Λαμία: Το έθιμο των Μωμόγερων [ΒΙΝΤΕΟ-ΦΩΤΟ]

Το έθιμο των Μωμόγερων αναβίωσε σήμερα Σάββατο 7/1/2023 στην πόλη της Λαμίας από την Ένωση Ποντίων Φθιώτιδας.

Οι Μωμόγεροι (γνωστό και ως Μωμόεροι ή Μωμοέρια είναι ένα ποντιακό λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά – Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα.

Οι ρίζες του εθίμου βρίσκονται στους προ-χριστιανικούς χρόνους αλλά οι Πόντιοι έδωσαν αργότερα χριστιανικό χαρακτήρα. Η ονομασία του δρώμενου προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος. Στο έθιμο οι λέξεις αυτές συνδέονται με τις μιμιτικές κινήσεις των πρωταγωνιστών-γερόντων.

Οι Μωμόγεροι, άντρες ντυμένοι από την Ένωση Ποντίων Φθιώτιδας, περιφέρθηκαν στο κέντρο της πόλης παρατεταγμένοι ενώ ανά διαστήματα σταματούν και χορεύουν κυκλικά με ιαχές και υπό τους ήχους παραδοσιακών μουσικών οργάνων.

“Οι Μωμο’ερ εξέβανε τα Φώτα τ’ Αγιαννή, Ατείν’ χωρία λάσ̌κουνταν αρ’ άμον παλαλοί”.

Σχετικά με το δρώμενο.

Aφορά την αναγέννηση της φύσης με τον ερχομό του νέου έτους και έχει σκοπό σάτιρας. Αναπαρίσταται η ιστορία του Κιτί Γοτσά και μέρος των συμμετεχόντων φοράνε τομάρια ζώων όπως λύκων και τράγων ενώ άλλοι ντύνονται με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν την μορφή γεροντικών προσώπων και τριγυρίζουν στην πόλη/χωριό.

Οι πρωταγωνιστές είναι τρεις, ο γέρος Κιτί Γοτσά, η νύφη και ο “αράπης”. Η αλλαγή του χρόνου και η αναγέννηση της φύσης συμβολίζεται με τη νύφη η οποία ερωτοτροπεί με τον νέο (ο νέος είναι ο χαρακτήρας “αράπης”) και εναλλάσσεται η απαγωγή της νύφης από τον νέο “αράπη” με τον γέρο Κιτί Γοτσά.

Στα τέλη του 2016 η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για την Διαφύλαξη της ‘Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ενέκρινε την πρόταση του Υπουργείου Πολιτισμού και ενέγραψε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της ‘Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας’ (Ουνέσκο) το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων.

Το έθιμο των Μωμόγερων πιστεύεται ότι προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα, λόγω της ομοιότητάς του με τον διθύραμβο. Οι θεωρίες που κυριαρχούν υποστηρίζουν ότι οι Μωμόγεροι είτε ήταν οι δώδεκα ιερείς του Μώμου, θεού του γέλιου και της σάτιρας, είτε σύμβολα των στρατηγών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το έθιμο σημειώνεται ότι αρχικά είχε τελετουργικό χαρακτήρα.

Δείτε φωτογραφίες από το www.fonografos.net: