Fonografos.net Ειδησεογραφικό portal Φθιώτιδας και Κεντρικής Ελλάδας
Πολλά είναι τα αναπάντητα ερωτήματα σχετικά, όπως γιατί ήταν τόσο κακή η κατάσταση σε μια περιοχή με έντονη σεισμικότητα;
Πάνω απ’ όλα, ήταν ένας πολύ ισχυρός σεισμός της κλίμακας 7,8 Ρίχτερ, εξηγούν οι ειδικοί. Ενδεχομένως ακόμη πιο σοβαρός από ό,τι είχαν υπολογίσει ακόμη και οι έμπειροι και καταρτισμένοι επιστήμονες σεισμικού κινδύνου της Τουρκίας, στα χειρότερα σενάρια, αναφέρει το Sky News.
Η απόδειξη γι’ αυτό προέρχεται από το δίκτυο σεισμικών αισθητήρων στην Τουρκία, το οποίο μετρά το μέγεθος της εδαφικής δόνησης κατά τη διάρκεια των σεισμών, σε αυτή την περίπτωση γύρω από το ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας, που προκάλεσε την καταστροφή.
Οι κώδικες σχεδιασμού των κτιρίων στην Τουρκία
Τα δεδομένα είναι προκαταρκτικά και θα μπορούσαν να αναθεωρηθούν, αλλά ορισμένες από τις υψηλότερες μετρήσεις από ορισμένους από αυτούς τους αισθητήρες υπερβαίνουν τα όρια για τη δόνηση, που προβλέπονται στους κώδικες σχεδιασμού κτιρίων της Τουρκίας για σεισμούς.
Το επίκεντρο του σεισμού 7,8 Ρίχτερ στην Τουρκία / U.S. Geological Survey
Οι κώδικες σχεδιασμού συνήθως, απαιτούν τα κτίρια να αντιμετωπίζουν μια σοβαρότητα εδαφικής δόνησης που αναμένεται να συμβεί μία φορά κάθε 475 χρόνια και να αντιστέκονται στην κατάρρευση από έναν σεισμό που σημειώνεται μία φορά κάθε 2.475 χρόνια.
Αλλά ορισμένοι αισθητήρες κατέγραψαν μέγιστες επιταχύνσεις εδάφους -ένα βασικό μέτρο της δύναμης του σεισμού- που ξεπερνούσαν κατά πολύ τα 7 μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Οπως αναφέρουν οι ειδικοί, φαίνεται να υπερβαίνουν την δόνηση που προβλέπεται να συμβεί σε αυτές τις περιοχές, ακόμη και σε εκείνο το σπάνιο σεισμικό γεγονός που συμβαίνει μία φορά στα 2.465 χρόνια.
Ελαττωματικά κτίρια κατέρρευσαν από τον σεισμό
«Ακόμη και τα πολύ καλά σχεδιασμένα και δομημένα κτίρια, θα είχαν υποστεί ζημιές και θα είχαν τεθεί υπό αμφισβήτηση, αλλά αυτό δεν αποκλείει ότι τα κτίρια που βλέπουμε να καταρρέουν δεν είχαν ελαττώματα και προβλήματα», επισήμανε ο καθηγητής Yasemin Didem Aktas, δομοστατικός μηχανικός στο University College του Λονδίνου.
Ολόκληρα κτίρια καταστράφηκαν από τον σεισμός 7,8 Ρίχτερ στην Τουρκία / AP Photo
Απόδειξη αυτού του γεγονότος είναι πόλεις όπως το Γκαζιαντέπ -70 χιλιόμετρα από το επίκεντρο του σεισμού- που υπέστησαν πολύ λιγότερο, σοβαρή δόνηση, καθώς πολλά μεγάλα κτίρια εκεί κατέρρευσαν καταστροφικά, είτε καταρρέοντας σε ερείπια, είτε με ολόκληρους ορόφους να παραμένουν άθικτοι αλλά να πέφτουν ο ένας πάνω στον άλλο, σαν «πολυώροφη τούρτα».
Οι κίνδυνοι για πόλεις όπως το Γκαζιαντέπ ήταν επίσης γνωστοί. Σε μια δημοσίευση πέρυσι το 2022, μια ομάδα Τούρκων ειδικών σε θέματα κινδύνου χρησιμοποίησε τους υπάρχοντες χάρτες κινδύνου για να δείξει ότι πολλές γειτονιές με παλαιότερα ή κακοφτιαγμένα κτίρια διέτρεχαν σοβαρό κίνδυνο από σεισμό.
Οι περιοχές που διέτρεχαν σοβαρό κίνδυνο και βρίσκονταν κοντά στο ρήγμα / Φωτογραφία: Kelam et al. 2022
Ωστόσο, η άσκηση μοντελοποίησης τους, υπέθεσε έναν σεισμό 10 φορές λιγότερο ισχυρό από αυτόν που σημειώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας (6/2).
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι ότι δεν έγινε μόνο ένας μεγάλος σεισμός, αλλά δύο. Το πρώτο συμβάν ακολουθήθηκε εννέα ώρες αργότερα από έναν μετασεισμό μεγέθους 7,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Ορισμένα κτίρια που έστεκαν όρθια από την αρχική δόνηση κατέρρευσαν στον δεύτερο σεισμό. Χιλιάδες άλλα κτίρια κατάφεραν να μείνουν όρθια, αλλά υπέστησαν σοβαρές ζημιές και αυτό δημιουργεί μια μεγάλη πρόκληση για τις αρχές που αντιμετωπίζουν τα ζοφερά επακόλουθα.
Δεκάδες χιλιάδες επιζώντες είναι ήδη άστεγοι, αλλά πολλές χιλιάδες άλλοι μπορεί να μην είναι σε θέση να επιστρέψουν με ασφάλεια σε σπίτια που μπορεί να στέκονται ακόμη όρθια, αλλά να έχουν καταστραφεί ανεπανόρθωτα.
Η Τουρκία επέτρεψε -λανθασμένα- παραβάσεις του οικοδομικού κώδικα
Οπως αναφέρει το Sky News, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, η Τουρκία δεν εφάρμοσε τους οικοδομικούς κώδικες, ενώ επέτρεψε την άνθηση των ακινήτων (real estate) σε σεισμογενείς περιοχές.
«Χιλιάδες κτίρια χτίστηκαν με χαμηλού κόστους υλικά και μεθόδους που δεν συμμορφώνονταν με τα πρότυπα αντισεισμικής μηχανικής. Το κτιριακό δυναμικό στην περιοχή ήταν αδύναμο και όχι ανθεκτικό, παρά τους έντονους σεισμούς», δήλωσε ο Eyup Muhcu, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αρχιτεκτόνων της Τουρκίας. Οι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι το πρόβλημα αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό επειδή η επιδιόρθωσή του θα ήταν δαπανηρή και θα επιβράδυνε έναν τομέα σημαντικό για την οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας.
Η καταστροφή προήλθε από κακοτεχνίες και όχι από τον σεισμό, λένε ειδικοί
«Πρόκειται για μια καταστροφή που προκλήθηκε από κακοτεχνίες και όχι από σεισμό», δήλωσε ο David Alexander, καθηγητής σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης στο University College του Λονδίνου.
Το 2018, η κυβερνητική υπηρεσία που είναι υπεύθυνη για την επιβολή των οικοδομικών κανονισμών παραδέχθηκε ότι περισσότερα από τα μισά κτίρια στην Τουρκία δεν συμμορφώνονταν με τους κανονισμούς αντισεισμικότητας -αν και δεν αποκαλύφθηκε πόσες παραβιάσεις του κώδικα αφορούσαν.
Λίγο πριν από τις εκλογές εκείνης της χρονιάς, η κυβέρνηση χορήγησε αμνηστία σε εταιρείες που παραβίαζαν τους οικοδομικούς κώδικες, επιτρέποντάς τους να αποφύγουν τη συμμόρφωση, πληρώνοντας απλά ένα πρόστιμο.
Διερεύνηση των κτιρίων που καταστράφηκαν στην Τουρκία
Ο Bekir Bozdag, υπουργός Δικαιοσύνης της Τουρκίας, δήλωσε ότι θα διερευνήσει τα κτίρια που καταστράφηκαν από τον φονικό σεισμό που άφησε πίσω του, τουλάχιστον 20.000 νεκρούς σε Τουρκία και Συρία. «Αυτοί που υπήρξαν αμελείς, υπαίτιοι και υπεύθυνοι για την καταστροφή μετά το σεισμό θα λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη», τόνισε ο Τούρκος υπουργός.
Οι ειδικοί, από την άλλη πλευρά, δήλωσαν ότι οι ουσιαστικές έρευνες πρέπει να περιλαμβάνουν τις πολιτικές του προέδρου Ερντογάν πάνω στο θέμα και τους περιφερειακούς και τοπικούς αξιωματούχους που τις εφαρμόζουν.
Ο Τούρκος πρόεδρος αντεπιτέθηκε στους επικριτές του, λέγοντας ότι τίποτα δεν μπορούσε να είχε γίνει για να προετοιμαστεί μία χώρα, για μια τέτοια καταστροφή.
www.iefimerida.gr
