Ακολουθήστε μας στο facebook

Ένα μετεωρίτικο μετόχι στο «δόντι» του βράχου βυζαντινού ρυθμού στην Υπάτη

Ένας κομψός αρχιτεκτονικά ναός βυζαντινού ρυθμού, ο οποίος είναι κτισμένος σε ένα «δόντι» του βράχου

Λίγοι γνωρίζουν ότι η Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου διατηρεί μετόχι στην Υπάτη Φθιώτιδας, αφιερωμένο στη χάρη του Αγίου Αθανασίου του Μετεωρίτου.

Της Λίτσας Ι. Χατζηφώτη, αρχαιολόγου

Η ώρα που φτάναμε εκεί, πριν από λίγες ημέρες, ήταν χαρακτηριστικά φθινοπωρινή. Είχε βρέξει την προηγουμένη πολύ. Τα δέντρα, βελανιδιές, πλατάνια, κυπαρίσσια, στις πλαγιές της Οίτης άστραφταν ξεπλυμένα, παρά την αραιή συννεφιά που εμπόδιζε τον ήλιο να φανεί. Μια λησμονημένη στους ανθρώπους της πόλης μυρωδιά βρεγμένης γης αναδινόταν από παντού. Η κοιλάδα του Σπερχειού φάνταζε κάτω απέραντη κι όσο έφτανε το μάτι, έως πέρα τον Μαλιακό, επικρατούσε ένα απέραντο πράσινο.

Κατευθυνόμαστε στην Υπάτη, τη γνωστή σε πολλούς για τις θερμές πηγές της, κτισμένη στη θέση της αρχαίας πόλης που μετά τον 6ο αιώνα έγινε γνωστή ως «Νέαι Πάτραι» και αναγράφεται σε επισκοπικούς καταλόγους ως σημαντική επισκοπή κατά τους μέσους βυζαντινούς χρόνους, το Πατρατζίκι της Τουρκοκρατίας, την Υπάτη που ισοπέδωσαν οι Γερμανοί.

Ανοιχτός ο ορίζοντας της περιοχής, χώρος για υψιπετείς πνευματικές πτήσεις, γη γεννήτρα σπουδαίων μορφών. Ανάμεσά τους τρεις που άφησαν έργο σπουδαίο και αγίασαν, όπως ο Απόστολος Ηρωδίων, ο πρώτος επίσκοπος Νέων Πατρών, που μαρτύρησε με λιθοβολισμό, και ο Άγιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, ο πρώτος οικιστής και κτήτωρ της Μονής Μεταμορφώσεως στο Μεγάλο Μετέωρο.

Ο Άγιος Αθανάσιος είναι μια σπουδαία μορφή του μοναχισμού, με χάρισμα να προλέγει τα μελλούμενα και να θαυματουργεί, γαλουχημένος με το αγιορείτικο πνεύμα, προορισμένος, όπως γράφει η οσιολογιωτάτη Θεοτέκνη μοναχή στο «Πέτρινο δάσος των Μετεώρων», να γίνει ο Άγιος των Βράχων. Γύρω στο 1344 ανέβηκε με άλλους μοναστές στο «Πλατύλιθο» Μετέωρο και μετά τον μικρό ναό της Παναγίας οικοδόμησε τον Ναό της Μεταμορφώσεως. Κοιμήθηκε στις 20 Απριλίου του 1382 και η Εκκλησία τον κατέταξε στους αγίους της μαζί με τον συμμοναστή του Ιωάσαφ, που ήταν ο Ιωάννης, γιος του Συμεών Ούρεση Παλαιολόγου του Σέρβου βασιλέα των Τρικάλων.

Από χρόνια ο άγιος εμφανιζόταν σε συγκεκριμένο πρόσωπο και ζητούσε να του κτίσουν ναό στον τόπο όπου γεννήθηκε. Για διαφόρους λόγους, αυτό δεν είχε γίνει κατορθωτό έως τώρα.

Πριν από μερικά χρόνια, ο τότε ηγούμενος του Μεγάλου Μετεώρου Αρχιμανδρίτης Αθανάσιος, που φέρει και το όνομα του κτήτορα της μονής, αποφάσισε να πραγματοποιήσει ο ίδιος την επιθυμία του αγίου στον χώρο όπου γεννήθηκε το 1303 ο Άγιος Αθανάσιος και πραγματικά το αποτέλεσμα είναι επιβλητικό από κάθε άποψη.

Ένας κομψός αρχιτεκτονικά ναός βυζαντινού ρυθμού κτισμένος σε ένα «δόντι» του βράχου προβάλλεται πάνω στο πράσινο της πλαγιάς, που στεφανώνεται από τα σημαντικά λείψανα του μεσαιωνικού κάστρου και προξενεί επιβλητική εντύπωση ήδη από μακριά. Διακοσμείται εξωτερικά με πινάκια και δυο μικρά ψηφιδωτά του Τσοτσώνη. Σε λίγα χρόνια, με την πατίνα του χρόνου, θα μοιάζει σαν παλιό κτίριο.

Στο εσωτερικό ένα θαυμάσιο τέμπλο με εικόνες μιας νέας, πολύ αξιόλογης αγιογράφου, εξαιρετικής ποιότητος και κατασκευής μαρμαρόστρωση και τοιχογραφίες επίσης του Βλάση Τσοτσώνη, σε ορισμένα σημεία με παραστάσεις του Αγίου Αθανασίου. Κάτω από τον ναό έχει κατασκευασθεί άνετη αίθουσα συνάξεων.

Στις 27 Αυγούστου 2006 τελέσθηκαν από τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ. Νικόλαο μέσα σε ατμόσφαιρα βυζαντινής μεγαλοπρέπειας τα εγκαίνια του Ιερού αυτού Ναού που διάρκεσαν σχεδόν ως το μεσημέρι. Ήσαν παρόντες μετεωρίτες ιερομόναχοι, η Αδελφότης της Ι. Μ. Αγίου Στεφάνου, αντιπροσωπία της Ι. Μ. Βυτουμά, δήμαρχοι, καθηγητές του Πανεπιστημίου και πολλοί προσκυνητές.

Το ίδιο απόγευμα πραγματοποιήθηκε θεολογικοϊστορική εσπερίδα στον ευρύτατο προαύλιο χώρο του Ναού του Αγίου Νικολάου Υπάτης, μια βασιλική παλαιότατη και πολύ ενδιαφέρουσα από πολλές απόψεις. Στον Άγιο Νικόλαο Υπάτης εφημέριος είναι ένας σεμνός λευίτης, ο πατήρ Δημήτριος Κοντογιάννης, καλλιεργημένος, αγιογράφος, φιλόξενος, με τη γλυκύτατη πρεσβυτέρα του, μορφές που συχνότατα συναντά κανείς στην περιφέρεια να κρατούν τις Θερμοπύλες πάνω στις οποίες υπνώττουμε εμείς στις πόλεις. Εκείνος μας συνόδευσε και, με γλαφυρό και ανεπιτήδευτο τρόπο, μας ξενάγησε στον χώρο και του μετοχίου και του ναού. Με τον π. Δημήτριο πρέπει να έρθει σε επαφή κάθε ενδιαφερόμενος προκειμένου να επισκεφθεί και τα δύο μνημεία.

Αυτό που αποκομίζει ο προσκυνητής ή απλώς ο κάθε επισκέπτης της Υπάτης, πέρα από την ψυχική ανάταση και τη θαυμάσια εικόνα του ανεπανάληπτου τοπίου, είναι πως, όπως και σε κάθε άλλη γωνιά της Ελλάδας, κάθε πέτρα έχει και μια ιστορία να διηγηθεί και πως αυτό που επιμένουν να περάσουν ως μήνυμα κάποιοι, μέσω της τηλεοράσεως κυρίως, ότι ο Θεός «πέθανε», διαψεύδεται καθημερινά από την παρουσία του πλήθους σε εκδηλώσεις ευλαβείας και εθνικής μνήμης, που με παρρησία και αφοσίωση τηρεί η Εκκλησία με τον κλήρο και τα μοναστήρια της.

Καθ’ έτος πανηγυρίζει λαμπρά, το Αύγουστο το μικρό, αλλά επιβλητικό, εκκλησάκι το οποίο σχεδίασε ο Τρικαλινός Αρχιτέκτονας Θωμάς Δασκάλου. Δείτε πως το περιγράφει ο ίδιος:

“Κάτοψη από την μελέτη που έκανα το 2014 για τον Ι.Ν. Αγ. Αθανασίου του Μετεωρίτη (κτήτωρ και πρώτος οικιστής της σημερινής Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Μετεώρων), στο Μετεωρίτικο μετόχι στην Υπάτη. Κτίστηκε με πρωτοβουλία του τότε Ηγουμένου της Ι. Μ. Μεγάλου Μετεώρου π. Αθανασίου, ο οποίος και μου ανέθεσε την μελέτη.

Όλες οι διαστάσεις και οι αναλογίες του ναού βασίζονται στους αρχαιοελληνικούς μετρικούς κανόνες (κάλαμος, ημικάλαμος, πλέθρον, ημίπλεθρον πήχης, κοσμικό μέτρο). Μέτρα που βασίζονται στις ανθρώπινες αναλογίες και που τα βρίσκουμε σε όλους τους αρχαίους ναούς.

Για τα μετρικά αυτά μεγέθη έχω κάνει ειδικές μελέτες και σχετική διάλεξη, και ήταν για μένα μια θαυμάσια ευκαιρία εφαρμογής. Το κατασκευαστικό μέρος υλοποιήθηκε από τον φίλο μου μηχανικό Γεώργιο Ζιώγα ειδικό στις παραδοσιακές κατασκευές και ιδίως της ναοδομικής τέχνης η οποία απαιτεί εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις και μεγάλη εμπειρία.

Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Είναι ένας κομψός αρχιτεκτονικά ναός βυζαντινού ρυθμού κτισμένος σε ένα «δόντι» του βράχου, προβάλλεται πάνω στο πράσινο της πλαγιάς, που στεφανώνεται από τα σημαντικά λείψανα του μεσαιωνικού κάστρου και προξενεί επιβλητική εντύπωση ήδη από μακριά.

Διακοσμείται εξωτερικά με πινάκια και δυο μικρά ψηφιδωτά του μεγάλου σύγχρονου αγιογράφου Βλάσση Τσοτσώνη”.

Ακολουθεί η κάτοψη του Ναού, ενώ η κεντρική φωτογραφία πάνω είναι του Δημήτρη Ανάγνου.

Εγγραφείτε στο κανάλι μας στο You Tube

Δες επίσης

80 χρόνια Ελεύθερη Λαμία – Το πρόγραμμα των εορταστικών εκδηλώσεων

Η πόλη γιορτάζει τον Πολιούχο της Ευαγγελιστή Λουκά και τη συμπλήρωση 80 χρόνων από την …

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *