H oμιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στην Ολομέλεια της Βουλής

H (22/2/2023) oμιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στην Ολομέλεια της Βουλής

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Με τις διατάξεις του Σχεδίου Νόμου επιχειρείται η επίλυση ενός διαχρονικού κοινωνικού προβλήματος, που αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των κατεχόμενων δημόσιων ακινήτων, ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, που διαχειρίζεται το Υπουργείο Οικονομικών.
Είναι αλήθεια ότι η ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου αποτέλεσε, από συστάσεως του Ελληνικού Κράτους, αντικείμενο ιδιωτικών καταλήψεων, χωρίς το Δημόσιο να καταφέρει να την προστατεύσει αποτελεσματικά.
Η πραγματικότητα αυτή έγινε από πολύ νωρίς αντιληπτή, και για την αντιμετώπιση της εκτεταμένης καταπάτησης, η Ελληνική Πολιτεία έχει εκδώσει κατά καιρούς νόμους, με τους οποίους δόθηκαν κίνητρα για την παραχώρηση των κατεχομένων ακινήτων στους κατόχους αυτών.
Όμως, λόγω των ανελαστικών προϋποθέσεων που έθεταν οι παραπάνω νόμοι, το πρόβλημα των κατεχομένων ακινήτων του Δημοσίου δεν επιλύθηκε.
Σήμερα λοιπόν, μετά από μία συστηματική και αναλυτική προσπάθεια 3 ετών του Υπουργείου Οικονομικών, και έχοντας αξιολογήσει και αποδεχθεί πολλές από τις απόψεις των φορέων και των πολιτών που διατυπώθηκαν στη δημόσια διαβούλευση, υποβάλλουμε προς ψήφιση ένα νέο, σύγχρονο αλλά και αυστηρό θεσμικό πλαίσιο εξαγοράς και δίνουμε τη δυνατότητα, επιτέλους, στους πραγματικούς ιδιοκτήτες των δημοσίων κατεχόμενων ακινήτων να αποκτήσουν οριστικούς τίτλους ιδιοκτησίας.

Το προτεινόμενο νομοσχέδιο αφορά πληθώρα ακινήτων με επιμέρους ιδιαιτερότητες (παλαιό αιγιαλό, ανταλλάξιμα δημόσια κτήματα, εντός σχεδίου «αστικά» ή και αγροτικά ακίνητα), και επιχειρεί να προωθήσει, με ασφάλεια, μία συνολική, γενναία λύση.
Είναι γεγονός ότι τα δημόσια και ανταλλάξιμα κτήματα που έχουν καταπατηθεί σε όλη την επικράτεια ανέρχονται, σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή, στα 20.000 περίπου σε σύνολο 40.000 καταγεγραμμένων ακινήτων, ενώ σύμφωνα με παλαιότερη καταγραφή, ο αριθμός τους ήταν πολύ μεγαλύτερος.
Στα επιμέρους άρθρα του νομοσχεδίου καθορίζονται αναλυτικά οι προϋποθέσεις εξαγοράς, οι δικαιούχοι, τα εξαιρούμενα ακίνητα, καθώς και η διαδικασία εξαγοράς, το ύψος και ο τρόπος καταβολής του τιμήματος εξαγοράς.
Ως προς το τίμημα, προβλέπεται μία συγκεκριμένη διαδικασία ορισμού του, στη βάση της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, ενώ το τελικό ποσό εξαγοράς δύναται να απομειώνεται σταδιακά μέσω σημαντικών εκπτώσεων, που εύλογα τίθενται λόγω του κοινωνικού και αποκαταστατικού χαρακτήρα του νομοσχεδίου.
Επίσης, προβλέπεται μία σύντομη και σαφής διαδικασία εξαγοράς, μέσω ψηφιακής πλατφόρμας και υποβολής συγκεκριμένων δικαιολογητικών, ενώ τίθενται συγκεκριμένες προθεσμίες για τον έλεγχο του φακέλου, την έκδοση της απόφασης εξαγοράς και την καταβολή του τιμήματος υπέρ του Δημοσίου.
Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η άμεση και αποτελεσματική υλοποίηση της διαδικασίας εξαγοράς, με το λιγότερο δυνατό διοικητικό κόστος και με την κατά το δυνατόν ταχύτερη διεκπεραίωση των σχετικών αιτήσεων εξαγοράς, προς όφελος των πολιτών.

Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στις υπόλοιπες ειδικές διατάξεις του νομοσχεδίου, που αφορά τα πρώην δασικά ακίνητα που έχουν ενταχθεί στο σχέδιο πόλης και έχουν παραδοθεί προς διαχείριση από το Υπουργείο Οικονομικών.
Με την εν λόγω διάταξη, επιλύεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς εκτάσεων, εντός σχεδίου πόλεως, που αποτελούν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα εντός της Αττικής.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου δεν σκοπεύει απλώς να θεραπεύσει άλλη μία παθογένεια και να απονείμει τίτλους ιδιοκτησίας σε αόριστο και ανεξέλεγκτο αριθμό προσώπων που κατέχουν δημόσια ακίνητα.
Αποσκοπεί, πρωτίστως, στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων σκοπών δημοσίου συμφέροντος και αποφέρει πολλαπλά οφέλη για τους πολίτες και την οικονομία, όπως:
 η εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό,
 η αποκατάσταση προσώπων που διατηρούν στα ακίνητα αυτά την κατοικία τους ή τον τόπο άσκησης της επαγγελματικής τους δραστηριότητας και η προώθηση της τουριστικής, βιομηχανικής και αγροτικής ανάπτυξης της χώρας,
 η απαλλαγή των διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστικών αρχών από εκκρεμείς γραφειοκρατικές διαδικασίες και δίκες,
 η υλοποίηση μίας ταχείας και αυτοματοποιημένης διαδικασίας εξαγοράς, με σαφή και αντικειμενικά κριτήρια αλλά και με δικλείδες ασφαλείας για το Δημόσιο,
 η εκκαθάριση του περιουσιολογίου του Δημοσίου, η δημιουργία ασφάλειας δικαίου και ο περιορισμός στο μέλλον του φαινομένου της αυθαίρετης κατοχής δημοσίων κτημάτων.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Επί της τροπολογίας:
1ον. Ρυθμίσεις για την υπό ειδική διαχείριση ΛΑΡΚΟ.
Παρατείνεται η ειδική διαχείριση της εταιρείας και επιπλέον παρατείνονται, μέχρι 15 Ιουλίου 2023, οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου του προσωπικού για τη συντήρηση του Συγκροτήματος Εργοστασίου Λάρυμνας.
Στόχος μας είναι, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των δύο παράλληλων διεθνών ανοικτών διαγωνιστικών διαδικασιών που διενεργήθηκαν από την Ειδική Διαχείριση και από το ΤΑΙΠΕΔ, να μεταβιβαστούν ή διατεθούν τα περιουσιακά στοιχεία της ΛΑΡΚΟ και του Ελληνικού Δημοσίου στον επιτυχόντα επενδυτή, προς όφελος της βιωσιμότητας της εταιρείας και της ισχυροποίησης της εθνικής οικονομίας, να ανακτηθούν οι κρατικές ενισχύσεις και να ικανοποιηθούν οι πιστωτές, μέσω του οριστικού πίνακα κατάταξης.

Επίσης, αντιμετωπίζεται, οριστικά και με ασφάλεια δικαίου, και κατόπιν εκτενούς διαβούλευσης με τους αρμόδιους φορείς, η καταβολή ποσών προς ικανοποίηση βεβαιωμένων απαιτήσεων από ομαδικά συνταξιοδοτικά συμβόλαια, που είχαν συναφθεί με επιχειρήσεις που τελούν υπό ασφαλιστική εκκαθάριση.
Προσδιορίζεται ότι ο αντισυμβαλλόμενος της υπό ασφαλιστική εκκαθάριση εταιρείας, που είναι ο εργοδότης, είναι ο δεκτικός καταβολής για λογαριασμό εκάστου ασφαλισμένου μέλους.
Στο πλαίσιο αυτό αντιμετωπίζεται και το ειδικότερο πρόβλημα που είχε ανακύψει με τις αξιώσεις ασφαλίσματος των ασφαλισμένων μελών της ΛΑΡΚΟ από το ομαδικό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα με την υπό ασφαλιστική εκκαθάριση ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ ΑΕΓΑ, μετά την ανάκληση της άδειας λειτουργίας της στις 21.9.2009.

Τέλος, προβλέπεται η προνομιακή ικανοποίηση των πρώην εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ αναφορικά με απαιτήσεις, οι οποίες θα αναγγελθούν κατά τη διαδικασία αναγγελίας απαιτήσεων πιστωτών προς τον ειδικό διαχειριστή για την καταβολή του συνόλου ή του εναπομείναντος μέρους της προβλεπόμενης στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο αποζημιωτικής παροχής.

2ον. Ρυθμίσεις για το Ναυπηγείο Σκαραμαγκά.
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση επιλύεται το ζήτημα της ύπαρξης χρόνιων εργατικών απαιτήσεων εργαζομένων που απασχολήθηκαν για την υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις αυτές, κατατάσσονται στην ίδια τάξη, με τις απαιτήσεις από παροχή εξαρτημένης εργασίας που προέκυψαν μέσα στην τελευταία διετία, πριν τη θέση της επιχείρησης σε ειδική διαχείριση.
Ρυθμίζονται κατ’ αυτόν τον τρόπο οι απαιτήσεις όσων εργαζομένων απασχολήθηκαν κατά τη διάρκεια υλοποίησης ναυπηγοεπισκευαστικών εργασιών αποκλειστικά και μόνο στο πλαίσιο εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος.

Επίσης, επιχειρείται η ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών και δοκιμών στα Y/Β «ΠΙΠΙΝΟΣ», «ΜΑΤΡΩΖΟΣ», «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» και «ΩΚΕΑΝΟΣ», με σκοπό να μεγιστοποιηθεί η επιχειρησιακή τους εκμετάλλευση και η απόδοσή τους, το συντομότερο δυνατό, στο Πολεμικό Ναυτικό.
Οι παραπάνω εργασίες απαιτούν ειδικό εξοπλισμό υποστήριξης κατά την παραμονή τους τόσο στο νερό όσο και κατά το δεξαμενισμό τους, καθώς και κατάλληλα εξοπλισμένα συνεργεία, με αντίστοιχα πεπειραμένο προσωπικό.
Ως εκ τούτου είναι προτιμητέο να διενεργηθούν στο χώρο της ΕΝΑΕ, προκειμένου να αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία των εργαζομένων και να διασφαλιστεί το καλύτερο αποτέλεσμα, στον συντομότερο δυνατό χρόνο.
Συνεπώς, για λόγους εθνικού συμφέροντος αλλά και προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση των ναυπηγείων στο νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς, ως ενεργή ναυπηγοεπισκευαστική μονάδα, καθόσον τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, μπορούν να αναλάβουν ανά πάσα στιγμή εξοπλιστικά προγράμματα του Πολεμικού Ναυτικού, εκτιμάται ότι είναι αναγκαία η παράταση της παραμονής του ΠΝ στις εγκαταστάσεις ΕΝΑΕ, και συναφώς η επιπλέον χρηματοδότηση για μισθοδοσία, ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων, λειτουργικά έξοδα, συντήρηση υποδομών ναυπηγείου, καθώς και για εργασίες Υ/Β και συνοδών πλοίων.

3ον. Βελτιώσεις στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις επέρχονται σημαντικές βελτιώσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών.
Ένας μηχανισμός που αποδεικνύεται το πιο επιτυχημένο εργαλείο ρύθμισης οφειλών των τελευταίων 12 ετών, μεταξύ αυτών που θέσπισαν διαδοχικές Κυβερνήσεις.
Συγκεκριμένα, μέχρι χθες, 3.755 οφειλέτες είχαν ρυθμίσει οφειλές προς το Δημόσιο και χρηματοδοτικούς φορείς, συνολικού ύψους 1,22 δισ. ευρώ.
Αξιοσημείωτο ότι ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 124 δανειολήπτες μέσα σε μόλις 6 ημέρες.
Επίσης, το ποσοστό εγκρισιμότητας των αιτήσεων έχει ανέλθει στο 70%, με αυξητική τάση.
Συγκριτικά, στον προηγούμενο εξωδικαστικό μηχανισμό της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μόλις 2.200 οφειλέτες ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ρύθμισης οφειλών.
Όμως, παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων μηνών, δεν είμαστε ακόμη εκεί που επιθυμούμε.
Κυρίως οι διαχειριστές δανείων, αλλά και οι τράπεζες, πρέπει να εργαστούν πιο σκληρά και αποτελεσματικά, να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και τις προτάσεις ρυθμίσεων προς τους πολίτες.

Εμείς ως Κυβέρνηση επιδιώκουμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα του εξωδικαστικού μηχανισμού.
Στο πλαίσιο αυτό, εισάγουμε τις προτεινόμενες διατάξεις:
1ον. Υποχρεωτικότητα στην αιτιολόγηση της απόρριψης πρότασης ρύθμισης.
Τόσο οι πιστωτές όσο και οι οφειλέτες υποχρεούνται να αναρτούν στην πλατφόρμα τους λόγους της απόρριψης της πρότασης που παράγει αυτόματα ο αλγόριθμος.
Με τον τρόπο αυτό, θα γίνεται συνειδητή διαχείριση των αιτήσεων, ενώ, η τυχόν άρνηση των χρηματοδοτικών φορέων σε πρόταση ρύθμισης θα τεκμηριώνεται από πλήρως αιτιολογημένες συνθήκες που αφορούν στον εκάστοτε οφειλέτη.

2ον. Δυνατότητα ένταξης μοναδικών οφειλών.
Καταργείται ο περιορισμός του ποσοστού 90% ανά πιστωτή, δίνοντας τη δυνατότητα και σε οφειλέτες με μια και μόνη οφειλή άνω των 10.000 ευρώ προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, όπως είναι τα νοικοκυριά με ένα στεγαστικό δάνειο, να ρυθμίσουν την οφειλή τους και να διασώσουν την περιουσία τους.

3ον. Δυνατότητα διατήρησης των ενήμερων ή ήδη ρυθμισμένων οφειλών στη πρόταση ρύθμισης που του προτείνεται, εφόσον το επιθυμεί ο οφειλέτης, υπό προϋποθέσεις.

4ον. Δυνατότητα ένταξης νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους.

5ον. Δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών υπέρ τρίτων (όπως είναι οι οφειλές σε δήμους), που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση.

6ον. Συναίνεση των μικροπιστωτών στην πρόταση ρύθμισης, όταν δεν έχουν καμία εξασφάλιση, υπό προϋποθέσεις.

7ον. Τροποποίηση διαδικασίας διαμεσολάβησης με τους χρηματοδοτικούς φορείς προς όφελος του οφειλέτη.

8ον. Διαγραφή σε ποσοστό 100% των τόκων της ρύθμισης που αντιστοιχούν στις μελλοντικές δόσεις για το Δημόσιο, σε περίπτωση προεξόφλησης αυτών.

9ον. Μείωση του επιτοκίου ρύθμισης οφειλών, και μετατροπή του από κυμαινόμενο σε σταθερό, με Κοινή Υπουργική Απόφαση, της οποίας η υπογραφή έχει δρομολογηθεί, κατ’ εξουσιοδότηση του νόμου.
Πλέον, το νέο επιτόκιο της ρύθμισης των οφειλών προς το Δημόσιο διαμορφώνεται σε 3% σταθερό, από Euribor συν 5 ποσοστιαίες μονάδες που ήταν μέχρι σήμερα.
Μάλιστα, τόσο η κατάργηση της ποινής προεξόφλησης όσο και η μείωση του επιτοκίου, καταλαμβάνουν για το μέλλον και τις ήδη επιτευχθείσες ρυθμίσεις μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.

10ον. Δυνατότητα λήψης, μέσω της πλατφόρμας, βεβαίωσης οφειλών προς τους χρηματοδοτικούς φορείς και το Δημόσιο για κάθε νόμιμη χρήση.

11ον. Διευκρίνιση, με ξεκάθαρο πλέον τρόπο, τι θεωρείται οριστική υποβολή αιτήματος στον εξωδικαστικό μηχανισμό, που αποτελεί και την απαραίτητη προϋπόθεση για προστασία του οφειλέτη.

Μέσα από τις ανωτέρω βελτιώσεις αναμένουμε:
 πραγματοποίηση μεγαλύτερου όγκου βιώσιμων ρυθμίσεων με ευνοϊκούς όρους και μακροπρόθεσμο ορίζοντα,
 αύξηση της εγκρισιμότητας από την πλευρά των πιστωτών στις προτάσεις ρύθμισης οφειλών που παράγει ο αλγόριθμος,
 μεγαλύτερη θωράκιση των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών από τα αναγκαστικά μέτρα εκτέλεσης,
 μεγαλύτερη ευελιξία από την πλευρά των οφειλετών να ρυθμίζουν τις οφειλές τους, διατηρώντας ταυτόχρονα και υφιστάμενες ευνοϊκές ρυθμίσεις για μέρος των οφειλών τους που είχαν συνάψει κατά το παρελθόν, και
 μεγαλύτερη διαφάνεια σε όλα τα στάδια ρύθμισης των οφειλών.

Το αποτέλεσμα όλης αυτής της προσπάθειας και των συντονισμένων δράσεων που έχουμε αναλάβει ως Κυβέρνηση, είναι η καλύτερη δυνατή διαχείριση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος του ιδιωτικού χρέους.
Πρόβλημα που το αντιμετωπίζουμε δυναμικά, χωρίς να το κρύβουμε «κάτω από το χαλί» μεταθέτοντάς το στις επόμενες γενιές.
Πρόβλημα που το αντιμετωπίζουμε υιοθετώντας σοβαρές, υπεύθυνες, οριστικές και βιώσιμες λύσεις.