«Σκούπα» σε τουλάχιστον 105 τόνους με πλαστικά μπουκάλια στον Θερμαϊκό

Συνολικά 28 τόνοι ανακυκλώσιμων υλικών, 5,3 τόνοι αποβλήτων ξυλείας και 74 τόνοι πάσης φύσεως υλικών που επέπλεαν στον Θερμαϊκό Κόλπο περισυνελέγησαν, από τις αρχές Ιουλίου έως τα τέλη Νοεμβρίου του 2022, στο πλαίσιο του προγράμματος καθαρισμού που χρηματοδοτεί ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.

Πρόκειται για μία από τις δράσεις του ΟΦΥΠΕΚΑ στην Κεντρική Μακεδονία, την μοναδική που αφορά τον Θερμαϊκό Κόλπο και η οποία δρομολογήθηκε μέσα στο 2022 σε συνεργασία του υφυπουργού Μακεδονίας Θράκης κ. Σταύρου Καλαφάτη με τον υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργο Αμυρά.

Ο πρώτος απολογισμός αυτής της δράσης βρίσκει σήμερα τον Θερμαϊκό Κόλπο καθαρό τουλάχιστον στην επιφάνειά του, για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση και για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και χωρίς να εμφανιστεί καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου σε ολόκληρο τον Όρμο της Θεσσαλονίκης το αποκρουστικό φαινόμενο του ευτροφισμού (φυτοπλαγκτόν).

«Σκούπα» σε τουλάχιστον 105 τόνους με πλαστικά μπουκάλια στον Θερμαϊκό
Μέσα σε πέντε μήνες μόνο, περισσότεροι από 105 τόνοι με πλαστικά μπουκάλια, υπολείμματα τροφών, κομμάτια ξύλου και πλαστικών, βαρέλια και μπιτόνια, σάπια φύκη και καλάμια, πλαστικές σακούλες, κομμάτια ρούχων και συσκευασιών, τενεκεδάκια τροφών και ποτών αντί να… ταξιδέψουν προς το νότο ή τις ακτές της Πιερίας και της Χαλκιδικής σαρώθηκαν από τις γιγάντιες απόχες του απορρυπαντικού σκάφους «Αλκίππη» και των πλωτών συνεργείων καθαρισμού ιδιωτικής εταιρείας, διαχωρίστηκαν σε κάδους κοντέηνερ και το 1/3 εξ αυτών κατέληξαν στην ανακύκλωση (παρελήφθησαν από εταιρίες ανακύκλωσης) ενώ τα υπόλοιπα στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης.

Αν και επιστημονικά δεν έχει αξιολογηθεί κατά πόσο η απομάκρυνση των επιφανειακών απορριμμάτων συμβάλλει στην καταπολέμηση εμφάνισης του φυτοπλαγκτόν, η διαπίστωση ειδικών και μη, είναι κοινή: οι εργασίες προστασίας και καθαρισμού του Θερμαϊκού Κόλπου από τους εργαζόμενους, από πλωτά και χερσαία μέσα, συνέβαλαν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση και περιορισμό φαινομένων επιφανειακής ρύπανσης, προστατεύοντας έτσι την αισθητική εικόνα και αξία της παραλιακής ζώνης της πόλης και των παράκτιων περιοχών του κόλπου.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η εικόνα ενός καθαρού από επιπλέοντα αντικείμενα Θερμαϊκού, αναδεικνύει το έργο «Περισυλλογή επιπλεόντων αντικειμένων και κηλίδων καθώς και αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης από πετρέλαιο και άλλες ουσίες και από διάφορα φυσικοχημικά φαινόμενα του Θερμαϊκού Κόλπου» ως το… αποδοτικότερο έργο με το χαμηλότερο κόστος.

Σταύρος Καλαφάτης: Να βρεθεί οριστική και ουσιαστική λύση
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με στοιχεία που έχει δώσει στην δημοσιότητα ο τομέας Μακεδονίας – Θράκης του υπουργείου Εσωτερικών, η συνολική δαπάνη για το έργο καθαρισμού ανέρχεται σε 48.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) ενώ ο μέχρι τώρα απολογισμός δικαιώνει την προσπάθεια του υφυπουργού, Σταύρου Καλαφάτη, να υπάρχει κεντρική αντιμετώπιση του προβλήματος, με σταθερή χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό του ΟΦΥΠΕΚΑ, να βρεθεί «οριστική και ουσιαστική λύση» και να μπει μ΄αυτόν τον τρόπο «τέλος στα μπαλώματα και στην αναζήτηση χρηματοδότησης (προηγούμενων ετών), είτε από δημόσια κονδύλια, είτε από χορηγίες ιδιωτών, για τον καθαρισμό του Θερμαϊκού, κάθε καλοκαίρι».

Η αλήθεια είναι ότι οι ενέργειες του κ. Καλαφάτη σχετικά με την βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης στον Θερμαϊκό έφτασαν σε αξιοπρόσεκτο σημείο, τέτοιο που δεν κατάφεραν να φτάσουν άλλες κυβερνητικές εξαγγελίες του παρελθόντος. Με 48 χιλιάδες ευρώ που μόνο ως «ισχυρό κονδύλι» δεν λογίζονται, πέτυχαν αναμφίβολα να βελτιώσουν την συνολική εικόνα της παλιάς και νέας παραλίας για τους χιλιάδες καθημερινούς περιπατητές.

Η πιο στοχευμένη λύση για την αντιμετώπιση της υποβάθμισης του Θερμαϊκού
Πριν από έναν χρόνο τέτοιες μέρες δημοσιεύονταν το ΦΕΚ (6387/Β΄31-12-2021) η απόφαση για τη δημιουργία ενιαίου υπηρεσιακού τμήματος ως Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με την ενοποίηση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, Λιμνών Κερκίνης – Κορώνειας – Βόλβης – Χαλκιδικής και την ενσωμάτωσή τους στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.

Έτσι ο Θερμαϊκός Κόλπος και οι λίμνες Κερκίνη, Κορώνεια και Βόλβη, μέσω ΥΜΑΘ, μπήκαν κάτω από την ίδια ομπρέλα διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών Κεντρικής που επιτρέπει θεσμοθετημένες παρεμβάσεις για την περιβαλλοντική τους βελτίωση.

Η απόφαση αυτή και η ένταξη του αιτήματος για την χρηματοδότηση στον ΟΦΥΠΕΚΑ αποτελεί την πιο στοχευμένη λύση για την αντιμετώπιση της υποβάθμισης του Θερμαϊκού τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα η σταθερή χρηματοδότηση καθίσταται και μια αξιοσημείωτη αντίδραση έναντι των ζοφερών προβλέψεων που έχουν γίνει για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στο θαλάσσιο περιβάλλον της Θεσσαλονίκης.

Ειδικά για τον Θερμαϊκό Κόλπο, σε αντίθεση με τις τρεις λίμνες, η αδυναμία διάθεσης κονδυλίων για έργα αναβάθμισης υπήρξε διαχρονικό πρόβλημα όσο και πονεμένη ιστορία. Στην θαλάσσια έκταση που εκτείνεται από το Λιμάνι Θεσσαλονίκης μέχρι το ακρωτήριο του Μεγάλου Εμβόλου στα ανατολικά (Αγία Τριάδα), καθώς και στα Δέλτα Αξιού και Αλιάκμονα στα Δυτικά οι μόνες παρεμβάσεις που είχαν γίνει επί πολλά χρόνια αφορούσαν…μελέτες.

Εκατοντάδες μελέτες και έρευνες (πριν και μετά το 2000) που εκπονήθηκαν για την κατάσταση του Θερμαϊκού, στο σύνολό τους κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα: Απουσία ολοκληρωμένης διαχείρισης, πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων, απουσία συντονισμού των εμπλεκομένων (πάνω από 60) στη διαχείριση της περιοχής, μεγάλος αριθμός χρηστών, αποσπασματικότητα στην παρακολούθηση της οικολογικής κατάστασης, απουσία ολοκληρωμένου σχεδιασμού μέτρων και δράσεων.

Ο δεύτερος σημαντικότερος κόλπος της χώρας έχει χαρακτηριστεί από το 2002 με ΚΥΑ, ως «ευαίσθητη θαλάσσια περιοχή» ενώ τα δέλτα των τριών ποταμών που εκβάλλουν στο δυτικό τμήμα του Κόλπου είναι προστατευόμενη περιοχή και από την διεθνή σύμβαση Ραμσάρ. Μέχρι το 2019 παρά την αδήριτη ανάγκη για να ξεκινήσουν έργα για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και την αποκατάσταση του θαλάσσιου οικοσυστήματος η έγκριση κονδυλίων ήταν στην αναμονή και μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2021 ο Φορέας Διαχείρισης του Θερμαϊκού Κόλπου μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων από ΠΕΠ, ΥΜΕΠΕΡΑΑ και ΕΣΠΑ πήρε το πράσινο φως για την υλοποίηση προγραμμάτων σε συνεργασία με το ΑΠΘ, που αφορά την προστασία των ειδών θαλάσσιας χλωρίδας και ιχθυοπανίδας.

Σταύρος Καλαφάτης: «Βάλαμε τέλος σε αυτήν την κατάσταση – Για ό,τι δεσμευτήκαμε, υλοποιείται»
Ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης, δήλωσε για το θέμα ότι «ο Θερμαϊκός είναι πηγή ζωής και ευημερίας για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Επί χρόνια οι φορείς, ήταν αναγκασμένοι να αναζητούν κονδύλια, για να εξασφαλιστεί η παρουσία απορρυπαντικού σκάφους. Για το αν και πότε θα ξεκινάει τις εργασίες του».

Συμπλήρωσε τονίζοντας ότι «στην κατάσταση αυτή βάλαμε τέλος. Από την πρώτη στιγμή στον Τομέα Μακεδονίας και Θράκης εργασθήκαμε συστηματικά για την εξασφάλιση μόνιμης λύσης. Με τη συνεργασία και σύμπραξη των αρμόδιων Υπουργείων, εξασφαλίσαμε μόνιμο κονδύλι, μέσω του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής που προβλέπει παρέμβαση σε τακτική βάση, ακόμη και τους χειμερινούς μήνες».

Τέλος, ο κ. Καλαφάτης επεσήμανε πως «τα αποτελέσματα της προσπάθειας αποδεικνύουν στην πράξη το ενδιαφέρον της Κυβέρνησης για τη Θεσσαλονίκη. Ασκούμε πράσινες πολιτικές και φέρνουν αποτελέσματα. Μιλάμε με έργα και συγκεκριμένες δράσεις με περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα. Στα ζητήματα του περιβάλλοντος δεν κάνουμε βήμα πίσω. Για ό,τι δεσμευτήκαμε υλοποιείται, ό,τι είπαμε, γίνεται».

www.thestival.gr