνευση της οδύνης. Πόσα παιδιά άραγε στα ελληνικά σχολεία έχουν διδαχθεί τη θηριωδία του Διστόμου (και των Καλαβρύτων, και της Κλεισούρας, και της Κανδάνου…). Το Μαυσωλείο είναι ένα σύμπλεγμα γλυπτικών διαμορφώσεων, αρχιτεκτονημένων με εξάρσεις, κόγχες και ζωφόρους. Εργο του γλύπτη Στέλιου Τριάντη (1931-1999), το Μαυσωλείο σε κρατάει κάμποση ώρα στον λόφο.

Πηγή https://www.kathimerini.gr