Δώδεκα Βρετανοί σαμποτέρ, υποστηριζόμενοι από περίπου 150 Έλληνες αντάρτες, ανατίναξαν τη γέφυρα του Γοργοπόταμου. Το κατόρθωμα ήταν τόσο σημαντικό που άφησε άφωνη την Ευρώπη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου….
Για την επιτυχία της επιχείρησης, συνεργάστηκαν για πρώτη και τελευταία φορά οι δύο μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις και οι ηγέτες τους, ο ΕΛΑΣ με τον Άρη Βελουχιώτη και ο ΕΔΕΣ με τον Ναπολέοντα Ζέρβα. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Βρετανού υπαρχηγού, Κρις Γουντχάουζ, που τονίζει ότι «χωρίς τον Ζέρβα δεν θα γινόταν η επιχείρηση, χωρίς τον Βελουχιώτη δεν θα πετύχαινε». Αφότου οι Βρετανοί κομάντος έφθασαν στην Ελλάδα για περίπου ένα μήνα παρέμειναν απομονωμένοι στη σπηλιά της Στρώμης, μέχρι που ο ταξίαρχος Μάγερς έδωσε εντολή στον ταγματάρχη Γουντχάουζ, να βγει προς αναζήτηση του Ναπολέοντα Ζέρβα. Μετά την περιπετειώδη συνάντηση, ο Ζέρβας δήλωσε πρόθυμος να στηρίξει την επιχείρηση. Χρειάστηκαν όμως, και οι αξιόμαχες δυνάμεις του Βελουχιώτη. Οι συνεννοήσεις στις δύσκολες συνθήκες του βουνού, θυμίζουν σενάριο κινηματογραφικής ταινίας….
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/gorgopotamos-1942-i-sinantisi-zerva-velouchioti/
Σύμφωνα με το σχέδιο επιχείρησης, τμήμα του ΕΛΑΣ με 65 άνδρες ανέλαβε να εξουδετερώσει το νότιο βάθρο της γέφυρας, που φρουρούνταν από 80 Ιταλούς και ήταν αμυντικά οργανωμένο με συρματοπλέγματα, χαρακώματα και πολυβολεία από μπετόν αρμέ. Τμήμα του ΕΔΕΣ με 45 άνδρες ανέλαβε να εξουδετερώσει το βόρειο βάθρο, που φρουρούνταν από 30 άνδρες, χωρίς σημαντική αμυντική οργάνωση (η οργάνωση αυτή είχε μόλις αρχίσει). Δύο τμήματα του ΕΛΑΣ με 15 άνδρες το καθένα και με έναν Βρετανό σαμποτέρ ανέλαβαν να καταλάβουν θέσεις στη σιδηροδρομική γραμμή, σε απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου από τη νότια και βόρεια πλευρά της γέφυρας, για να εμποδίσουν την προσέγγιση εχθρικών ενισχύσεων.
Με την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου διακόπηκε για έξι βδομάδες η μοναδική σιδηροδρομική αρτηρία προς το λιμάνι του Πειραιά, μέσω της οποίας το χιτλερικό επιτελείο εφοδίαζε τα στρατεύματα του Ρόμελ στη Βόρεια Αφρική. Αυτός ήταν άλλωστε και ο σκοπός της επιχείρησης. Δόθηκε έτσι πολύτιμη βοήθεια στα αγγλικά στρατεύματα, που διεξήγαν επιθετικές επιχειρήσεις εναντίον των χιτλερικών και ιταλικών στρατευμάτων στην Αφρική.
Το λαμπρό αυτό κατόρθωμα, που συνέπεσε χρονικά με τη μεγαλειώδη αντεπίθεση των σοβιετικών στρατευμάτων στο Στάλινγκραντ, είχε σοβαρή απήχηση στον ελληνικό λαό, ανέβασε το αγωνιστικό του φρόνημα και συντέλεσε στην παραπέρα γοργή ανάπτυξη της ένοπλης αντίστασής του.
Αλλά οι σκοτεινές δυνάμεις της ελληνικής και ξένης αντίδρασης είχαν ήδη αρχίσει να σπέρνουν το σπόρο της διαίρεσης. Ο διχασμός των δυνάμεων της αντίστασης, που έθεσαν ως σκοπό τους οι Αγγλοι ιμπεριαλιστές, βάθαινε ακόμη περισσότερο μετά την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου.
Ανατίναξη γέφυρας Γοργοπόταμου – 25 Νοεμβρίου 1942

77 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, στις 25 Νοεμβρίου 1942, μιας από τις κορυφαίες αντιστασιακές ενέργειες κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής.
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ το ντοκιμαντέρ «ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ«, παραγωγής του 2006, για την επιχείρηση του Γοργοπόταμου, μέσα από την προσωπική μαρτυρία του σαμποτέρ Θέμη Μαρίνου.
(video)
Νέο Επιχειρείται η παραστατική αναβίωση του γεγονότος του σαμποτάζ κατά των Γερμανών τη νύχτα της 25ης Νοεμβρίου 1942, μέσα από την κατάθεση της προσωπικής μαρτυρίας του μοναδικού επιζώντα της επιχείρησης, 64 χρόνια μετά, Θέμη Μαρίνου. Ο ίδιος, μέλος της Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής, ανήκε στην ομάδα των Βρετανών καταδρομέων που προσγειώθηκε μαζί με άλλους Βρετανούς αξιωματικούς στην κεντρική Ελλάδα με σκοπό την ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοπόταμου, με τη βοήθεια ομάδων ανταρτών. Η επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Χάρλινγκ», ανέκοψε για καιρό τη βασική γραμμή (Θεσσαλονίκης-Πειραιά) ανεφοδιασμού των Γερμανών στο μέτωπο της Βόρειας Αφρικής.
Κατά τη διάρκεια της αφήγησής του, περιγράφει την προσωπική του διαδρομή, τη διαφυγή του στην Αίγυπτο και την ένταξή του στην 1η Ελληνική Ταξιαρχία, καθώς και την εκπαίδευσή του στις Βρετανικές Ειδικές Δυνάμεις. Μιλάει για τη σχέση του με το Συμμαχικό Στρατηγείο και αναφέρεται στους Βρετανούς που έλαβαν μέρος στην επιχείρηση του Γοργοπόταμου. Επικεφαλής της αποστολής ήταν ο Βρετανός αξιωματικός Έντι Μάγιερς. Ο Θέμης Μαρίνος περιγράφει αναλυτικά τη δική του συμμετοχή στην αποστολή της ανατίναξης, τις επαφές της Βρετανικής αποστολής με τους Έλληνες πράκτορες των Βρετανών στην Ελλάδα, τις προσπάθειες για συνεννόηση με τις ομάδες των ανταρτών της Στερεάς Ελλάδας και τη σύμπραξη των αντιστασιακών οργανώσεων ΕΔΕΣ και ΕΛΑΣ. Μιλάει για τη συνεργασία Ν.Ζέρβα και Α.Βελουχιώτη. Παράλληλα, εξιστορεί λεπτομερώς τον σχεδιασμό και τις οργανωτικές ενέργειες μέχρι τη στιγμή της εκτέλεσης της επιχείρησης. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό και κινηματογραφικά πλάνα αρχείου της περιόδου.
Ο Θέμης Μαρίνος, ο τελευταίος από τους ήρωες του Γοργοπόταμου, έφυγε από τη ζωή πέρυσι, τον Δεκέμβριο του 2018, σε ηλικία 101 ετών.
Σενάριο-σκηνοθεσία: Σταύρος Στρατηγάκος
Δείτε περισσότερα στο archive.ert.gr