Σημαντική διάκριση λαρισαϊκού αρχιτεκτονικού γραφείου σε πανελλήνιο διαγωνισμό για το νέο ρολόι της Λάρισας

Το αρχιτεκτονικό γραφείο P9 Arch Studio με έδρα τη Λάρισα, διακρίθηκε στον Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Προσχεδίων για το Νέο Ρολόι της Λάρισας με εξαγορά μελέτης, ο οποίος διοργανώθηκε από τον Δήμο Λαρισαίων.

Η ομάδα μελέτης του P9 Arch Studio αποτελείται από τους:

Γιάννης Παναγιώτου Αρχιτέκτονας
Αναστάσιος Μπαλατσούκας Αρχιτέκτονας
Μαρία Λασκου Αρχιτέκτονας
Πάρις Ζιώγας Πολιτικός Μηχανικός
Δημήτρης Τσαλιδας Ηλεκτρολόγος Μηχανικός

Περιληπτική Επεξηγηματική Έκθεση

Η αρχιτεκτονική σύνθεση επιδιώκει την «μεταστοιχείωση», την μετατροπή δηλαδή των ιδιοτήτων ενός ρολογιού πόλης από μετρητή χρόνου σε φορέα του χρόνου, σε φορέα γεγονότων. Το νέο ρολόι αποτελεί ένα τοπόσημο του 21ου αιώνα, όπου η ύπαρξη και λειτουργία ενός τέτοιου αρχιτεκτονήματος δεν επιτελεί πλέον τον ρόλο που διαδραμάτιζε στο παρελθόν για την πόλη. Επιχειρείται η μεταφορική ερμηνεία του ρολογιού ως «αστικός φάρος». Πρόθεση είναι να λειτουργήσει ως ένα νέο παλίμψηστο μέσα στο ευρύτερο παλίμψηστο του λόφου.

Ένταξη στο δομημένο περιβάλλον

Βασική επιδίωξη αποτελεί να ενοποιηθεί ο περιβάλλοντας χώρος της νέας πρότασης με το μεγάλο υφιστάμενο τμήμα πρασίνου που υπάρχει στη βόρεια πλευρά της πλατείας Λαμπρούλη. Το διαμορφωμένο έδαφος γύρω από το κτίριο έρχεται σε ενιαία στάθμη ύψους με αυτόν τον ζωτικό χώρο, ο οποίος μετατρέπεται από ένα μεγάλο, μη προσβάσιμο, παρτέρι σε βατό χώρο πρασίνου, αναβαθμίζοντας λειτουργικά το συγκεκριμένο τμήμα και την λειτουργία του κοινόχρηστου χώρου συνολικά.

Ταυτόχρονα, ο ψηλός κτιριακός όγκος του ρολογιού στη βόρεια πλευρά της πλατείας λειτουργεί σαν σημείο αναφοράς και κατεύθυνσης για τον περιπατητή, απελευθερώνοντας αυτόν τον χώρο από την αμηχανία της χρήσης που έχει σήμερα, ως χώρος στάθμευσης. Κύριο στόχο αποτελεί η προσέλκυση και η κατά το δυνατό παραμονή των πεζών στο σημείο, καθώς λόγω της παρούσας διαμόρφωσης η κίνηση περιορίζεται στο νότιο άκρο της πλατείας. Η πρόσβαση στο κτίριο γίνεται από τρεις διαφορετικούς άξονες.

Η διαμόρφωση γύρω από το κτίριο ενισχύει ιδιαίτερα την ροή των πεζών, των ΑΜΕΑ, αλλά και των εναλλακτικών μέσων μετακίνησης όπως το ποδήλατο. Η πρόταση λαμβάνοντας υπόψη τις σημερινές ανάγκες για αλλαγή του μοντέλου κινητικότητας στην πόλη, ανασυνθέτει τις σχεδιαστικές χειρονομίες στο σημείο αυτό, απαλείφοντας ορισμένες από τις θέσεις στάθμευσης, δίχως να τις καταργεί στο σύνολο τους.

Συνθετική πρόταση – στοιχείο της πτύχωσης

Η πρόταση συνδυάζει την μονολιθικότητα ενός σύγχρονου πύργου από οπλισμένο σκυρόδεμα με την δυναμική γεωμετρική συνθετότητα μιας μετά-αποδομητικής αρχιτεκτονικής γραφής. Η διάρθρωση των όγκων της βάσης του κτίσματος και του πύργου συνθέτουν έναν πολυπρισματικό κτιριακό σύνολο που εδραιώνεται, χωρίς να γίνεται φλύαρο υλικά και ογκοπλαστικά μέσα στον αστικό ιστό.

Επιδίωξή είναι να ενταχθούν οι απαιτήσεις της νέας εποχής στον σχεδιασμό του κτιρίου, ενσωματώνοντας την καινοτομία σε συστατικό στοιχείο της διάρθρωσης και της ρυθμολογίας του όγκου και της φόρμας του. Το στοιχείο της γεωμετρίας της πτύχωσης που επιλέχθηκε ως κεντρική ιδέα για το κτίριο σηματοδοτεί την αποστροφή της προτυποποίησης και της μαζικής παραγωγής του 20ου αιώνα. Θα λέγαμε πως συμβαδίζει με τις αλλαγές των μεθόδων σχεδίασης και παραγωγής της σύγχρονης εποχής, καθώς επιτυγχάνεται η γέννηση μοναδικών γεγονότων με την βοήθεια των ψηφιακών μέσων αναπαράστασης.

Επιδιώκεται σχεδιαστικά η κίνηση μέσα από την μονολιθικότητα. Η πτύχωση της μονολιθικής κατασκευής χρησιμοποιείται για να προσαρμόσει ομαλά το δύσκολο κτιριολογικό πρόγραμμα που απαιτεί μεγάλη επιφάνεια στη στάθμη του παρατηρητηρίου σε σχέση με την επιφάνεια του ισογείου, ταυτόχρονα με την διαχείριση της ογκοπλασίας ενός ψηλού κτιρίου-πύργου χωρίς ενδιάμεσους ορόφους.

Συνθετική πρόταση – κίνηση/χρόνος

Γίνεται αντιληπτό ότι ταυτόχρονα έχει ληφθεί υπόψη ο χρόνος ως καθοριστική έννοια στον σχεδιασμό μέσα από την δημιουργία γεγονότων σε συνάρτηση με τον ανθρώπινο χρόνο. Η φαινομενική ακαμψία της μονολιθικής κατασκευής παραπέμπει στην σταθερότητα του βέλους του χρόνου να κινείται προς μία κατεύθυνση. Οι πτυχώσεις της ογκοπλασίας του κτιρίου παραπέμπουν στην ιδιότητά του χωροχρόνου να καμπυλώνεται, «να πτυχώνεται». Προσεγγίστηκε η έννοια του χρόνου, καθώς πρόκειται για ένα κτίριο ρολογιού που αποτελεί μέσο καταγραφής της ροής του χρόνου αλλά ταυτόχρονα ως τοπόσημο της πόλης επιχειρείται να εγγράψει τα μελλοντικά γεγονότα.

Συνθετική πρόταση – παλίμψηστο/χρόνος

Κατά τον Lynn η πτύχωση είναι η “πανούργα τακτική” για την εντατική ενσωμάτωση της διαφοράς σε ένα ετερογενές αλλά συνεχές σύστημα, μέσω της ομαλής διαστρωμάτωσης (smooth layering), μια τεχνική που εικονογραφείται με παραδείγματα από την γεωλογία όπως η στρωματογραφία πετρωμάτων».[1]

Η πρόταση επιχειρεί να ενσωματώσει τις διαφορές των μνημείων και κτιρίων των διάφορων εποχών του ετερογενούς περιβάλλοντος του λόφου που αποτελούν ένα συνεχές σύστημα και να τις εγγράψει στην νέα εποχή με την μέθοδο του παλίμψηστου, της συνεχούς διαστρωμάτωσης.

Η έννοια του παλίμψηστου αξιοποιείται ως μορφολογικό στοιχείο στις όψεις του κτιρίου με χαρακτηριστικές εγχαράξεις πάνω στο οπλισμένο σκυρόδεμα που δανείζονται μοτίβα των φθαρμένων μαρμάρων του αρχαίου θεάτρου και των όψεων βυζαντινών και οθωμανικών μνημείων του Λόφου. Στο πλαίσιο της αναζήτησης χρονικής υλικότητας επιλέγεται, για τις όψεις των όγκων του ισογείου, το μεταλλικό υλικό επικάλυψης corten που αλληλοεπιδρά με τον χρόνο και το γύρω περιβάλλον. Η πρόταση επιχειρεί να ξεδιπλώσει αυτό το παλίμψηστο και να ξεδιπλωθεί μέσα από αυτό, επαναδιατυπώνοντάς το, αντικαθρεπτίζοντάς το.

Περιγραφή του κτιρίου

Η κάτοψη του κτιρίου συνθέτει ένα πολυπρισματικό σύνολο που εγγράφεται στον χώρο, ενώ το ψηλό στοιχείο του κτιρίου (πύργος) προσανατολίζεται στον άξονα βορά-νότου που συμπίπτει με τον νοητό άξονα της κεντρικής πλατείας της πόλης.

Στη διαμόρφωση της όψης του ισογείου δημιουργούνται εναλλαγές μεταξύ διαφανών και συμπαγών επιφανειών που κυριαρχούνται από γεωμετρικές εξάρσεις τριγωνοειδούς μορφής – σφήνες. Η οροφή του ισογείου είναι μη βατό φυτεμένο δώμα. Το ξεδίπλωμα των πτυχώσεων του μονολιθικού πύργου μοιάζει με έναν χορό που ξετυλίγεται από το έδαφος έως το παρατηρητήριο, όπου με την παρεμβολή μιας περιμετρικής διαφάνειας η κίνηση σταματά, εξομαλύνεται και ξεκινούν οι άκαμπτες όψεις της στάθμης του ρολογιού. Στον πύργο εγγράφονται μοτίβα – μορφολογικά στοιχεία που ανασυνθέτουν το παλίμψηστο των γύρω μνημείων. Το κλιμακοστάσιο φωτίζεται φυσικά από την διάφανη βόρεια όψη, όπου μια πέργκολα υποστηρίζει την αναρρίχηση φυτών από την οροφή του ισογείου έως και το ύψος δαπέδου του παρατηρητηρίου. Στο επίπεδο του παρατηρητηρίου επιτρέπεται η 360ο περιμετρική θέαση της πόλης.

www.larissanet.gr