Σάββατο , 27 Απριλίου 2024
Breaking News
Ακολουθήστε μας στο facebook

Άρης Βελουχιώτης: Σαν σήμερα, 16/6/1945 ο τραγικός θάνατος του

Ο Θανάσης Κλάρας (Λαμία, 27 Αυγούστου 1905 – Μεσούντα Άρτας, 16 Ιουνίου 1945), γνωστός ως Άρης Βελουχιώτης ή Μιζέριας, ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, πολιτικός, στέλεχος του ΚΚΕ και ηγέτης του ΕΛΑΣ, της μεγαλύτερης αντιστασιακής οργάνωσης στην Ελλάδα κατά την περίοδο της Κατοχής.

Γεννήθηκε στη Λαμία, όντας γόνος εύπορης οικογένειας. Σπούδασε στην Αβερώφεια Μέση Γεωργική Σχολή Λαρίσης γεωπονική, αλλά σύντομα εγκατέλειψε το επάγγελμά του και μετέβη στην Αθήνα. Εκεί μυήθηκε στην κομμουνιστική ιδεολογία και το 1924 έγινε μέλος της Ομοσπονδίας Κομμουνιστών Νεολαίων Ελλάδας. Στη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας στάλθηκε στον Πειθαρχικό Ουλαμό Καλπακίου.

Στις γραμμές του ΚΚΕ ανέπτυξε έντονη δράση, ενώ στο τέλος του 1928 έγινε αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη. Φυλακίστηκε στου Συγγρού, στην Αίγινα και στη Γυάρο και ως στέλεχος του ΚΚΕ έδρασε στη Θράκη. Κατά τη μεταξική δικτατορία φυλακίστηκε στην Αίγινα και στην Κέρκυρα, όπου υπέγραψε δήλωση μετάνοιας.

Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο υπηρέτησε στο πυροβολικό και μετά την κατάρρευση του μετώπου ζήτησε από το ΚΚΕ την οργάνωση αντάρτικου κατά των κατακτητών.

Μετά την ίδρυση του ΕΛΑΣ τον Φεβρουάριο του 1942, τέθηκε επικεφαλής μικρής ένοπλης ομάδας αλλάζοντας το όνομά του σε Άρης Βελουχιώτης.

Με δικές του ενέργειες το τμήμα του αναπτύχθηκε εντυπωσιακά και έγινε ο πυρήνας του ΕΛΑΣ στην κεντρική Ελλάδα.

Τον Μάιο του 1942 ξεκινά τον ένοπλο αντιστασιακό αγώνα από την Καλύβα Στεφανή στη Σπερχειάδα

Τον Νοέμβριο του 1942 συνεργάστηκε με τον Ναπολέοντα Ζέρβα και Βρετανούς σαμποτέρ στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, μιας επιχείρησης δολιοφθοράς από τις μεγαλύτερες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Έγινε καπετάνιος του Γενικού Αρχηγείου Ρούμελης τον Μάρτιο του 1943 και τον Μάιο του ίδιου έτους έγινε καπετάνιος του ΓΣ του ΕΛΑΣ, όπου και παρέμεινε μέχρι τη διάλυσή του.

Με το ξέσπασμα των εμφυλίων συγκρούσεων με τον ΕΔΕΣ τον Οκτώβριο του 1943, ο Βελουχιώτης διοίκησε τα τμήματα του ΕΛΑΣ που έκαναν διμέτωπο στην Ήπειρο κατά του Ζέρβα και των Γερμανών.

Στα μέσα Απριλίου του 1944 επιτέθηκε και διέλυσε το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΚΚΑ. Κατά το διάστημα Απριλίου–Σεπτεμβρίου 1944 στάλθηκε στην Πελοπόννησο, όπου διεύθυνε τις επιχειρήσεις κατά των Γερμανών και των Ταγμάτων Ασφαλείας. Για την προσφορά του η Κυβέρνηση του Βουνού ΠΕΕΑ τον Μάιο του 1944 του απένειμε τον βαθμό του Υποστράτηγου. Στα Δεκεμβριανά στάλθηκε μαζί με τον Στέφανο Σαράφη στην Ήπειρο, όπου διάλυσε με ευκολία τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ.

Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά και την επακόλουθη Συμφωνία της Βάρκιζας υπέγραψε διαταγή αποστράτευσης και αφοπλισμού των ανδρών του, νομιμοποιώντας με αυτό τον τρόπο τη συμφωνία της Βάρκιζας, όμως λίγο καιρό μετά συγκρότησε ένοπλη ομάδα από πιστούς συντρόφους του. Διαγράφηκε και αποκηρύχτηκε από το ΚΚΕ και διωκόμενος από κυβερνητικές δυνάμεις αυτοκτόνησε στις 15 Ιουνίου 1945 στη Μεσούντα Άρτας.

Χαρισματικός και αμφιλεγόμενος, ο Βελουχιώτης είναι μια από τις πλέον τραγικές φυσιογνωμίες της Νεοελληνικής Ιστορίας. Για ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας θεωρείται μέχρι και σήμερα ένας ήρωας ή προδομένος ήρωας, ενώ για ένα άλλο τμήμα της ένας βίαιος εγκληματίας.

(Η προτομή του Άρη με τον Όρκο του ΕΛΑΣ στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης στην Σπερχειάδα)

Τον Ιούλιο του 2011 το ΚΚΕ τον απεκατέστησε πολιτικά και τον Ιούνιο του 2018 του αποδόθηκε η ιδιότητα του μέλους του κόμματος.

Άγαλμα του βρίσκεται στην πλατεία Λαού στη Λαμία

Ο θάνατος του Άρη 

Σύμφωνα με ορισμένα δημοσιεύματα ο Βελουχιώτης επιχείρησε στα μέσα Μαρτίου να περάσει στην Αλβανία. Προς τα τέλη Μαρτίου, η κυβέρνηση δήλωσε ότι εάν δεν κατέθετε τα όπλα του θα επικηρυσσόταν από τις αρχές και θα άρχιζε αμέσως η καταδίωξή του, “ως επικινδύνου εις την δημοσίαν ασφάλειαν”. Πάντως, όπως αναφέρουν τα επίσημα αρχεία του Γ.Ε.Σ.  στις 4 τα ξημερώματα της 25 Απριλίου 1945 και κοντά στο χωριό Καλή Βρύση της Περιφέρειας Καστοριάς, η 50μελής ομάδα του Βελουχιώτη συγκρούστηκε με δύναμη εθνοφυλάκων, ενισχυμένη από Βρετανούς στρατιώτες. Κατά τη διάρκεια την ανταλλαγής πυρών σκοτώθηκαν 5 άνδρες της ομάδας Άρη, ενώ τραυματίστηκαν άλλοι τέσσερις. Επίσης, τέσσερις αιχμαλωτίστηκαν, ενώ οι υπόλοιποι διέφυγαν, υποχωρώντας προς την Ελληνοαλβανική μεθόριο. Ακολούθως και βάσει της συμπληρωματικής έκθεσης της στρ. διοίκησης Λάρισας, ο αιχμαλωτισθείς καπετάν Δράκος κατέθεσε στην ανάκριση στην οποία υποβλήθηκε, ότι ο Βελουχιώτης μαζί με 40 αντάρτες του μετέβη στις 25-4-1945 στην Αλβανία και συσκέφθηκε με Αλβανούς κομμουνιστές, οι οποίοι δεν ενέκριναν την παραμονή του τμήματός του στη χώρα τους.

Στα μέσα Μαΐου ο Βελουχιώτης επέστρεψε στην περιοχή της στρ. Δ/κης Λάρισας, αφού προηγουμένως πέρασε από διάφορα χωριά της Νότιας Πίνδου, ενεργώντας στρατολόγηση. Στα τέλη Μαΐου 1945 ο Βελουχιώτης έχει εντείνει τη δράση του στην κεντρική Ελλάδα, ανακοινώνοντας προς τους χωρικούς της περιφέρειας Τρικάλων και άλλων περιοχών την αναδημιουργία του Ε.Λ.Α.Σ., με στόχο την εκδίωξη των Άγγλων. Η καταδίωξη της ομάδας του Βελουχιώτη -που αποτελείτο από περίπου 80 άνδρες μεταξύ των οποίων βρισκόταν τουλάχιστον μια γυναίκα- ξεκίνησε αρχικά από την περιοχή Βαγενά του δήμου Απεραντίων και συνεχίσθηκε στον Ανθηρό (12 Ιουνίου 1945), Καλλικώμη (13 Ιουνίου) και Ξηρόκαμπο για να καταλήξει στο Πετρωτό Καρδίτσας. Τα ξημερώματα της 14ης Ιουνίου το απόσπασμα της Εθνοφυλακής (αποτελούμενο από 2 λόχους και ισάριθμες διμοιρίες) αιφνιδίασε τους αντάρτες στη θέση Ξηρόλακκος, μεταξύ Κοθωνίου και Μυροφύλλου. Εκεί σημειώθηκε συμπλοκή, συνελήφθησαν 2 αντάρτες και το υπόλοιπο τμήμα υποχώρησε προς Σκαρπέτι. Στις 15 Ιουνίου 1945 (19:00 μ.μ.) ο Άρης Βελουχιώτης με την 35μελή πια, ομάδα του είχε κυκλωθεί στη Χαράδρα του Φάγκου (Αχελώος Ποταμός) στο χωριό Μεσούντα του Νομού Άρτας, δυτικά από ομάδες της Εθνοφυλακής (δυο τάγματα υπό αριθμούς 118, 119 και 206), που είχαν σταλεί για να τον συλλάβουν με επικεφαλής τον οπλαρχηγό Βόιδαρο (120 άτομα)[εκκρεμεί παραπομπή], και ανατολικά τον καταδίωκε τμήμα του Ελληνικού Στρατού με επικεφαλής τον υπολοχαγό Α. Μουρελάτο, στο οποίο συμμετείχαν, επίσης, ο υπολοχαγός Ζάκας και ο ανθυπολοχαγός Μπακλάβας, όπως και ο Ρίζος Μπόκοτας. Το απόγευμα της 15ης Ιουνίου ή το πρωί της επομένης, κατά την επικρατούσα εκδοχή, ύστερα από δίωρη μάχη ο Άρης αυτοκτόνησε δίπλα σε άνδρες του τμήματός του. Από την ομάδα του πιάστηκαν συνολικά 10 αιχμάλωτοι (μεταξύ των οποίων ο “Καπετάν Δράκος”), ενώ φονεύτηκαν έξι, συμπεριλαμβανομένων του ίδιου του Άρη και του υπαρχηγού του, “Τζαβέλλα”. Ακόμη ένας άνδρας πνίγηκε στον ποταμό Αχελώο και οι υπόλοιποι διέφυγαν προς την Άρτα. Στην ιστοριογραφία αλλά και στον Τύπο της εποχής υπάρχουν πολλές εκδοχές τόσο για το θάνατο του Άρη Βελουχιώτη όσο και για τα αίτια που τον προκάλεσαν. Αρχικά πάντως, υιοθετήθηκε η εκδοχή της αυτοκτονίας. Οι άνδρες των ταγμάτων της εθνοφυλακής που πήραν μέρος στην καταδίωξη και εξόντωση του Βελουχιώτη προτάθηκαν για τη χορήγηση σε αυτούς, ηθικών αλλά και χρηματικών αμοιβών, σύμφωνα πάντοτε με τα αρχεία του Γ.Ε.Σ. Στην ίδια αναφορά διατυπώνεται η πληροφορία περί συνδρομής των κατοίκων της περιοχής στο έργο της εθνοφυλακής.

Σύμφωνα με τον Δημήτρη Καραθάνο που συνέταξε για το ΚΚΕ την ομώνυμη έκθεση για το θάνατο του Άρη και μίλησε στις φυλακές που κρατιόνταν με τους Θάνο (Φώτης Μαστροκώστας), Έκτορα (Γιάννης Μαδωνής) και Λέοντα (Γιάννης Νικολόπουλος), που ήταν παρόντες στις τελευταίες στιγμές του Άρη, αυτοκτόνησε με το περίστροφό του και στη συνέχεια ο Τζαβέλας αγκαλιάζοντας τον Άρη αυτοκτόνησε με χειροβομβίδα.

Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο Βελουχιώτης αυτοκτόνησε με περίστροφο. Επίσης ανακοινώσεις του Εθνικού Στρατού ανέφεραν τότε ότι ο Άρης σκοτώθηκε από πυρά των στρατιωτών που τον κατεδίωκαν.

Η σύγχυση σχετικά με τα αίτια θανάτου του Βελουχιώτη προκλήθηκε επειδή ο Τζαβέλας αυτοκτόνησε ο ίδιος με χειροβομβίδα αγκαλιάζοντας τον ήδη νεκρό Βελουχιώτη.

Επίσης εξέταση της κεφαλής του Άρη μετά από ημέρες στα Τρίκαλα, έδειξε θανάσιμο τραύμα από σφαίρα στο δεξί αυτί. Την επόμενη μέρα 16 Ιουνίου το τάγμα εθνοφυλάκων του Βόιδαρου βρήκε τα δύο πτώματα και τα αποκεφάλισε. Τους αποκεφαλισμούς έκανε ο αντάρτης του Άρη με το ψευδώνυμο Δράκος.

Μετά το θάνατο του Άρη, τμήματα της ομάδας του εμφανίσθηκαν σε διάφορες γειτονικές περιοχές, αλλά σύντομα εξουδετερώθηκαν από την εθνοφυλακή.

Τα κεφάλια του Βελουχιώτη και του Τζαβέλα στα Τρίκαλα.

Τα κεφάλια του Άρη Βελουχιώτη και του Τζαβέλα τα μετέφεραν και τα επέδειξαν με γλέντια σε κατοίκους πρώτα στο χωριό Μυρόφυλλο και κατόπιν τα πήγαν στα Τρίκαλα.

Εκεί κρεμάστηκαν σε κεντρικό φανοστάτη της πλατείας Ρήγα Φεραίου.

Στη συνέχεια πήγε στα Τρίκαλα ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης Ναπολέων Ζέρβας για να επιβεβαιώσει την ταυτότητα, και στη συνέχεια τα κεφάλια μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και είναι άγνωστο τι απέγιναν.

Πληροφορίες από el.wikipedia.org

 

Δείτε εδώ ΟΛΑ τα νέα του  FONOGRAFOS.NET στο GOOGLE NEWS

Ακολουθήστε μας στο FACEBOOK

Καλύβα Στεφανή στη Σπερχειάδα – Το ξεκίνημα του ΕΛΑΣ

Εγγραφείτε στο κανάλι μας στο You Tube

Δες επίσης

Ο Κ. Μητσοτάκης για το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου «Προλαμβάνω»

Η ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην εκδήλωση (26 Απριλίου 2024) του Υπουργείου Υγείας για …

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *