Μελέτη συνδέει τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου

Η υψηλότερη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται με ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο θανάτου, με τα έτοιμα προς κατανάλωση κρέατα, πουλερικά και προϊόντα με βάση τα θαλασσινά, τα ζαχαρούχα ποτά, τα επιδόρπια με βάση τα γαλακτοκομικά και τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα πρωινού να δείχνουν τις ισχυρότερες συσχετίσεις. Αυτό βρήκε μια 30χρονη αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The BMJ.

Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα περιλαμβάνουν συσκευασμένα αρτοσκευάσματα και σνακ, ανθρακούχα ποτά, δημητριακά με ζάχαρη και έτοιμα προς κατανάλωση προϊόντα. Συχνά περιέχουν χρώματα, γαλακτωματοποιητές, γεύσεις και άλλα πρόσθετα και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, πρόσθετη ζάχαρη, κορεσμένα λίπη και αλάτι, αλλά στερούνται βιταμινών και φυτικών ινών.

Οι ερευνητές παρακολούθησαν τη μακροπρόθεσμη υγεία 74.563 γυναικών νοσοκόμων από 11 πολιτείες των ΗΠΑ στη Nurses’ Health Study (1984-2018) και 39.501 ανδρών επαγγελματιών υγείας και από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ στην Health Professionals Follow-up Study (1986-2018) χωρίς ιστορικό καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων ή διαβήτη κατά την εγγραφή στη μελέτη.

Κάθε δύο χρόνια, οι συμμετέχοντες παρείχαν πληροφορίες για την υγεία και τις συνήθειες του τρόπου ζωής τους και κάθε τέσσερα χρόνια συμπλήρωναν ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο διατροφής. Η συνολική διατροφική ποιότητα αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας έναν δείκτη που ονομάζεται Alternative Healthy Eating Index-2010 (AHEI).

Κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης 34 ετών, οι ερευνητές εντόπισαν 48.193 θανάτους, συμπεριλαμβανομένων 13.557 θανάτων λόγω καρκίνου, 11.416 θανάτων λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων, 3.926 θανάτων λόγω αναπνευστικών παθήσεων και 6.343 θανάτων λόγω νευροεκφυλιστικών ασθενειών.

Σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες στο χαμηλότερο τεταρτημόριο πρόσληψης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (μέσος όρος 3 μερίδες την ημέρα), εκείνοι στο υψηλότερο τεταρτημόριο (μέσος όρος 7 μερίδες την ημέρα) είχαν 4% υψηλότερο κίνδυνο συνολικών θανάτων και 9% υψηλότερο κίνδυνο άλλων θανάτων, συμπεριλαμβανομένου ενός 8% υψηλότερου κινδύνου νευροεκφυλιστικών θανάτων. Δεν βρέθηκαν συσχετισμοί για θανάτους λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων, καρκίνου ή αναπνευστικών παθήσεων.

Σε απόλυτους αριθμούς, το ποσοστό θανάτου από οποιαδήποτε αιτία μεταξύ των συμμετεχόντων στο χαμηλότερο και το υψηλότερο τεταρτημόριο πρόσληψης υπερεπεξεργασμένης τροφής ήταν 1.472 και 1.536 ανά 100.000 ανθρωπο-έτη, αντίστοιχα.

Η συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης υπερεπεξεργασμένης τροφής και θανάτου διέφερε σε συγκεκριμένες ομάδες τροφίμων, με το κρέας, τα πουλερικά και τα έτοιμα προς κατανάλωση προϊόντα με βάση τα θαλασσινά να παρουσιάζουν τις ισχυρότερες και πιο σταθερές συσχετίσεις, ακολουθούμενα από τα ποτά με ζάχαρη και τα τεχνητά ζαχαρούχα ποτά, τα επιδόρπια με βάση τα γαλακτοκομικά και εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα πρωινού.

Αυτή είναι μια μελέτη παρατήρησης, επομένως δεν μπορούν να εξαχθούν σταθερά συμπεράσματα σχετικά με την αιτία και το αποτέλεσμα, και οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι το σύστημα ταξινόμησης των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων δεν καταγράφει την πλήρη πολυπλοκότητα της επεξεργασίας των τροφίμων, οδηγώντας σε πιθανή εσφαλμένη ταξινόμηση.