Fonografos.net Ειδησεογραφικό portal Φθιώτιδας και Κεντρικής Ελλάδας
Τα χιόνια στην Πάρνηθα σκόρπισαν το πρώτο έντονο κρύο, φέρνοντας αίσθηση χειμώνα στην Αθήνα. Αλλά στο Μέγαρο Μουσικής το κλίμα ήταν θερμό ήδη πριν την έναρξη των δρώμενων, λόγω του παλμού που διέκρινε το ασυνήθιστα νεανικό κοινό που κατέκλυσε την αίθουσα “Αλεξάνδρα Τριάντη”, ξεχωρίζοντας με τις αθλητικού τύπου περιβολές ανάμεσα στους κάμποσους μεγαλύτερους που είχαν, επίσης, δώσει το παρών. Οι περισσότεροι, πάντως, βρίσκονταν εκεί για τον 12ο Πίθηκο. Ο οποίος έμελλε να πρωταγωνιστήσει σε μια βραδιά διαφορετική από τα συνήθη, συμπράττοντας με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ.
Άτυπα, μάλιστα, η περίσταση είχε και εορταστικό χαρακτήρα. Αφενός, δηλαδή, η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ συμπληρώνει φέτος 70 έτη πορείας –τόσα κύλησαν από το 1954, όταν τη συνίδρυσαν ο Κώστας Γιαννίδης και ο Άκης Σμυρναίος. Ο 12ος Πίθηκος, πάλι, μετρά 20 στρογγυλά χρόνια δράσης, συγκαταλεγόμενος στις πιο σημαντικές φιγούρες απ’ όσες κράτησαν ζωντανό το εγχώριο χιπ χοπ στην περίοδο εσωστρέφειας που διέκρινε το είδος κατά τη δεκαετία των ’00s, μετά το μπαμ των 1990s.
Το πλαίσιο της σύμπραξής τους, φυσικά, ήταν αυτό της σειράς μουσικών events “Red Bull Symphonic”, που εγκαινιάστηκαν το 2020 από τη γνωστή φίρμα ενεργειακών ποτών, προτείνοντας συνεργασίες φημισμένων ορχηστρών με αναγνωρισμένους καλλιτέχνες μιας νεότερης γενιάς, προερχόμενους από το πεδίο της ποπ κουλτούρας. Άλλωστε, 12ος Πίθηκος & Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής ΕΡΤ είχαν ήδη συναντηθεί επί σκηνής στη Θεσσαλονίκη (2022), με την επιτυχία της βραδιάς να αποτελεί διαβατήριο για την αθηναϊκή εμφάνιση στο Μέγαρο. Αξίζει να πούμε, λοιπόν, σε ένα πρώτο σχόλιο, ότι ο Σαλονικιός ράπερ ρίμαρε με το γνώριμό του σφρίγος, δείχνοντας να έχει ξεπεράσει τα προβλήματα που αντιμετώπισε πρόσφατα με τη φωνή του.
Το καλωσόρισμα του κόσμου ανέλαβε το πλήθος των οργάνων της συμφωνικής ορχήστρας, σε διεύθυνση του καταξιωμένου μαέστρου Γιώργου Αραβίδη. Πίσω του και μπροστά από το σύνολο της ΕΡΤ παρατάχθηκαν οι βιρτουόζοι που θα συντρόφευαν τον 12ο Πίθηκο, με τις δύο γωνίες της σκηνής να καταλαμβάνονται από τις ερμηνεύτριες των δεύτερων φωνητικών (στ’ αριστερά) και τον DJ Αλέξανδρο Καραγεωργίου (στα δεξιά). Ο 12ος Πίθηκος, φυσικά, βγήκε ακόμα πιο μπροστά, σαν κορυφή της σχηματιζόμενης “πυραμίδας” μουσικών, εμφανιζόμενος μέσα σε εντυπωσιακούς κόκκινους φωτισμούς και στα παιχνιδίσματα μιας πληθώρας προβολέων, με τους θεατές να τον υποδέχονται με χειροκροτήματα και κραυγές· αντιδράσεις που έγιναν ακόμα ζωηρότερες καθώς ξεκίνησε να λέει τον “Μαχητή”.
Το ανακάτεμα χιπ χοπ και κλασικής μουσικής, τώρα, δοκιμάστηκε ξανά μέσα στο 2023, τόσο με το event “Rap and Classic”, όσο και με το “Arte Povera” εγχείρημα του Beats Pliz. Παρά ταύτα, η περίσταση μέτρησε τις δικές της πρωτιές. Δεν περιμένεις, δηλαδή, το Μέγαρο να δονείται από τη γηπεδική ιαχή “Είναι τρελός, είναι τρελός ο Πίθηκος”. Και δεν μπόρεσα να μην αναρωτηθώ πώς άραγε θα αισθανόταν η Αλεξάνδρα Τριάντη, αν γνώριζε ότι, μια μέρα, στην αίθουσα που φέρει το όνομά της θα ακούγονταν στίχοι τύπου “γαμώ τις αφραγκίες μου”. Σίγουρα, πάντως, καμία άλλη ορχήστρα στην Ελλάδα (πιθανότατα και στον κόσμο) και κανένας άλλος μαέστρος δεν έχουν επαινεθεί με τις χαρακτηριστικές …γοριλοκραυγές των οπαδών του 12ου Πίθηκου, που συνόδευσαν το σύνολο της ΕΡΤ και τον Γιώργο Αραβίδη, όταν μίλησε γι’ αυτούς ο πρωταγωνιστής της βραδιάς, με τα θερμότερα λόγια.
Με τον κίνδυνο να φανώ ελιτιστής, ωστόσο, θα επισημάνω ότι ο κόσμος ενθουσιάζεται εύκολα στις συναυλίες –γενικά στις εγχώριες συναυλίες– πόσο μάλλον όταν βλέπει και θεάματα ασυνήθιστα για τα δικά μας δεδομένα. Ιδωμένη υπό ένα πιο κριτικό φίλτρο, δηλαδή, η βραδιά δεν πέτυχε σε όλα όσα δοκίμασε: ο συνδυασμός χιπ χοπ και συμφωνικής ορχήστρας είναι δύσκολος, έχει δρόμο να διανύσει ώστε να φτάσει σε ένα επίπεδο αντίστοιχο λ.χ. με το rock (όχι ότι δεν υπάρχουν ζητήματα κι εκεί, βέβαια), οπότε μερικές συγκολλήσεις απλά δεν συνέβησαν ή συνέβησαν εκτός της κατάκτησης ενός εμφανώς κοινού κώδικα.
Η γενική αυτή παρατήρηση, ωστόσο, δεν πρέπει να αμαυρώσει ούτε την πολλή δουλειά που εμφανώς έπεσε πίσω από τη συγκεκριμένη παράσταση, ούτε το γεγονός ότι, εν συγκρίσει με τα προαναφερόμενα εγχειρήματα (“Arte Povera”, “Rap and Classic”), το “Red Bull Symphonic” του 12ου Πίθηκου και της Ορχήστρας Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ κατάφερε περισσότερα πράγματα, βάζοντας στ’ αλήθεια το ένα μέσα στο άλλο.
Το “Γίνε Στήριγμα”, ας πούμε (από τα καλύτερα κομμάτια του Θεσσαλονικιού ράπερ), ψηλάφισε νέες διαστάσεις, ενώ και σε διάφορα ακόμα στιγμιότυπα –π.χ. στην “Αξιοπρέπεια”, στον “Παγωμένο Θρόνο” ή στο ταιριαστό ντουέτο με τον Εισβολέα “Άλλη Μια Συμβουλή”– θαύμαζες πόσο αρμονικά σύμπλεαν στις μελετημένες ενορχηστρώσεις του Λάκη Τζήμκα (ο οποίος βρέθηκε κι επί σκηνής, ως μπασίστας) διάφορα όργανα της συμφωνικής με τους χιπ χοπ ρυθμούς, τα rock ξεσπάσματα της κιθάρας και τα scratches του DJ. Στα δε “Μαύρα Τριαντάφυλλα” ο τρόπος που συγκατοίκησαν τα οικονομημένα κρεσέντο της ορχήστρας με τη φλογερή, “από τα κάτω” μαχητικότητα του 12ου Πίθηκου, στάθηκε υποδειγματικός για τέτοιου τύπου συνεργασίες.
