Ο Ορφέας Περίδης μας μιλά για τις εμφανίσεις του στη Σφίγγα, τα τραγούδια του τα αμερικάνικα, τον Νίκο Παπάζογλου και τον Μανώλη Ρασούλη.

Από τη “Φωτοβολίδα” και το “Φεύγω” στα “Αχ να σε βρω” και “Εθνικό έλλειμμα“, η ματιά του πάνω στο ελληνικό τραγούδι έχει καταγραφεί στη μνήμη μας σαν ένα μίγμα ποιητικότητας και αβρότητας. Όπως ακριβώς είναι και σαν συνομιλητής. Και ταυτόχρονα (όπως λέει στα “Τραγούδια μου τ’ αμερικάνικα”) “αλλάζει τους ρυθμούς, τους ήχους κι από ροκ εν ρολ τα κάνει τσάμικα“.

Συνήθως αποφεύγει τα πολλά λόγια και αφήνει να μιλήσουν τα τραγούδια του. Εδώ και τριανταπέντε χρόνια μάς χαρίζει μοναδικές μουσικές στιγμές και έντονα συναισθήματα μέσα από τις live εμφανίσεις του, γιατί όπως λέει είναι ο πιο άμεσος (και πριν το ίντερνετ ο μόνος) τρόπος να παρουσιάσει τα τραγούδια του στο κοινό. Ο Ορφέας Περίδης μάς περιμένει τα Σάββατα του Μαρτίου στη Σφίγγα και έτσι βρήκαμε την ευκαιρία να μάθουμε ολίγα πράγματα για τον “Ρομπέν των πολυκατοικιών”. 

Η τηλεφωνική συζήτηση με τον Ορφέα Περίδη ξεκινάει με το αγαπημένο “Ζηλεύει η Νύχτα” και το γεγονός ότι έχω στην κατοχή μου κασέτα που γράφει με καλλιγραφικά γράμματα “Ορφέας” – γραμμένα πάνω από χάρακα για να είναι ολόισια – και έχει το εν λόγω τραγούδι σερί γραμμένο διαδοχικά και στη μία και στην άλλη πλευρά. Συχνή “διαμοιβή” ερωτευμένων στα ’90s.

(γελάει)“Χαίρομαι πάρα πολύ που σας έκανα άνω κάτω.”

Πού να ξέραμε τότε ότι σήμερα θα κυκλοφορούσατε παιδικό άλμπουμ και μάλιστα με την κόρη σας, τη Σοφία Περίδη. Πώς προέκυψε μια τέτοια επιθυμία; 

Έτσι λοιπόν, όταν ήρθαν τα παιδιά μου στον κόσμο εκεί λίγο πριν το 2000 [έχει δύο κόρες με τη φλαουτίστρια Ηλιάνα Μιχοπούλου] ένιωσα την επιθυμία να επιχειρήσω να γράψω ένα ή κάποια τραγούδια παιδικά, να δω πώς τους φαίνονται. Και δοκίμασα κάποιες μελωδίες. Τότε το 2001 είχε κυκλοφορήσει ο παιδικός δίσκος “Στο πρώτο-πρώτο πέταγμα”. Κράτησα πέντε τραγούδια από εκείνη την περίοδο και με την πάροδο του χρόνου – προέκυψαν τα υπόλοιπα από’ την ανάγκη μου να εκφραστώ ως 20-25 χρόνια μεγαλύτερος. Έκανα δηλαδή μια καινούρια επιλογή, έβαλα και κάποια καινούργια τραγούδια και προέκυψε το “Τρόκο Τροκ”. Είπα μάλιστα στην αυθεντική ερμηνεύτρια τη Σοφία να τα πει. Και κάναμε τον δίσκο με την κόρη μου μεγάλη πλέον να ερμηνεύει εκείνα τα πρώτα τραγούδια της.”

Πώς είναι να δουλεύετε μαζί με την κόρη σας; Τι θαυμάζετε σε εκείνη τώρα που πλέον έχει μεγαλώσει και έχει τραβήξει το δικό της δρόμο. 

“Έχει πολύ καλό αυτί. Είναι μουσικός και με βοηθάει πολύ. Όποτε της ζητάω μια χάρη, το κάνει, δεν μπορώ να πω”!!

Παρακολουθείτε τα νέα trends στη μουσική, τους τρόπους προώθησης της μουσικής, τις νέες πλατφόρμες;

“Ναι φυσικά, έχω κανάλι στο YouTube και τα παρακολουθώ όλα. Αυτό που με ενδιαφέρει πολύ στο ίντερνετ και στις πλατφόρμες γενικότερα, αλλά και πιο ειδικά στο YouTube το οποίο μου αρέσει και περισσότερο είναι ότι μπορείς άμεσα να βγάλεις το τραγούδι σου να το ακούσει ο κόσμος. Ξέρετε εμείς που είμαστε παλιοί και έχουμε ταλαιπωρηθεί πάρα πολύ – μιλάμε για πενταετίες και δεκαετίες μέχρι να βγει το CD μας – αυτό τώρα μας εντυπωσιάζει. Το γεγονός δηλαδή ότι μπορούμε τώρα, πάραυτα, αύριο να κυκλοφορήσουμε ένα τραγούδι που μας ήρθε και το γράψαμε. Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για μένα. Έτσι λοιπόν έχω μια καλή επαφή με τις πλατφόρμες και το ίντερνετ.”

Και έρχεστε έτσι σε επαφή και με ένα νεότερο κοινό, που ίσως δεν γνωρίζει τα παλιά ή που θέλει να ακούσει τα καινούργια…

“Πιθανόν. Αλλά όπως έμαθα πρόσφατα σε μια συζήτηση που είχα με κάποιους ραδιοφωνικούς παραγωγούς, διευθυντές ραδιοφώνων και ανθρώπους του χώρου, ο κόσμος δεν επιθυμεί να ακούσει καινούργια τραγούδια. Του αρέσουν τα παλιά. Οπότε βασικά το ίντερνετ με διευκολύνει όταν θέλω να βγάλω κάτι καινούργιο και να το ανεβάσω μόνος μου. Γιατί αν δεν υπάρχει το ίντερνετ κι αν δεν κάνουμε ζωντανές εμφανίσεις οι καλλιτέχνες, με ποιον άλλο τρόπο θα παρουσιάσουμε ένα καινούργιο τραγούδι;”

Ένα πολύ ωραίο καινούργιο τραγούδι σας είναι το “Χαμένες Ηλικίες”, που το αφιερώσατε στον Γιάννη Ξανθούλη…

“Αυτό ήταν ένα πολύ σπουδαίο δώρο το οποίο μου έκανε ο αγαπημένος στιχουργός Ηλίας Κατσούλης. Προπαραμονή Χριστουγέννων. Ανέβηκα σε ένα ντουλάπι, ήθελα να ψάξω κάτι στίχους σε κάτι παλιά χαρτιά που είχα σε ένα συρτάρι και βρήκα τις τέσσερις σελίδες που μου είχε δώσει ο Ηλίας (Κατσούλης), οι οποίες είναι και οι τέσσερις αφιερωμένες σε κάποιο γνωστό πρόσωπο. Η πρώτη ήταν το “Χαμένες Ηλικίες” για τον Γιάννη Ξανθούλη. Και είπα αυτό πρέπει να γίνει τώρα, άμεσα, αύριο πρέπει να κυκλοφορήσει. Έτσι κι έγινε και πολύ σύντομα το ανέβασα online για να δώσω χαρά στον Γιάννη Ξανθούλη, αφού είναι παραγγελία του Ηλία. Δεν σας λέω για τις επόμενες σελίδες, γιατί θα τις κάνω ίσως και εκείνες τραγούδια” (γελάει)…

“Δεν θυμάμαι πολλές λεπτομέρειες, γιατί είναι παλιά ηχογράφηση. Θυμάμαι ότι συνεργαστήκαμε με τον Γιάννη Μιχαηλίδη, τον έναν εκ των δύο παιδιών του συγκροτήματος Δραμαμίνη. Είναι ένα πάρα πολύ ωραίο τραγούδι και φυσικά αγαπάω πολύ τον Νίκο Ζιώγαλα. Όταν τον σκέφτομαι, σκέφτομαι έναν άνθρωπο γεμάτο υγεία. Έτσι τον έχω στο μυαλό μου.”

Πάμε λίγο πίσω, όταν ξεκίνησε το τεράστιο κεφάλαιο που λέγεται μουσική. Και ο μεγάλος έρωτας ήταν η κιθάρα; 

“Ήρθα σε επαφή με το όργανο αυτό σε πολύ μικρή ηλικία. Δηλαδή στην ηλικία των έξι χρόνων. Και όταν είναι μικρός κανείς και δεν έχει δάσκαλο, πολύ συχνά μπορεί να αποκτήσει λάθος συνήθειες. Παικτικά μιλώντας μπορεί να υιοθετήσει μια τεχνική που να μην τον βοηθάει. Έτσι είναι με όλους τους αυτοδίδακτους άλλωστε. Σωστό ή λάθος, έτσι γίνεται.

Προσωπικά έκανα μια διαδρομή παίζοντας μόνος μου περίπου 12 χρόνια, και πιο μεγάλος, όταν έγινα 18 χρόνων πια, πήγα στο ωδείο και πήρα τον σωστό το δρόμο. Είχα δει τον πατέρα μου να παίζει ανάποδα – ήταν αριστερόχειρ – και έπιασα και εγώ το όργανο ανάποδα – αν και είμαι δεξιόχειρ. Αυτό είναι μια παραδοξότητα, είναι μια ανωμαλία της φύσης (γελάει). Μου εξήγησαν στο ωδείο πώς πιάνουν σωστά την κιθάρα, αλλά το λάθος είχε γίνει. Έκανα και πιάνο, το οποίο εγκατέλειψα στα 25 για να συνεχίσω με την κιθάρα.”

Έπαιζε ο πατέρας σας κιθάρα;

“Και έπαιζε κι έκανε πως έπαιζε. Ήθελε να παίξει και ήταν ταλαντούχος. Τραγουδούσε πάρα πολύ ωραία, όπως και η μητέρα μου, αλλά δεν ασχολήθηκαν με τη μουσική. Εκείνος είχε καταγωγή από τη Σμύρνη και η μητέρα μου από την Άνδρο και την Κρήτη.

Λοιπόν μέσα σε αυτή τη δωδεκαετία που πάλευα μόνος μου, αυτοδίδακτος που λέμε, τραγουδούσα τραγούδια εκείνης της εποχής, δηλαδή το “Γαρύφαλλο”, το “Άνθρωπε Αγάπα”, μετά Σαββόπουλο. Αυτά αγαπούσα πολύ. Και 18 χρόνων πια, άρχισα να σπουδάζω την κιθάρα. Πήρα πτυχίο κλασικής κιθάρας και αρμονίας στα 26-27.”

Κάπου διάβασα ότι παράλληλα με το Ωδείο ακούγατε και σας άρεσε πολύ ο Ζαμπέτας;

“Βεβαίως, ο οποίος κατά τύχη ήταν και μακρινός συγγενής μας. Ήταν ξάδελφος μιας θείας μου. Ήμουν μικρό παιδί, αλλά τότε τραγουδούσα και όταν πηγαίναμε στο Αιγάλεω μου έλεγε η θειά μου “θα φωνάξω και τον Ζαμπέτα να σε ακούσει”. Μικρό παιδί ήμουνα και χανόμουν κάτω από το τραπέζι γιατί ντρεπόμουν και δεν έβγαινα. Τον θαυμάζω πάρα πολύ τον Ζαμπέτα. Κατά σύμπτωση δηλαδή είχαμε και κάποια συγγένεια.”

Εμφανίσεις δηλαδή κάνατε από τότε;

“Οι οικογένειες σε αυτή τη δεκαετία που μεγάλωσα, ‘60, ‘70 ήταν πιο δεμένες. Ήταν πολύ αλλιώς η οικογένεια από ότι είναι σήμερα. Δηλαδή μαζεύονταν παρέες, συγγενείς, τραγουδούσαν, χόρευαν στις γιορτές. Τα έζησα πολύ έντονα όλα αυτά. Αυτές ήταν οι πρώτες λάιβ εμφανίσεις μου. Εκεί πέρα στην τραπεζαρία των γονιών μου έδωσα τις πρώτες μου παραστάσεις. Δεν με αποκαρδίωσαν αντίθετα με ενθάρρυναν.”

“Ο Παπάζογλου ήταν ένας πολύ γενναιόδωρος, ταλαντούχος άνθρωπος”

Νωρίς το ξεκίνημα, αλλά κάπως πιο αργά η δισκογραφία, late bloomer που λένε, μετά τα 35 ο πρώτος δίσκος, ενώ ήδη παίζατε κιθάρα και τραγουδούσατε σε διάφορα μαγαζιά.

“Μεγάλος άρχισα να ασχολούμαι με το τραγούδι. Δεν αισθανόμουν πιο πριν την ανάγκη. Πάντα ήθελα, και πάντα τραγουδούσα αλλά δεν είχε προκύψει ο τροβαδούρος… Όταν τελείωσα με τις σπουδές κιθάρας, τότε άρχισα να γράφω τραγούδια που μπορούσαν να σταθούν. Το ’89 πήγα σε διάφορες δισκογραφικές και με προτροπή του Στέλιου Φωτιάδη βρήκα τον Παπάζογλου που άκουσε τα τραγούδια μου.”

Το 1990 συμμετείχατε στο δίσκο “Σύνεργα”του  Παπάζογλου με τρία τραγούδια. Πολύ κομβική συνεύρεση εκείνη τη στιγμή στη ζωή σας;

“Αυτή ήταν η αρχή. Ήταν ο άνθρωπος που με βοήθησε να βγω στο παλκοσένικο. Ήταν ο άνθρωπος ο οποίος τραγούδησε πρώτος τρία τραγούδια μου (“Μάτια μου”, “Φεύγω”, “Θάνατο θέλω τραγικό”) και άρχισε να γίνεται γνωστό το όνομά μου. Έναν χρόνο μετά βέβαια, επειδή είχα ερμηνευτική ανησυχία συμμετείχα στους Αγώνες Τραγουδιού της Καλαμάτας, με το τραγούδι “Ο Ρομπέν των καμμένων δασών” (το βραβείο του έδωσε ο Χατζιδάκις) και άρχισα σιγά σιγά να παίρνω τον δρόμο μου.

Τελικά η Φωτοβολίδα μαζί με το “Ζηλεύει η Νύχτα” μπαίνουν το 1993 στον πρώτο δίσκο “Αχ ψυχή μου φαντασμένη”, για να ακολουθήσει τρία χρόνια αργότερα ο δεύτερος δίσκος, “Καλή σου μέρα αν ξυπνάς” με τα “Αχ να σε δω” και το “Κάτι μου κρύβεις.”

“Δεν μπορώ να θυμηθώ ποιος πρώτος συνειρμός έγινε για να ξεκινήσει το στιχάκι. Πρώτα ο στίχος ήταν και μετά η μουσική; Είναι τρία ή τέσσερα κομμάτια, στα οποία έγραψα πρώτα τη μουσική και μετά τον στίχο. Αυτό έχει γίνει στο “Φεύγω” και στα “Τα τραγούδια μου τ’ αμερικάνικα”. Όποτε συμβαίνει αυτό είναι καλός οιωνός. Δηλαδή όταν έχω πρώτα τη μουσική και μετά βάζω στίχο, συνήθως το τραγούδι πετυχαίνει. Όλα τα υπόλοιπα τραγούδια τα έχω γράψει με τον αντίθετο τρόπο. Δηλαδή είχα πρώτα το στίχο και μετά έβαζα μουσική από πάνω.”

“Ο Μανώλης Ρασούλης είχε γράψει χιλιόμετρα στη ζωή”

Μετά από τους δίσκους “Για πού το ‘βαλες καρδιά μου” και “Τι θα πει ζωή”  και αφού έχουν διαμεσολαβήσει η μουσική για δύο θεατρικά έργα (“Αγγέλα” του Γιώργου Σεβαστίκογλου σε σκηνοθεσία Γιώργου Αρμένη και “Ο Πειρασμός” του Γρηγορίου Ξενόπουλου σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη) ο Ορφέας Περίδης κυκλοφορεί το 2004 τον δίσκο “Απ’ το παράθυρο κοιτώ”, με τη συμμετοχή του Σωκράτη Μάλαμα και του Διονύση Σαββόπουλου. Ακολουθεί  το 2007 το “Κάποιον αγαπάει ακόμα”, ενώ από τη συνεργασία του με τον Μανώλη Ρασούλη και τον Πέτρο Βαγιόπουλο μας μένουν τα τραγούδια “Το Βαλς” και “Τα ρώσικά μου μάτια“.

Πώς ήταν η συνεργασία αυτή με τον Μανώλη Ρασούλη, με τον οποίο γυρίσατε την Ελλάδα και παίξατε μπροστά σε χιλιάδες κόσμο;

“Κοίταξε, με τον Μανώλη παίξαμε περίπου ενάμιση χρόνο μαζί. Κάναμε κοινές παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα. Ο Ρασούλης ήταν ένας γλυκός άνθρωπος. Σοφός και τολμηρός. Είχε γράψει χιλιόμετρα στη ζωή. Όταν τον γνώρισα εγώ είχε κάνει τη διαδρομή της αυτογνωσίας του. Ήταν φιλοσοφημένος πάνω σ’ αυτό που του συνέβαινε. Ήταν όπως ακριβώς φαινόταν και όπως τον ξέραμε όλοι. Αλλά αυτό που τον χαρακτήριζε ήταν ο νεωτερισμός. Δηλαδή αυτά που έκανε το ΄80 με την “Εκδίκηση της γυφτιάς” – που αποτελεί αυτό που λέμε δίσκο αναφοράς – ήταν πραγματική επανάσταση. Είχε θέση πολιτική.

Εκτός του ότι ήταν πολύ ωραίο αισθητικά και ήταν από όλες τις απόψεις καταπληκτική δουλειά, ήταν ταυτόχρονα και κάτι πολύ επαναστατικό για εκείνη την εποχή. Αυτός ήταν ο λόγος δηλαδή που το αγκάλιασε όλη η φοιτητιώσα νεολαία τότε. Βέβαια μετά από ένα χρόνο, με μία καθυστέρηση, γιατί ναι, από τότε ήμασταν βραδυφλεγείς. Και είχε αυτή την πορεία που είχε, έγινε ένας δίσκος ορόσημο για το ελληνικό τραγούδι και το άξιζε 100%. Ήταν ένα θαύμα αυτό που έκανε τότε εκείνη η παρέα με την “Εκδίκηση της γυφτιάς”, ο Ρασούλης, ο Ξυδάκης, ο Παπάζογλου και ο Κοντογιάννης.”

Σήμερα σημαντικές προσωπικότητες τέτοιου βεληνεκούς με επιρροή στο κομμάτι του πολιτισμού υπάρχουν;

“Κοιτάξτε, υπάρχουν εξαιρετικοί “τροβαδούροι” ας το πούμε έτσι. Υπάρχουν εξαιρετικές προσωπικότητες, πολύ σημαντικοί άνθρωποι, οι οποίοι γράφουν τραγούδια αυτή την εποχή. Νομίζω ότι πρέπει να είμαστε περήφανοι γι αυτό. Υπάρχουν δημιουργοί και συνάδελφοι τους οποίους θαυμάζω. Μην πω ονόματα και ξεχάσω κάποιον και στεναχωριέμαι. Υπάρχει κόσμος ο οποίος γράφει ελληνικά τραγούδια και τον θαυμάζω.”

Πολιτικά ή κοινωνικά πώς τη βλέπετε τη “βάρκα” που λέγεται Ελλάδα. Κάποια στιγμή είχατε πει ότι είστε αριστερός. Πώς βλέπετε σήμερα τις εξελίξεις.

“Η Αριστερά θέλει έναν γερό επαναπροσδιορισμό. Τι θα πει Αριστερά σήμερα και ποιος είναι ο αριστερός; Πχ εσύ μπορεί να είσαι για διάφορους λόγους αριστερός. Μπορεί να προέρχεται από μια οικογένεια που ήταν στη Μακρόνησο, να έχεις ένα τέτοιο παρελθόν. Οπότε θες δε θες την Αριστερά δεν μπορείς να την αποφύγεις και για λόγους συναισθηματικούς. Ωστόσο, θα πρέπει να μας πεις κάποια στιγμή ‘τι σημαίνει Αριστερά’ σήμερα. Γιατί δεξιά και ακροδεξιά ξέρουμε τι σημαίνει.”

Σας έχει προταθεί να ασχοληθείτε με την πολιτική;

“Όχι, όχι, όχι και πιστεύω ότι δε θα μου προταθεί ποτέ. Γιατί είναι έξυπνοι οι πολιτικοί και καταλαβαίνουν ποιος κάνει για αυτή τη δουλειά και ποιος δεν κάνει. Νομίζω, έτσι αισθάνομαι. Μπορεί τελικά να μην είναι και τόσο έξυπνοι όσο νομίζω, αλλά μέχρι στιγμής δεν μου έχει προταθεί κάτι.”

Υπάρχουν φορές μετά από τόσα χρόνια που παίζετε κάποια τραγούδια – όπως τη “Φωτοβολίδα” ή το “Ζηλεύει η Νύχτα” – για χιλιοστή φορά και κάπου λέτε μέσα σας “όχι πάλι”.

“Όχι αυτό δεν μου έχει συμβεί ποτέ! Αυτά τα δύο κομμάτια που ανέφερες είναι δύσκολα κομμάτια, είναι κομμάτια που έχουν απαιτητικά μέρη στο παίξιμο του οργάνου. Αλλά τώρα που το σκέφτομαι είναι και δύσκολα ερμηνευτικά, γιατί είναι από τα πρώτα μου τραγούδια και τότε που τα έγραφα δεν σκεφτόμουν τον τραγουδιστή. Σκεφτόμουν τον συνθέτη και τον στιχουργό και είναι λιγάκι κουραστικά. Μπορώ να πω δηλαδή ότι κάποιες φορές ξέρω ότι ήρθε η ώρα να πω αυτό το τραγούδι, και είμαι κουρασμένος, αλλά θα το πω. Σκέφτομαι την κούραση όχι αν μου αρέσει. Δεν τα έχω βαρεθεί ποτέ τα τραγούδια αυτά. Ούτε το Φεύγω, ούτε τη Φωτοβολίδα. Όλα τα τραγούδια μου τα αγαπάω πολύ.”

Μας περιμένετε στη Μουσική Σκηνή Σφίγγα, εκεί τι θα ακούσουμε;

“Στη Σφίγγα είναι μία ευκαιρία να παρουσιάσουμε κάποια από τα καινούργια μας τραγούδια και μετά θα παίξουμε τα τραγούδια που αγαπάει ο κόσμος και που όλοι μας αγαπάμε.”

Στη σκηνή θα δούμε και μία ανερχόμενη νέα φωνή του ελληνικού τραγουδιού τη Σουσάνα Τρυφιάτη που θα ερμηνεύσει καινούρια τραγούδια σε πρώτη εκτέλεση που εμπεριέχονται στο νέο άλμπουμ “Πάλι για σένα”, καθώς και κάποια από τα παλιά και αγαπημένα.

Συμμετέχουν οι:

• Ορφέας Περίδης: κιθάρα, φωνή
• Σουσάνα Τρυφιάτη: φωνή
• Θοδωρής Δαμουράκης, κιθάρες
• Κώστας Αρσένης, μπάσο
• Γιάννης Ριζόπουλος, κρουστά
• Χρήστος Σκόνδρας: μπουζούκι, μαντολίνο