ΟΤΑΝ Η ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ ΛΕΓΟΝΤΑΝ ΧΕΙΜΩΝΑΣ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΚΟΥΣΙΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΥ ΙΙ (03)

Ηλίας Γ. Προβόπουλος 

Έτσι που μπήκε η καραντίνα στη ζωή μας και μάλιστα επαναλαμβανόμενη, όλους πλέον επηρεάζει και καθένας τη βιώνει με τον τρόπο του και φυσικά οι συνέπειες δεν είναι για όλους ίδιες, είτε στην ψυχολογία εκάστου, είτε στην οικονομική του επιφάνεια. Το τι θα γίνει με την κάθε περίπτωση θα το δούμε όταν τελειώσει το κακό και μετρηθούμε. Όπως και να έχει το πράγμα, οι προνοητικοί για όλα στη ζωή θα είναι οι λιγότερο χαμένοι…

Στην περίπτωση εξαιρούνται κατά κάποιο τρόπο όσοι έζησαν άλλες φορές καραντίνα, χωρίς βέβαια αυτή να επιβάλλεται για υγειονομικούς λόγους αλλά λόγω του καιρού κι εδώ δεν χωρούσε καμία αμφισβήτηση από πού προέρχονταν και ποιος ήταν πίσω από το φαινόμενο. Στα ορεινά χωριά μας αλλά και στα νησιά παλιότερα ο κόσμος ζούσε κάθε χρόνο μια περίοδο καραντίνας η διάρκεια της οποίας εξαρτιόνταν από τον καιρό και πολλές φορές, ανάλογα με την ένταση των φαινομένων κρατούσε τρεις – τέσσερις μήνες. Άρχιζε από τον Νοέμβριο και κρατούσε ανάλογα και με το υψόμετρο του τόπου ως το Πάσχα.

Τα κύρια γνωρίσματα αυτής της καραντίνας ήταν ο πλήρης αποκλεισμός από τον έξω κόσμο και η παντελής έλλειψη πληροφόρησης καθώς δεν είχε αναπτυχθεί ακόμη η τηλεφωνία και την διακοπή της επικοινωνίας αφού οι δρόμοι ήταν κλεισμένοι από τα χιόνια και τα ποτάμια ήταν αδιάβατα από τα νερά. Όσοι τολμούσαν να αψηφήσουν τον χειμώνα και επιχειρούσαν να μετακινηθούν ποτέ δεν ήταν βέβαιοι ότι θα έφταναν στον προορισμό τους. Στην μικρή ιστορία κάθε ορεινού χωριού υπάρχει μια τραγική περίπτωση ανθρώπων που σκότωσε ο χειμώνας στην προσπάθειά τους να μετρηθούν μαζί του.

Το καλό με αυτού του είδους την καραντίνα ήταν ότι επαναλαμβάνονταν κάθε χρόνο κι έτσι οι άνθρωποι είχαν αποκτήσει εμπειρία και προετοιμάζονταν εννιά μήνες για να καταφέρουν να ζήσουν τους τρεις που κρατούσε ο χειμώνας κλεισμένοι στο σπιτικό τους. Αυτό ήταν που φρόντιζαν περισσότερο, επισκευάζοντας την στέγη το καλοκαίρι να μην μπάζει νερά, τους τοίχους και όλα τις εγκαταστάσεις που συνδέονταν με αυτό, ιδίως τις καλύβες με τα ζωντανά και τους αχυρώνες. Όσο δε φρόντιζαν για το αμπάρι με τις τροφές τους, το ίδιο ενδιαφέρον έδειχναν και για τις ζωοτροφές καθώς ήξεραν ότι για πολλές ημέρες τα ζωντανά τους δεν θα μπορούσαν να βγουν για βοσκή λόγω χιονιού και πάγου.

Το καλό νοικοκυριό για να μπορέσει να αντιμετωπίσει αυτήν την περίοδο της απομόνωσης φρόντιζε ώστε να έχει κυρίως επάρκεια σε αλεύρι, σιταρένιο ή καλαμποκίσιο, αγαθά του κήπου, όπως φασόλια, φακές, ρεβίθια, πατάτες, κρεμμύδια, σκόρδα που διατηρούνται καθώς και άλλα είδη τα οποία έφτιαχναν οι γυναίκες με τα χέρια τους στο σπίτι το καλοκαίρι. Το λάδι ήταν απαραίτητο αλλά αν δεν υπήρχε καλό ήταν και το χοιρινό λίπος που προέρχονταν συνήθως από το οικόσιτο γουρούνι που έθρεφε η κάθε οικογένεια. Όσο για το κρέας και τα γαλακτοκομικά, τα παρείχαν τα ζωντανά που συντηρούσαν. Στα απαραίτητα αγαθά συμπεριλαμβάνονταν επίσης και το κρασί καθώς και το τσίπουρο αλλά και ξύλα για τα οποία διέθεταν πολλές ημέρες να συγκεντρώσουν από το δάσος.

Εννοείται απ’ όλα αυτά που έπρεπε να διαθέτει ένα νοικοκυριό για να περάσει το χειμώνα, τα περισσότερα δεν είχαν κοστίσει σχεδόν τίποτα και η εργασία γι’ αυτά προέρχονταν από τα μέλη της οικογένειας, το καθένα ανάλογα με τις δυνάμεις και την ηλικία του και φυσικά, τη διαχείριση αυτών είχε φανερά ο νοικοκύρης τους σπιτιού αλλά αόρατα και πλέον αποτελεσματικά την είχε η νοικοκυρά. Η καλή συνεργασία του ζευγαριού και η ανταπόκριση των υπολοίπων μελών της οικογένειας αλλά και η σχέσεις που διατηρούσαν με τους γείτονες και την κοινότητα, βοηθούσαν ώστε να περάσει ο χειμώνας χωρίς να κακοπάθει κανένας και να αρχίσουν πάλι όλοι μαζί την άνοιξη τον αγώνα για την συγκέντρωση των απαραίτητων αγαθών για τον νέο χειμώνα που θα έρχονταν…

ΥΓ. Η φωτογραφία από το Γαρδίκι Ομιλαίων, τον Φεβρουάριο του 2005 σε μια ανεπάντεχη χιονόπτωση.