Παρασκευή , 29 Μαρτίου 2024
Breaking News
Ακολουθήστε μας στο facebook

Οι τοπικοί μας ήρωες πρέπει να τιμούνται και να μην λησμονιούνται!Ήρωες και μάχες στον Δ. Μακρακώμης

Αναμφισβήτητα, πολλοί ήταν οι Έλληνες αγωνιστές που με αυταπάρνηση, περίσσιο θάρρος και κυρίως αγάπη για την πατρίδα τους, πολέμησαν και ακόμη και θυσιάστηκαν για ένα ελεύθερο  Έθνος.

Πολλοί εξ αυτών είναι γνωστοί σε όλους και έχουν τιμηθεί και δοξασθεί ποικιλοτρόπως. Ωστόσο, πέραν αυτών υπήρξαν και πολλοί σημαντικοί Έλληνες της περιοχής μας που έδωσαν τον δικό τους αγώνα για την ελευθερία! Είναι σημαντικό να καταγραφούν περισσότερο, να αναφερθούν και να τιμηθούν ανάλογα για την προσφορά τους στην τοπική ιστορία και εξέλιξη της Ελληνικής Επανάστασης μέσα από τις μάχες που έλαβαν, είτε μικρές είτε μεγάλες. Και για την Δυτική Φθιώτιδα και τον Δήμο Μακρακώμης έχουν γίνει αξιοσημείωτες μάχες και οι ήρωες τους πρέπει να τιμούνται και να μην λησμονούνται!

200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και αποτελεί το κορυφαίο γεγονός της χώρας. Η ένοπλη εξέγερση των Ελλήνων  εναντίον των Τούρκων και της οθωμανικής κυριαρχίας για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους.

Σε αυτή την μακρά αιματοβαμμένη περίοδο, αναδείχτηκαν πολλές προσωπικότητες για τον αγώνα που έδωσαν ώστε να ελευθερωθεί η Ελλάδα.

Ενδεικτικά αναφέρουμε  μια περιληπτική περιγραφή της συμμετοχής των αγωνιστών στον Δήμο Μακρακώμης και μάχες που έγιναν.

Ο Δήμος Μακρακώμης υπό την σημερινή του αυτοδιοικητική διαίρεση, με τις Δημοτικές Ενότητες Σπερχειάδας, Μακρακώμης, Αγίου Γεωργίου και Τυμφρηστό, έχει να επιδείξει βαρυσήμαντα  ιστορικά γεγονότα και εξέχουσες προσωπικότητες αναφορικά με την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Ξεχωρίζουν ιστορικά για την σπουδαιότητα τους  και στην κομβική συμβολή τους στον αγώνα των Ελλήνων κατά του τουρκικού ζυγού, οι Μπαρουτόμυλοι του Μαυρίλου που προμήθευαν το πολύτιμο μπαρούτι, η Μάχη της Σέλιανης (Μάρμαρα), η Μάχη της Γραμμένης Οξυάς.

Γεγονότα υψίστης ιστορικής σημασίας που η ανάδειξη τους  πρέπει να θεωρείται επιβεβλημένη. Επιπρόσθετα δε, η περιοχή στα όρια του Δήμου Μακρακώμης «γέννησε» μεγάλες προσωπικότητες με πλούσια αγωνιστική δράση που η αναφορά τους είναι αξιοσημείωτη. Η τότε δράση των κατοίκων του Δήμου όπου γεννήθηκαν  πολλοί οπλαρχηγοί και αγωνιστές οφείλουμε να  αναδείξουμε την ηρωική τους «διάσταση».

Μαυρίλο  – Χωρίς μπαρούτι, επανάσταση δεν γίνεται

Το Μαυρίλο με την πλούσια ιστορία του, είναι ορεινό χωριό σε υψόμετρο 920 μέτρων στην ανατολική πλαγιά του Βελουχιού. Η αρχική ονομασία ήταν Κορυφές (λόγω θέσης κάτω από τις βουνοκορφές του Βελουχιού), αλλά επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετονομάστηκε σε Μαυρίλο (έχει αναφερθεί και ως Μαυρίλλο, Μαυρίλου, Μαβρήλον και Μαυρίλω). Ονομάστηκε έτσι επειδή κατασκευαζόταν εκεί η Μαύρη-ύλη, δηλαδή η μπαρούτη.

Στο Μαυρίλο από το 1770 έως το 1914 λειτούργησαν 12 ή 15 μπαρουτόμυλοι. Οι μύλοι κατασκευάστηκαν από τεχνίτες της μπαρούτης που ήλθαν από την Κωνσταντινούπολη και από τεχνίτες της Δημητσάνας. Από τις πρώτες ύλες η πλέον δυσεύρετη ήταν το νίτρο Χιλής που έφθανε στο Μαυρίλο από την Κωνσταντινούπολη μέσω Ευβοίας.

Αξίζει να αναφερθεί ότι υπάρχουν μέχρι σήμερα επιστολές-παραγγελίες του Αθανάσιου Διάκου για την Μπαρούτι του Μαυρίλου, που αποτελούν μοναδικά ιστορικά ντοκουμέντα.

Οι άρχοντες του Μαυρίλου την εποχή εκείνη, ήταν οι Χατζαίοι  που για να εξασφαλίσουν τη βασική πολεμική ύλη για την οργάνωση της άμυνάς τους εναντίον των πολλών εχθρών τους και έτσι έχτισαν τον πρώτο μπαρουτόμυλο κατά τα μέσα του 17ου αιώνα. Όλη την σχετική τεχνογνωσία την μετέδωσαν έπειτα στους συγχωριανούς τους, οι οποίοι, ο ένας μετά τον άλλον, έχτισαν μια σειρά από “μπαρουτατζίδικα” και υπήρξε μεγάλη ακμή στο χωριό. Φυσικά όπως γράφτηκε στις σελίδες της ιστορίας, το Μαυρίλο ήταν εκείνο που στήριξε τον ιερό αγώνα στη Ρούμελη με την προμήθεια του μπαρουτιού.

Σήμερα υπάρχει ένας μπαρουτόμυλος που  ανακατασκευάσθηκε πάνω στα θεμέλια παλαιού μπαρουτόμυλου και λειτουργεί όπως ακριβώς λειτουργούσε πριν από δύο αιώνες!

Η Μάχη της Σέλιανης (Μάρμαρα)

Μία ιστορική μάχη που κράτησε οχτώ ημέρες, με τους Έλληνες να μάχονται γενναία και με αυταπάρνηση να σταματήσουν τις τούρκικες δυνάμεις να καταλάβουν την Σέλιανη.

Ιστορικά έχει καταγραφεί ότι το Μάιο του 1822, ισχυρά τουρκικά αποσπάσματα ξεκίνησαν από την Υπάτη με σκοπό να σβήσουν κάθε εστία αντίστασης στη Δυτική Φθιώτιδα που αποτελούσε κυρίως το αρματολίκι του Πατρατζικίου, των Κοντογιανναίων.

Ένα από αυτά τα αποσπάσματα κατευθύνθηκε προς τη Σέλιανη. Απαντώντας οι Έλληνες μόλις το πληροφορήθηκαν, στην περιοχή στρατοπέδευσαν αρκετά ελληνικά σώματα, όπως των οπλαρχηγών Κοντογιάννη (καταγωγή από την Υπάτη) και Σαφάκα (καταγωγή από Δίλοφο), των καπεταναίων Χαλμούκη, Πιστιόλη, Φαρμάκη, Αντρέα Σπανού και άλλων αγωνιστών της περιοχής για να αποκρούσουν τους Τούρκους.

Για τη δράση του μάλιστα στον αγώνα, ο Αντρέας Σπανός ή Σπαναντρέας που ήταν Σελιανίτης, να σημειωθεί ότι του απονεμήθηκε ο βαθμός του χιλίαρχου.

Οι Τούρκοι τελικά επιτέθηκαν οργανωμένα και υπερτερούσαν κατά πολύ, αλλά οι  Έλληνες είχαν οχυρωθεί καλά και ενισχύθηκαν από το Μακρυκάμπι και το Βελούχι.

Πολεμώντας γενναία οι έλληνες για 8 μέρες, αντιστάθηκαν στους Τούρκους οι οποίοι τελικά κατάφεραν να μπουν στο χωριό και προξένησαν μεγάλες καταστροφές και έκαναν πολλές λεηλασίες, ανάμεσα τους το αρχοντικό του Σπαναντρέα ως αντίποινα.

Η ηρωική αυτή αντίσταση των Ελλήνων στη Σέλιανη ήταν πολύ καθοριστική για την έκβαση του Αγώνα σε όλη την χώρα, καθώς  καθυστέρησε κατά πολύ την ανασύνταξη των δυνάμεων του Δράμαλη και τη συνέχιση της εκστρατείας του προς το Μοριά, όπως έκανε και ο Αθανάσιος Διάκος στην Αλαμάνα. Ο μεγάλος ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 Αθ. Διάκος, είχε συνδεθεί με την πανέμορφη, όπως σημειώνουν σχετικές αναφορές, Κατερίνη Σπύρου ή Ξυστρή η οποία  καταγόταν από τη Σέλιανη.

Προς τιμήν των μεγάλων αυτών αγωνιστών που πολέμησαν για την πατρίδα, υπάρχει περικαλλές μνημείο που ανεγέρθηκε από την Αδελφότητα Μαρμάρων, λίγο μετά τη βόρεια είσοδο του χωριού, το οποίο φιλοτέχνησε ο γνωστός και καταξιωμένος εικαστικός Τάκης Παρλαβάντζας που είχε καταγωγή από τα Μάρμαρα.

Η μάχη της Γραμμένης Οξυάς

Η Γραμμένη Οξυά βρίσκεται κτισμένη σε υψόμετρο 1.160 μέτρων, στις βορειοδυτικές πλαγιές των επιβλητικών Βαρδουσίων, στη ράχη της Σαράνταινας που σήμερα είναι και τα σύνορα Φθιώτιδας και Αιτωλοακαρνανίας. Πολλοί Γραμμενοξυώτες να σημειωθεί διαμένουν μέχρι και σήμερα  στην Σπερχειάδα.

Στις 23 Σεπτεμβρίου 1828, στη θέση Ρίπα έγινε η ιστορική πλέον μάχη της Γραμμένης Οξυάς, όπου ο τουρκικός στρατός νικήθηκε από τους λιγοστούς αλλά γενναίους Έλληνες και οι Τούρκοι κατέφυγαν ντροπιασμένοι στο Γαρδίκι. Και μόνο η μεγάλη διαφορά των αριθμών,  όπου οι Έλληνες ήταν πραγματικά μία χούφτα και κατάφεραν να αντισταθούν σε πάμπολλους τούρκους και επί της ουσίας τους αποδεκάτισαν, καθιστά την Μάχη της Γραμμένης Οξυάς μία από τις λαμπρότερες σελίδες της ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης.

Στην Γραμμένη Οξυά ήταν το λημέρι, μεταξύ άλλων του γνωστού αρχικλεφτοκαπετάνιου, Τσαμ Καλόγερου.

Επιβλητικό μνημείο τιμής και μνήμης για την μάχη της Γραμμένης Οξυάς, κατασκευάστηκε το 2016 από ομάδα Γραμμενιοξιωτών με επικεφαλής τον Γιατρό –Καθηγητή Σπύρο Παπασπύρου.

 

Άλλες γνωστές,  μικρότερες αλλά αξιοσημείωτες μάχες στον Δήμο Μακρακώμης,  είναι της Γιαννιτσούς, του Γυφτοχωρίου (Άνω Καλλιθέα), του Κλωνίου Σπερχειάδας κλπ.

Στο αξιόλογο βιβλίο «Η Δυτ. Φθιώτιδα στη φωτιά του 21» του Νίκου Κ. Αντωνόπουλου, τέως Επιθεωρητή Δημόσιας  Εκπαίδευσης με καταγωγή από τον Άγιο Γεώργιο, υπάρχουν σημαντικές καταγραφές και καταδεικνύουν την καθοριστική συμβολή των τοπικών αγωνιστών  στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821.

Στο Αγά, όπως λεγόταν η Σπερχειάδα αναφέρεται ότι το 1821 ο Κ. Βαρβάτος από την Γιαννιστού πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους και δραπέτευσε το 1823 κατά την διάρκεια μάχης. Επίσης μία ακόμη μάχη στο Αγά αναφέρεται ότι έγινε και το 1824 πιθανότατα στα Κοκκαλάκια, ενώ θεωρείται ότι έχουν γίνει και άλλες μικρότερες, όχι τόσο αξιοσημείωτες.

