Γιάννης Οικονόμου: “Βαθιές θεσμικές και κοινωνικές τομές απαιτεί η όξυνση της οπαδικής βίας”

Η ομιλία του Βουλευτή Φθιώτιδας κ. Γιάννη Οικονόμου στη Βουλή των Ελλήνων στη συζήτηση επί του Νομοσχεδίου: «Έκτακτα μέτρα απαγόρευσης διάθεσης εισιτηρίων και παρουσίας θεατών σε αγώνες ποδοσφαίρου για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας τάξης και ασφάλειας» (Α’ 203)-Λήψη μέτρων για την αποτροπή και αντιμετώπιση της βίας στο πλαίσιο αθλητικών συναντήσεων και λοιπές ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού»

Κύριε πρόεδρε,
κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Βρισκόμαστε σήμερα για να συζητήσουμε, για άλλη μια φορά για τη βία με οπαδικό υπόβαθρο, υπό τη βαριά σκιά που έχει αφήσει η δολοφονία του αστυνομικού Γιώργου Λυγγερίδη, ο οποίος υπέστη επίθεση αφιονισμένων χούλιγκαν. Ο Λυγγερίδης πάλεψε ηρωϊκά στο νοσοκομείο, με τη συμπαράσταση των ιατρών και των νοσηλευτών, αλλά τελικά έφυγε από τη ζωή. Και θέλω να θυμίσω ότι προχθές αστυνομικές δυνάμεις ξαναδέχτηκαν επίθεση με ρίψη φωτοβολίδων σε ευθεία βολή, στο κέντρο της Αθήνας.

Ο Γιώργος Λυγερίδης δεν ήταν το πρώτο θύμα της βίας με οπαδικό υπόβαθρο που εκδηλώνεται μέσα, γύρω ή σε σχέση με αθλητικά γεγονότα. Για να είμαστε ειλικρινείς και τίμιοι, η πραγματικότητα είναι ότι από τύχη δεν έχουμε θρηνήσει περισσότερα θύματα, αφού εδώ και χρόνια τα περιστατικά συμπλοκών είναι δεκάδες, ενώ η χρήση φωτοβολίδων και άλλων φονικών εργαλείων τείνει να γενικευτεί.

Το θέμα είναιευρύτατο και εξαιρετικά σημαντικό. Η βία με οπαδικό υπόβαθρο είναι παγκόσμιο τέρας και έχει γιγάντιες κοινωνικές προεκτάσεις. Μετά την πανδημία, ο δυτικός κόσμος μαστίζεται από μια ιδιότυπη πανδημία βίας, για την οποία ευθύνονται μια σειρά από μεγάλες αποτυχίεςτου δυτικού κόσμου σε επίπεδο κοινωνίας, εκπαίδευσης, απονομής δικαιοσύνης, αστυνόμευσης και μαζικής κουλτούρας. Η βία και η γενικευμένη απείθεια είναι ενδημικά φαινόμενα στη νεολαία και προβάλλονται ως στάσεις ζωής στη νεανική υποκουλτούρα: βιντεοπαιχνίδια, μουσικά βίντεος, ταινίες. Όσο παρατηρούμε παθητικά αυτές τις τάσεις, θα θερίζουμε θύελλες.

Επίσης, χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε και ένα άλλο αξιακό πρόβλημα, το οποίο πρέπει να μας απασχολήσει και θεσμικά. Οι ομάδες μας, ιδίως στο ποδόσφαιρο και το μπάσκετ, αποτελούν την πλέον προβεβλημένη, στη δημόσια σφαίρα, πτυχή του αθλητισμού. Το πώς διεξάγεται ο ανταγωνισμός σε αυτό το επίπεδο, πολλές φορές δίνει τον τόνο για το πώς λειτουργεί συνολικά η ελληνική κοινωνία. Αποτελεί ένα από τα πρώτα παραδείγματα που βλέπουν, ή σωστότερα βιώνουν, τα νέα παιδιά μας. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε, λοιπόν, να επικρατούν στρεβλές αντιλήψεις και τοξικές πρακτικές επικράτησης με κάθε μέσο στον αθλητισμό.
Το νομοσχέδιο που συζητούμε σήμερα έρχεται να ενισχύσει αποφασιστικά το πλαίσιο μέσωτου οποίου θα μπορέσουμε να δράσουμε με αποφασιστικότητα, προκειμένου να αναμετρηθούμε με κάθε έκφανση της τοξικότητας που είναι η γεννησιουργός αιτία καιλειτουργεί ως πολλαπλασιαστής της βίας, οπαδικής και ευρύτερης.
Στο νομοσχέδιο περιέχονται διατάξεις που έρχονται να συμπληρώσουν κενά προηγούμενων νόμων, να αντιμετωπίσουν στρεβλώσεις και παθογένειες που το προϋπάρχον θεσμικό πλαίσιο δεν κατόρθωσε να αντιμετωπίσει στην πράξη. Κυρίως, όμως, με το παρόν νομοσχέδιο ενισχύεται η εργαλειοθήκη των κυρώσεων.
Η ταυτοπροσωπία του κατόχου εισιτηρίου με το πρόσωπο που μπαίνει με το εισιτήριο αυτό στο γήπεδο. Η δυνατότητα του να γνωρίζουμε ποιος κάθεται που. Η αυτοματοποίηση της επιβολής ποινών τόσο ως προς την διαδικασία όσο και ως προς το είδος και την κλιμάκωση. Η ουσιαστική ευθύνη των ΠΑΕ για τους οργανωμένους φιλάθλους. Όλα αυτάσυνιστούν πολύ ουσιαστικές παρεμβάσεις. Παρεμβάσεις που αποτελούν μεγάλη εξέλιξη σε σχέση με αντίστοιχες στο παρελθόν.
Όπως προείπα, απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει αντιληπτό τι είναι αυτό που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι νααναλύσουμε με ειλικρίνεια βασικά χαρακτηριστικά του προβλήματος:

Οι ομάδες των χούλιγκαν έχουν χαρακτηριστικά και δομή εγκληματικών οργανώσεων, οπότε επιβάλλεται να τις αντιμετωπίσουμε ως τέτοιες. Έχουν ιεραρχία, σχεδιασμό δράσεων, πόρους που προέρχονται από σειρά παράνομων δραστηριοτήτων, διαπλοκή με το οργανωμένο έγκλημα, σχέση μεακροδεξιές και αντιεξουσιαστικές ομάδες, διεθνείς συνεργασίες με ομοϊδεάτες και εγκληματικά δίκτυα στο εξωτερικό.
Ας αναλογιστούμεγιατί στα ίδια γήπεδα, με τους ίδιους οπαδούς και τους ίδιους μηχανισμού ελέγχου, σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις δεν έχουμε προβλήματα. αλλά στις ελληνικές έχουμε. Η απάντηση είναι ότι στις εγχώριες διοργανώσεις υπάρχει, εδώ και χρόνια, μια εμπεδωμένη κουλτούρα διαχρονικής ατιμωρησίας, η οποία πηγάζει από την ισχύ των ιδιοκτητών, την κάλυψη των γεγονότων στο δημόσιο λόγοκαι την πολυπλοκότητα των κυρωτικών μηχανισμών.
Μια σημαντική παράμετρος που εξίσου υποδαυλίζει την οπαδικη βία είναι η λήθη. Η ευκολία και η ταχύτητα με την οποία ξεχνούμε περιστατικά βίας στους αθλητικούς χώρους είναι πρωτοφανής. Και ακόμα χειρότερο είναι ότι τα υποτιμούμε και τα προσπερνάμε επιφανειακά,προκειμένου να μην αποδοθούν ευθύνες , να μην βρεθούν οι υπεύθυνοι και να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη. Στην ουσία όμως αυτή η λήθη είναι το σινιάλο για την επανάληψη και την όξυνση της βίας.Σινιάλο που εκπέμπεται και λαμβάνεται από τους οπαδούς και τους καθοδηγητές τους.
Οι φυσικοί αυτουργοί της βίας με αθλητικό υπόβαθρο νιώθουν ότι δεν είναι μόνοι τους, και φαίνεται ότι όντως δεν είναι. Βρίσκουν νομιμοποιητική βάση για τις εγκληματικές τους πράξεις σε ανεύθυνες και εμπρηστικές δηλώσεις, σε νομική υποστήριξη, σε ασύγγνωστες αναλύσεις στον Τύπο.
Τα όσα ανέφερα παραπάνω είναι κάποια από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά του προβλήματος της βίας με οπαδικό υπόβαθρο στην πατρίδα μας.
Ο νόμος που συζητάμε σήμερα σίγουρα προσφέρει χρήσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση της, με έμφαση στα όσα γίνονται στους αγωνιστικούς χώρους.
Η προσπάθεια μας όμως δεν μπορεί και δεν πρέπει να σταματήσει εκεί.
Οφείλουμε να είμαστε ξεκάθαροι σε ό,τι αφορά τη βούληση μας για την αντιμετώπιση της πανδημίας βίας, σε κάθε χώρο και με κάθε αφορμή. Χρειάζεται επίσης να επενδύσουμε στην μόρφωση. Να μιλήσουμε στην ψυχή και το μυαλό των παιδιών από νωρίς, προκειμένου να διαμορφώσουμε υγιείς φιλάθλους και όχι μισαλλόδοξους οπαδούς.
Στη χρονική στιγμή που βρισκόμαστε η Πολιτεία νομοθετεί αποτελεσματικά μέτρα. Η Δικαιοσύνη έχει στα χέρια της κρίσιμα στοιχεία για πρόσωπα που εμπλέκονται, με διάφορους τρόπους και σε διάφορα επίπεδα, σε περιστατικά οπαδικής βίας, αλλά και άλλων εγκληματικών πράξεων, οι οποίες φανερώνουν την αλληλεπίδραση παράνομων δραστηριοτήτων και σκοτεινών κυκλωμάτων. Οι διωκτικές αρχέςέκαναν και συνεχίζουν να κάνουν με μεθοδικότητα και επαγγελματισμό την δουλειά τους, με στόχο να φτάσουν στην άκρη του νήματος της δολοφονικής επίθεση στο Ρέντη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για όποιον συνεπάγεται.
Η αντιμετώπιση της βίας στον Αθλητισμό και την ευρύτερη κοινωνία είναι ζήτημα αξιοπρέπειας για μια Πολιτεία που σέβεται τον εαυτό της. Και πρέπει όλοι να συστρατευθούμε σε αυτό τον σκοπό. Κυβέρνηση, κόμματα, Δικαιοσύνη, Αστυνομία, παράγοντες του αθλητισμού, αθλητικές ανώνυμες εταιρείες, φίλαθλοι.
Η τοξικότητα στην πολιτική αποδοκιμάστηκε εμφατικά στις πρόσφατες εκλογές . Είναι η ώρα να την αφήσουμε οριστικά πίσω μας και στον επαγγελματικό αθλητισμό. Η κοινωνία, σε πολλές περιπτώσεις, έχει αποδείξει ότι προηγείται και απαιτεί τολμηρές επιλογές. Πιστεύω ότι οι φίλαθλοι και η κοινωνία των πολιτών απαιτούν ριζοσπαστικές αλλαγές και είναι πιο μπροστά από ό,τι πολλοί νομίζουν. Θέλουν την υπέρβαση, ώστε να προσεγγίσουμε το επίπεδο των κορυφαίων.
Το πρώτο βήμα αυτής της υπέρβασης,για να σπάσει ο κύκλος του αίματος, ο οποίος πληγώνει βαριά την ελληνική κοινωνία,είναιμια αρραγής κοινωνική συμμαχία απέναντι στη βία. Όλοι, χωρίς καμία εξαίρεση, να δείχνουμε μηδενική ανοχή σε κάθε εκδήλωση βίας στα σχολεία, στις οικογένειες, στο δρόμο, στις πλατείες, σε χώρους διασκέδασης και δουλειάς και φυσικά στα γήπεδα.