Ποια ήπειρος κινείται ταχύτερα στη Γη και προς τα πού μετακινείται;

Η Αυστραλία δεν είναι τόσο σταθερή όσο νομίζουμε. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ήπειρος κινείται προς τα βόρεια με εντυπωσιακή ταχύτητα — περίπου 7 εκατοστά τον χρόνο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ετήσια μετατόπιση οποιασδήποτε ηπείρου στον πλανήτη, αρκετή ώστε μέσα σε λίγες δεκαετίες να προκαλέσει σημαντικές αποκλίσεις στους χάρτες και τα συστήματα πλοήγησης.

Αυτή η μετατόπιση οφείλεται στην τεκτονική πλάκα Ινδο-Αυστραλίας, η οποία μεταφέρει ολόκληρη την ήπειρο —μαζί με την Τασμανία, τμήματα της Νέας Γουινέας, τη Νέα Ζηλανδία και περιοχές της λεκάνης του Ινδικού Ωκεανού— βόρεια, πάνω από τον θερμό μανδύα του πλανήτη. Συγκριτικά, άλλες ηπείροι κινούνται πολύ πιο αργά, με μέση ταχύτητα μόλις 1,5 εκατοστό τον χρόνο.

Για να το θέσουμε απλά, η Αυστραλία μετατοπίζεται με ρυθμό παρόμοιο με την ανάπτυξη των ανθρώπινων νυχιών — ένα μέτρο τόσο μικρό που περνά απαρατήρητο καθημερινά, αλλά τόσο σημαντικό που, σε μακροχρόνια βάση, αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε και μετράμε τον κόσμο.

Η τεκτονική δραστηριότητα πίσω από την κίνηση
Η επιφάνεια της Γης δεν είναι σταθερή. Αποτελείται από ένα παζλ περίπου δώδεκα μεγάλων και πολλών μικρότερων τεκτονικών πλακών. Αυτές επιπλέουν πάνω στον θερμό, λιωμένο μανδύα και κινούνται λόγω της θερμότητας που απελευθερώνεται από ραδιενεργές διεργασίες στο εσωτερικό του πλανήτη.

Αυτές οι κινήσεις οδηγούν στη σύγκρουση, ολίσθηση ή απομάκρυνση των πλακών μεταξύ τους, σχηματίζοντας νέα τοπία και προκαλώντας σεισμούς ή ηφαιστειακή δραστηριότητα. Στις περιοχές όπου η κίνηση των πλακών είναι πιο γρήγορη —όπως στην Αυστραλία ή κατά μήκος του Ρήγματος του Αγίου Ανδρέα στην Καλιφόρνια— τα φαινόμενα αυτά είναι πιο έντονα και συχνά.

Όταν η κίνηση επηρεάζει τη γεωδαισία: Συντεταγμένες εκτός τόπου

Η συνεχής μετατόπιση της Αυστραλίας δεν έχει μόνο επιστημονικό ενδιαφέρον — έχει και πρακτικές συνέπειες. Μέχρι το 2017, η χώρα χρησιμοποιούσε το γεωδαιτικό σύστημα αναφοράς GDA94, βασισμένο στις συντεταγμένες της ηπείρου το 1994. Όμως, εξαιτίας της μετακίνησης, οι επίσημες συντεταγμένες είχαν πλέον αποκλίνει κατά περίπου 1,6 μέτρα από την πραγματική γεωγραφική θέση.

Για να διορθωθεί αυτή η απόκλιση, η αυστραλιανή κυβέρνηση υιοθέτησε το νέο σύστημα GDA2020. Όπως δήλωσε ο τότε υπουργός Πόρων και Βόρειας Αυστραλίας, Matt Canavan, «οι συντεταγμένες της Αυστραλίας μετακινήθηκαν επίσημα 1,8 μέτρα βορειοανατολικά». Το GDA2020 αντανακλά τη θέση της ηπείρου όπως αναμενόταν να είναι το 2020, αποκαθιστώντας την ακρίβεια στις γεωχωρικές εφαρμογές.

Η Geoscience Australia στον ρόλο του γεωδαιτικού «φρουρού»

Ο οργανισμός Geoscience Australia είχε καθοριστικό ρόλο στη μετάβαση από το GDA94 στο GDA2020. Ο Nick Brown, επικεφαλής του έργου, δήλωσε ότι οι νέες συντεταγμένες βασίστηκαν σε προβλέψεις της γεωγραφικής θέσης της ηπείρου το 2020, προσφέροντας ένα πιο ακριβές πλαίσιο αναφοράς για εφαρμογές όπως η τοπογραφία, η χαρτογράφηση, τα δίκτυα GPS και οι «έξυπνες» μεταφορές.

Για τη διευκόλυνση της μετάβασης, αναπτύχθηκαν εργαλεία όπως το AUSPOS και το AUSGeoid2020, καθώς και διαδικτυακές υπηρεσίες που επιτρέπουν τη μετατροπή δεδομένων από το παλιό στο νέο σύστημα. Με αυτόν τον τρόπο, η Αυστραλία παραμένει τεχνολογικά εναρμονισμένη με την πραγματικότητα του γεωφυσικού της περιβάλλοντος.

Η κινούμενη ήπειρος και το μέλλον της τεχνολογίας εντοπισμού

Η περίπτωση της Αυστραλίας δείχνει ξεκάθαρα ότι η Γη είναι ένας πλανήτης σε συνεχή κίνηση. Καθώς η τεχνολογία εντοπισμού εξελίσσεται, ακόμη και μικρές αποκλίσεις αποκτούν σημασία — ειδικά σε τομείς που απαιτούν ακριβή δεδομένα, όπως η γεωργία ακριβείας, η ρομποτική, οι αερομεταφορές και τα αυτόνομα οχήματα.

Σε έναν κόσμο που κινείται —κυριολεκτικά— η ανάγκη για προσαρμογή είναι πλέον επιτακτική.

Πηγή: newsbomb.gr