Παρέα με τους Βήτα Πεις
Ωραία, ως επί το πλείστον, στάθηκαν και οι υπόλοιποι καλεσμένοι, πέραν του προαναφερθέντος Εισβολέα. Οι Βήτα Πεις κινήθηκαν με άνεση στην υπόθεση Μέγαρο, τόσο στο “Άγγελος Και Δαίμονας”, όσο και στο “Χάος”, όπου, για ακόμα μία φορά, ο Γιώργος Αραβίδης οδήγησε ολόσωστα την ορχήστρα, ώστε να συμπληρώνει αρμονικότατα σε κάθε “Αθήνα: Χάος” των στίχων –με τον κόσμο να ανταποδίδει στο φινάλε με ένα δυνατό “γκοοοοολ”, ως είθισται στις συναυλίες του γκρουπ. Στιβαρός, όμως, αποτυπώθηκε και ο Sonqo Pura, ο οποίος εκπροσώπησε τους Επίλεκτους στο “Δε Φοβάμαι”. Ο μόνος που απογοήτευσε ήταν ο Εθισμός, που ναι μεν έγινε δεκτός με επευφημίες, μα τον κατάπιε η σκηνή στους “Πειρατές”. Τον 12ο Πίθηκο, επίσης, συντρόφευσε σε διάφορα σημεία και η Πελίνα Στέφου. Δικαιωματικά, αφού οι δυο τους είναι ομάδα, οπότε δεν γινόταν να λείψει από μια τέτοια βραδιά. Από την άλλη, η φωνή της δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις της συγκεκριμένης αίθουσας: δεν έφτασε ποτέ στο θεωρείο όπου καθόμουν, για παράδειγμα, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι στίχοι που τραγούδησε να χαθούν στον αέρα.
Μια που πιάσαμε τις ενστάσεις, λοιπόν, ας συζητήσουμε κάπως λεπτομερέστερα και για τις συγκολλήσεις που, όπως γράφτηκε και παραπάνω, έλειψαν από τη βραδιά. Πρώτα-πρώτα, αν και ο 12ος Πίθηκος έβαλε όλο του το είναι στα μπροστά, η γενικότερη εντύπωση ήταν αυτή μια δικής του συναυλίας, συν ορχήστρα. Ήδη με το πώς επέλεξε να εμφανιστεί, λ.χ., έδωσε ένα σινιάλο με σημειολογία αντι-διαδραστική. Δεν περίμενα, φυσικά, να εμφανιστεί κοστουμαρισμένος. Αλίμονο. Ωστόσο μπορούσε να βγάλει το καπελάκι, δίχως να διακυβεύσει τη street ταυτότητά του: ενδυματολογικά δεν ταίριαζε. Σε ένα άλλο σημείο, επίσης, ζητούσε εμφατικά από το κοινό χέρια ψηλά. Χέρια ψηλά και καθήμενοι, όμως, είναι ένα θέαμα γελοίο.
12ος Πίθηκος & Πελίνα Στέφου
Επιπλέον, το να εμφανίζονται χορευτές σε μια τέτοια συναυλία είναι καλή ιδέα, εφόσον πλαισιώνουν τον ράπερ στην performance του, εκτελώντας χιπ χοπ χορογραφίες. Και λειτούργησε θαυμάσια, όταν συνέβη. Το να τους βλέπουμε μόνους με την ορχήστρα, όμως, θύμιζε καταστάσεις Andrea Bocelli στο Ολυμπιακό Στάδιο –και ό,τι ειπώθηκε εκεί, ισχύει κι εδώ. Πώς να το κάνουμε, δηλαδή, είναι σαν να λέμε ότι δεν γίνεται να κάτσεις να ακούς την ορχήστρα, αν δεν έχει και κάτι να χαζεύεις. Τέλος, εκτός τόπου και χρόνου ήταν και οι δύο κουκουλοφόροι με τις ευμεγέθεις πειρατικές σημαίες, οι οποίοι έσκασαν επί σκηνής όταν ήρθε ο Εθισμός: αλλιώς δείχνει κάτι τέτοιο όταν το κάνεις στο “Κατράκειο” κι αλλιώς στον συγκεκριμένο χώρο. Κρίνω, λοιπόν, ότι τα περισσότερα βήματα διάδρασης της αιτούμενης συγκατοίκησης του “Red Bull Symphonic” τα έκανε τελικά η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ: ο 12ος Πίθηκος, παρά τη συχνά καταιγιστική του απόδοση, έμεινε λιγότερο ή περισσότερο ταμπουρωμένος στα δικά του.
Πολλοί από τους παριστάμενους, τώρα, περίμεναν ότι τη συναυλία θα στεφάνωνε το “Υπήρχαν Πράγματα”: το τραγούδι, δηλαδή, που έχτισε το όνομα του 12ου Πίθηκου πίσω στο 2010, αναδεικνυόμενο σε μεγάλη underground (με την παλιά, τη σωστή έννοια) επιτυχία. Και είναι αλήθεια ότι και καταχειροκροτήθηκε και τοποθετήθηκε σωστά στη ροή, λίγο πριν το τέλος της βραδιάς κι αμέσως μετά τους Βήτα Πεις. Μέσα στην όλη ζέση, ωστόσο, χάθηκε το γεγονός μιας απογοητευτικής απόδοσης: ο ράπερ το παραφώναξε, εκμηδενίζοντας, έτσι, εκείνο το φοβερό, ήσυχο και κάπως θλιμμένο ξέσπασμα που είχε χαρακτηρίσει την ορίτζιναλ ερμηνεία.
Ταυτόχρονα, φάνηκε ότι διαθέτει και επίγνωση πως κάποια από τα όσα έλεγε κάποτε δεν τα σηκώνει πια το κλίμα, γι’ αυτό και ράπαρε μισή τη λέξη “αδερφές” –που και τότε άσχημα είχε χτυπήσει, για να πούμε την πάσα αλήθεια. Με δεδομένο ότι είχε τον χρόνο να μιλήσει αρκετά στον κόσμο για το ποιος ήταν και πού έφτασε, περίμενα μια πιο θαρραλέα και ανοιχτή στάση για το πώς βλέπει τέτοια πράγματα εν έτει 2024. Τα ξανασκέφτεται; Τα μετανιώνει; Τα κόβει, μα δεν τα πολυπιστεύει; Γιατί εγώ, για παράδειγμα, θα ισχυριστώ ότι και τη λέξη “πουτάνες” τη λέει μάλλον εύκολα, για έναν ράπερ που φλέγεται να μιλήσει για την κοινωνία. Στην οποία, πέρα από τις ασυδοσίες π.χ. των τραπεζών ή τη συστημική, ταξική μαυρίλα πίσω από τη φτωχοποίηση των βιοπαλαιστών του κόσμου μας, υπάρχουν κι άλλα πράγματα τα οποία υποβαθμίζουν το συνανήκειν.
Κάπως έτσι, ήταν το “Μεγάλωσα” που στεφάνωσε τελικά τη συναυλία, λίγο πριν το οριστικό της φινάλε. Ολοκληρώνοντας καλλιτεχνικά μια αληθώς ενδιαφέρουσα βραδιά, που μέτρησε αρκετές επιτυχημένες στιγμές κι έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το πλήθος το οποίο ήρθε να την παρακολουθήσει. Κι αν προσωπικά κράτησα τις ενστάσεις μου φεύγοντας, θεωρώ ότι εδώ υπάρχει πεδίο και για άλλα, ανάλογα “Red Bull Symphonic”, ίσως με μπροστάρηδες ράπερς σαν τον Βέβηλο ή τον Ταφ Λάθος.
www.athinorama.gr