Στον Αγάθωνα, με βάση το πολεμικό ημερολόγιο του Ι. Φαρμάκη, το 1822 έγιναν  μάχες στις Μεξιάτες, στην Καστανιά και στον Αγάθωνα, κατά του Δράμαλη.

Στην κορυφή της Οίτης, «Αετός», στα τέλη Μαΐου του 1821 με πρωταγωνιστές τους σπουδαίους οπλαρχηγούς  Γκούρα, Σκαλτσά και Σαφάκα και 1.200 πολεμιστές έγινε μάχη με 1.500 τούρκους. Αφού αρχικά τα ελληνικά σώματα αποκλείστηκαν και διασπάστηκαν, στην μάχη αυτή οι Έλληνες είχαν μόνο 12 απώλειες με τους Τούρκους να μετρούν 200.

Στον Ασβέστη σημειώθηκε  μία μικρή μάχη όπως αναφέρεται στο πιστοποιητικό των Μήτσου και Νίκου Κοντογιάννη στις 10/2/1846 στον φάκελο του αγωνιστή Δ. Αναγνωστόπουλου από την  Κάψη.

Στην Παλαιά Γιαννιτσού είναι υπάρχουν σημαντικές  αναφορές μιας και στο χωριό υπήρχε Τουρκική φρουρά που αποτελούσε εμπόδιο για το πέρασμα των ελληνικών σωμάτων. Το καλοκαίρι του 1821 όπου υπήρξε αντίσταση των Γιολδασαίων και μάλιστα ενισχύθηκε από τον Ανδρίτσο Σαφάκα κατά των Τούρκων του Μπαυραμ Πασά. Τον Δεκέμβριο του 1821, σημειώθηκε και άλλη μάχη όπου συμμετείχαν οι οπλαρχηγοί Μήτσος Κοντογιάννης, Γ. Γαλης  όπου συγκρούστηκαν με τον Μελίκ Πασά κεχαγιά (σ.σ. άλλοτε γράφεται του Χουρσίτ και άλλοτε του Δράμαλη).

(Από αριστερά πρός δεξιά: Κοντογιάννης, Γκούρας και Σαφάκας)

Στο Γυφτοχώρι έγινε μάχη-δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες πλην ότι σημειώθηκε το 1822 κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Δράμαλη.

Στο Κλωνί Σπερχειάδας, έγινε μάχη στις 10/9/1841 με τον Τελεχά μπέη, όπως αναφέρεται  στο πιστοποιητικό των Γιολδασαίων και του Μήτσου Κοντογιάννη.

Στο στρατηγικής θέση «Μακρυκάμπι» στην Οίτη, χρησιμοποιήθηκε ως στρατόπεδο των οπλαρχηγών Πατρατζικίου Μήτσο Κοντογιάννη, Λιδωρικίου  Δήμου Σκαλτσά  (Σκαλτσοδήμος) και Κραββάρων Ανδρίτσου Σαφάκα. Σε αυτή την περιοχή έγιναν μάχες τον Αύγουστο του 1821, τέλη Ιουνίου-αρχές Ιουλίου το 1824, 8 Ιουλίου 1824 και το 1827 κατά το ημερολόγιο του Ι. Φαρμάκη.

Όπως διαφαίνεται, με αυτή την περιγραφική μόνο καταγραφή υπάρχουν πολλά ιστορικά στοιχεία -σαφώς θα υπάρχουν και άλλα- που μέσα από την ανάδειξη τους που  θα πρέπει να τιμηθούν – οφείλουν να το πράξουν οι Αρχές του τόπου-  και ο αγώνας σημαντικών ηρώων της περιοχής στον σημερινό Δήμο Μακρακώμης.

Εγγραφείτε στο κανάλι μας στο You Tube

Δες επίσης

Ανθήλη Λαμίας: Έφοδος της Αστυνομίας σε καταυλισμό ρομά για ρευματοκλοπές

Έγιναν προσαγωγές καθώς βρέθηκαν παρανομίες Ευρεία αστυνομική επιχείρηση της Διεύθυνσης Αστυνομίας Φθιώτιδας μαζί με συνεργεία …

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *